Can Animals Predict Earthquakes?Loài vật có thể dự báo động đất không?

BEIJING (AP) - First, the water level in a pond inexplicably plunged. Then, thousands of toads appeared on streets in a nearby province. Finally, just hours before China's worst earthquake in three decades, animals at a local zoo began acting strangely.

As bodies are pulled from the wreckage of Monday's quake, Chinese online chat rooms and blogs are buzzing with a question: Why didn't these natural signs alert the government that a disaster was coming?

"If the seismological bureau were professional enough they could have predicted the earthquake ten days earlier, when several thousand cubic meters of water disappeared within an hour in Hubei, but the bureau there dismissed it,'' one commentator wrote.

In fact, seismologists say, it is nearly impossible to predict when and where an earthquake will strike.

Several countries, including China, have sought to use changes in nature _ mostly animal behavior _ as an early warning sign. But so far, no reliable way has been found to use animals to predict earthquakes, said Roger Musson, a seismologist with the British Geological Survey.

But that has not stopped a torrent of online discussion. Even the mainstream media has chimed in, with an article in Tuesday's China Daily newspaper questioning why the government did not predict the earthquake.

Online commentators say the first sign came about three weeks ago, when large amounts of water suddenly disappeared from a pond in Enshi city in Hubei province, around 350 miles east of the epicenter, according to media reports.

Then, three days before the earthquake, thousands of toads roamed the streets of Mianzhu, a hard-hit city where at least 2,000 people have been reported killed.

Mianzhu residents feared the toads were a sign of an approaching natural disaster, but a local forestry bureau official said it was normal, the Huaxi Metropolitan newspaper reported May 10, two days before the earthquake.

The day of the earthquake, zebras were banging their heads against a door at the zoo in Wuhan, more than 600 miles east of the epicenter, according to the Wuhan Evening Paper.

Elephants swung their trunks wildly, almost hitting a staff member. The 20 lions and tigers, which normally would be asleep at midday, were walking around. Five minutes before the quake hit, dozens of peacocks started screeching.

There are a few possible reasons for such behavior, said Musson, the seismologist. The most likely is that the movement of underground rocks before an earthquake generates an electrical signal that some animals can perceive. Another theory holds that other animals can sense weak shocks before an earthquake that are imperceptible to humans.

Zhang Xiaodong, a researcher at the China Seismological Bureau, said his agency has used natural activity to predict earthquakes 20 times in the past 20 years, but that still represents a small proportion of China's earthquakes.

"The problem now is this kind of relationship is still quite vague,'' he said.

In winter 1975, Chinese officials ordered the evacuation of the city of Haicheng in northeastern Liaoning province the day before a 7.3 magnitude earthquake, based on reports of unusual animal behavior and changes in ground water levels. Still, more than 2,000 people died. Strange environmental phenomena including changes in well water levels, were also reported a year later before a 7.6 magnitude earthquake in Tangshan in northeastern China that killed 240,000, Musson said.

A team of Chinese seismologists was sent to the region but didn't find any evidence to suggest an earthquake. As the seismologists were going home, they stopped for the night in Tangshan and were killed in the quake.

Can Animals Sense Earthquakes? Loài vật có cảm thấy động đất không?

Can Animals Sense Earthquakes?	Loài vật có cảm thấy động đất không?
The belief that animals can predict earthquakes has been around for centuries.	Niềm tin rằng động vật có thể dự đoán động đất đã được bàn luận trong nhiều thế kỷ.
In 373 B.C., historians recorded that animals, including rats, snakes and weasels, deserted the Greek city of Helice in droves just days before a quake devastated the place. Accounts of similar animal anticipation of earthquakes have surfaced across the centuries since. Catfish moving violently, chickens that stop laying eggs and bees leaving their hive in a panic have been reported. Countless pet owners claimed to have witnessed their cats and dogs acting strangely before the ground shook—barking or whining for no apparent reason, or showing signs of nervousness and restlessness.	Năm 373 trước Công nguyên, các nhà sử học ghi nhận rằng, các loài động vật bao gồm cả chuột, rắn và chồn đã lũ lượt rời khỏi thành phố Helice ở Hy Lạp chỉ vài ngày trước khi trận động đất tàn phá nơi này. Kể từ đó, sự giải thích cho khả năng dự đoán động đất tương tự của động vật đã nổi lên qua nhiều thế kỷ. Cá da trơn di chuyển dữ dội, gà ngừng đẻ trứng và ong rời khỏi tổ của chúng trong cơn hoảng loạn đã được ghi nhận. Vô số chủ sở hữu vật nuôi xác nhận rằng đã chứng kiến ​​những con mèo và con chó của họ hành động kỳ lạ trước khi mặt đất rung lắc - sủa hay rên rỉ không vì lý do rõ ràng nào, hoặc có dấu hiệu của sự lo lắng và bồn chồn.
But precisely what animals sense, if they feel anything at all, is a mystery. One theory is that wild and domestic creatures feel the Earth vibrate before humans. Other ideas suggest they detect electrical changes in the air or gas released from the Earth.	Nhưng chính xác động vật cảm nhận điều gì, liệu chúng có cảm thấy điều gì hay không là một bí ẩn. Có một giả thuyết cho rằng những sinh vật hoang dã và vật nuôi đều cảm nhận trái đất rung lắc trước con người. Ý kiến ​​khác cho rằng động vật phát hiện các thay đổi về điện trong không khí hay khí bốc lên từ mặt đất.
Earthquakes are a sudden phenomenon. Seismologists have no way of knowing exactly when or where the next one will hit. An estimated 500,000 detectable quakes occur in the world each year. Of those, 100,000 can be felt by humans, and 100 cause damage.	Động đất là một hiện tượng đột ngột. Các nhà địa chấn học đã không có cách nào biết chính xác trận tiếp theo sẽ xảy ra khi nào và ở đâu. Ước tính có khoảng 500.000 trận động đất có thể phát hiện được xảy ra trên thế giới mỗi năm. Trong số đó, 100.000 trận loài người có thể chịu đựng được và 100 trận gây thiệt hại nặng.
One of the world's most earthquake-prone countries is Japan, where devastation has taken countless lives and caused enormous damage to property. Researchers there have long studied animals in hopes of discovering what they hear or feel before the Earth shakes in order to use that sense as a prediction tool.	Một trong những nước dễ bị động đất nhất thế giới là Nhật Bản, nơi sự tàn phá đã cướp đi vô số sinh mạng và gây ra thiệt hại khổng lồ về tài sản. Các nhà nghiên cứu ở đó đã nghiên cứu nhiều về các loài động vật với hy vọng phát hiện những gì chúng nghe thấy hoặc cảm nhận trước khi Trái đất rung chuyển để sử dụng cảm giác đó như một công cụ dự báo.
American seismologists, on the other hand, are skeptical. Even though there have been documented cases of strange animal behavior prior to earthquakes, the United States Geological Survey, a government agency that provides scientific information about the Earth, says a reproducible connection between a specific behavior and the occurrence of a quake has never been made.	Ngược lại, các nhà địa chấn học Mỹ vẫn hoài nghi. Mặc dù đã có những trường hợp được ghi nhận về các hành vi kỳ lạ của động vật trước khi có động đất, Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (ÚSGS), một cơ quan của Chính phủ cung cấp thông tin khoa học về Trái đất, cho rằng không hề có mối liên hệ giữa một hành vi đặc biệt của động vật với sự xuất hiện của một trận động đất.
"What we're faced with is a lot of anecdotes," said Andy Michael, a geophysicist at USGS. "Animals react to so many things—being hungry, defending their territories, mating, predators—so it's hard to have a controlled study to get that advanced warning signal."	Andy Michael, một nhà địa vật lý tại USGS cho biết: "Những gì chúng ta đang chứng kiến có rất nhiều giai thoại". "Động vật phản ứng với rất nhiều thứ, bị đói, bảo vệ lãnh thổ của chúng, giao phối, thú ăn thịt (kẻ thù), cho nên thật khó có một nghiên cứu xác thực để chứng minh tín hiệu cảnh báo sớm đó."
In the 1970s, a few studies on animal prediction were done by the USGS "but nothing concrete came out of it," said Michael. Since that time the agency has made no further investigations into the theory.	Trong những năm 1970, một vài nghiên cứu về sự dự đoán của động vật đã được thực hiện bởi các USGS "nhưng không có gì cụ thể rút ra từ đó," Michael nói. Kể từ đó cơ quan này đã không có nghiên cứu thêm về lý thuyết này.
Erratic Behavior in Dogs	Hành vi bất thường của loài Chó
Researchers around the world continue to pursue the idea, however. In September 2003 a medical doctor in Japan made headlines with a study that indicated erratic behavior in dogs, such as excessive barking or biting, could be used to forecast quakes.	Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu trên thế giới tiếp tục theo đuổi ý tưởng này. Trong tháng 9 năm 2003, một bác sĩ y khoa tại Nhật Bản đã đăng báo một nghiên cứu chỉ ra rằng hành vi bất thường ở chó, chẳng hạn như sủa hoặc cắn quá nhiều, có thể được sử dụng để dự báo các trận động đất.
There have also been examples where authorities have forecast successfully a major earthquake, based in part on the observation of the strange antics of animals. For example, in 1975 Chinese officials ordered the evacuation of Haicheng, a city with one million people, just days before a 7.3-magnitude quake. Only a small portion of the population was hurt or killed. If the city had not been evacuated, it is estimated that the number of fatalities and injuries could have exceeded 150,000.	Cũng đã có vài ví dụ, nơi các chuyển gia đã dự báo thành công một trận động đất lớn, dựa một phần vào sự quan sát những biểu hiện kỳ lạ của động vật. Ví dụ, vào năm 1975, các quan chức Trung Quốc đã ra lệnh sơ tán khỏi Hải Thành, một thành phố một triệu dân, chỉ vài ngày trước khi một trận động đất 7,3 độ richter. Chỉ một phần nhỏ dân cư bị thương hoặc tử vong. Nếu thành phố này không được sơ tán, người ta ước tính rằng con số tử vong và thương tích có thể đã vượt quá 150.000.
The Haicheng incident is what gave people hope that earthquakes might be predictable, says Michael, and what prompted the animal behavior studies by the USGS.	Michael cho rằng việc xảy ra đối với Hải Thành khiến người ta hy vọng có thể dự đoán được động đất, và sẽ thúc đẩy USGS nghiên cứu về hành vi động vật.
It was later discovered, though, that a rare series of small tremors, called foreshocks, occurred before the large quake hit the city.	Tuy nhiên sau này mới phát hiện rằng một chuỗi hiếm thấy các chấn động nhỏ, gọi là “foreshocks” (tiền chấn), xảy ra trước khi trận động đất lớn tấn công thành phố.
"It was the foreshock sequence that gave (Chinese officials) the solid prediction," Michael said.	"Chính là chuỗi tiền chấn (theo các quan chức Trung Quốc) mới mang lại dự đoán chắc chắn", Michael nói.
Still, the Chinese have continued to look at animal behavior as an aid to earthquake prediction. They have had several notable successes and also a few false alarms, said Rupert Sheldrake, a biologist and author of the books, Dogs that Know When Their Owners Are Coming Home and The Sense of Being Stared At.	Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn tiếp tục quan sát hành vi của động vật như là một hỗ trợ trong dự đoán động đất. Họ đã đạt một số thành công đáng chú ý và cũng đã có một vài báo động sai, theo Rupert Sheldrake, một nhà sinh vật học và là tác giả của những cuốn sách liên quan: Loài chó biết được khi nào chủ sẽ về nhà và Cảm giác khi bị nhìn chằm chằm.
A reproducible connection between animal behavior and earthquakes could be made, he said, but "as the Chinese have discovered, not all earthquakes cause unusual animal behavior while others do. Only through research could we find out why there might be such differences."	Có thể có mối liên hệ giữa hành vi động vật và động đất, ông nói, nhưng "như người Trung Quốc đã phát hiện ra, không phải tất cả các trận động đất đều gây ra hành vi bất thường ở động vật trong khi một số trận khác lại có thể. Chỉ có thông qua nghiên cứu chúng ta mới có thể tìm ra lý do tại sao có thể có sự khác biệt như vậy."
Sheldrake did his own study looking at animal reactions before major tremors, including the Northridge, California, quake in 1994, and the Greek and Turkish quakes in 1999.	Sheldrake đã thực hiện nghiên cứu riêng của mình bằng cách quan sát phản ứng của các loài vật trước những chấn động lớn, bao gồm cả trận động đất ở Northridge, California năm 1994 và các trận động đất ở Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ năm 1999.
In all cases, he said, there were reports of peculiar behavior beforehand, including dogs howling in the night mysteriously, caged birds becoming restless, and nervous cats hiding.	Trong mọi trường hợp, ông nói, đều đã có những báo cáo về hành vi đặc biệt có tính dự báo, bao gồm cả việc loài chó hú trong đêm một cách huyền bí, chim trong lồng trở nên bồn chồn, và mèo hoảng sợ đi ẩn nấp.
Geologists, however, dismiss these kinds of reports, saying it's "the psychological focusing effect," where people remember strange behaviors only after an earthquake or other catastrophe has taken place. If nothing had happened, they contend, people would not have remembered the strange behavior.	Tuy nhiên, những nhà địa chất bác bỏ tất cả các loại báo cáo trên, cho rằng đó chỉ là “hiệu ứng tập trung tâm lý”, nơi người ta nhớ lại những hành vi kỳ lạ chỉ sau khi đã diễn ra một trận động đất hoặc các thảm họa khác. Họ khăng khăng rằng nếu không có gì xảy ra, người ta sẽ không hề nhớ đến những hành vi kỳ lạ kia.
Reporting Strange Behavior	Báo cáo hành vi kỳ lạ
Sheldrake disagrees. Comparable patterns of animal behavior prior to earthquakes have been reported independently by people all over the world, he said. "I cannot believe that they could all have made up such similar stories or that they all suffered from tricks of memory."	Sheldrake không đồng tình, ông nói: các mẫu chuyện tương tự về hành vi động vật trước các trận động đất đã được thuật lại một cách độc lập bởi cư dân trên khắp thế giới. "Tôi không thể tin rằng họ đều có thể nghĩ ra những câu chuyện giống nhau hay họ đều bị trí nhớ đánh lừa."
More research is needed and is long overdue, said Sheldrake, who proposes a special hotline or Web site where people could call or write in if they saw strange behavior in their animals. A computer would then analyze the incoming messages to determine where they originated. A sudden surge of calls or e-mails from a particular region might indicate that a quake was imminent.	Các nghiên cứu cần được tăng về số lượng và kéo dài thời lượng, theo Sheldrake, người đề xuất một đường dây nóng đặc biệt hay trang web nơi mà người dân có thể gọi điện thoại hoặc viết bài khi họ nhìn thấy hành vi kỳ lạ ở vật nuôi của mình. Một máy tính sau đó sẽ phân tích các tin nhắn đến để định vị nơi gửi tin. Một chấn động đột ngột của sóng điện thoại hoặc e-mail từ một khu vực cụ thể có thể chỉ ra rằng một trận động đất sắp xảy ra.
The information would be checked to make sure the observations were not caused by other circumstances known to affect the behavior of animals, such as fireworks, or changes in weather. And to avoid issuing false warnings, Sheldrake said, the data would be used in conjunction with other monitoring devices such as seismological measurements.	Thông tin sẽ được kiểm tra để chắc chắn rằng các quan sát không bị gây ra bởi các hiện tượng khác được biết là cũng ảnh hưởng đến hành vi của động vật như pháo hoa hay những thay đổi về thời tiết. Và để tránh đưa ra những cảnh báo sai, Sheldrake cho biết, thông tin trên sẽ được sử dụng kết hợp với các thiết bị giám sát khác như phép đo địa chấn.
"Such a project would capture the imagination of millions of people, encourage large-scale public participation and research—and would be fun," he said. "What is holding this research back is not money but dogmatism and narrow-mindedness."	"Một dự án như thế sẽ thu hút trí tưởng tượng của hàng triệu người, khuyến khích số lượng lớn những nghiên cứu và công chúng tham gia và như thế sẽ rất phấn khởi", ông nói. "Cái kìm hãm những nghiên cứu trên suy cho cùng không phải là vấn đề tiền bạc mà là chủ nghĩa giáo điều và sự hẹp hòi."
	Translated by Thyngoc

Pandas Sensed China Quake Coming? Gấu trúc Panda có nhận thấy động đất sắp xảy ra không?

In the minutes before a massive earthquake shook central China on Monday, captive pandas near the epicenter began acting strangely, according to an eyewitness account released today. (Watch video.) The observation, made by a British tourist who had been watching the pandas at the famous Wolong National Nature Reserve near Chengdu, mirrors previous accounts of animals "sensing" disasters before they occur.

Diane Etkins told the Associated Press that the pandas "had been really lazy and just eaten a little bit of bamboo, and all of a sudden they were parading around their pen.

"Looking back they must have sensed something was wrong."

(Read: "Can Animals Sense Earthquakes?" [November 11, 2003].)

Etkins and 30 other Britons were evacuated to the provincial capital of Chengdu after the magnitude 7.9 earthquake devastated the remote mountainous region, toppling towns and killing more than 19,000 people.

Twelve Americans, part of a tour of China sponsored by the conservation group WWF, were also visiting the breeding center when the earthquake hit. All of the tourists survived the quake, WWF confirmed to National Geographic News on Wednesday.

"It certainly was a surreal experience going through a 7.9 … earthquake surrounded by 25 pandas all sort of reacting to that as well," one of the Americans, Robert Liptak, told the Associated Press.

The 86 captive adult pandas were unharmed by the disaster, and an unknown number of cubs were moved to a safer location in Shawan, a main town in Wolong.

Odd Behavior

Accounts abound of both domesticated and wild animals behaving oddly before major natural disasters.

In 2005, elephants screamed and ran for cover and zoo animals rushed into their shelters before a tsunami struck Sri Lanka and India.

The giant waves killed more 150,000 people in a dozen countries, yet few animals were reported dead—suggesting that the animals reacted early to the impending disaster, experts said. Animals have extraordinary sensory perceptions that exceed those of humans, said Diana Reiss, a professor at Hunter College in New York who studies animal cognition.

For instance, many animals can see and hear beyond human capabilities. Snakes can feel seismic waves from their burrowing prey. And some scientists have found that elephants may even be able to "hear" through their feet, Reiss said.

Many of these highly developed senses developed as survival tools in the wild, Reiss said.

"It would be important for animals to use as many cues in the environment as possible to predict an impending disaster," she told National Geographic News.

However, Reiss warned about reading too much into the apparent strange behavior of the Wolong pandas.

"These are interesting observations, but to really determine whether they are responding to something seismic … we would have to know more about what their normal behavior is," she added.

Marc Brody, president of the U.S.-China Environmental Fund (USCEF), works on panda conservation.

"I would think that animals certainly have a stronger sense of perception than humans in terms of their natural environment," he said. "When I think of a panda and their four broad feet on the ground, one would think they feel tremors before we do."

Brody, who has received funding from the National Geographic Society, added that animals' general ability to hear at different sonic wavelengths may attribute to their early warning systems. (The National Geographic Society owns National Geographic News.)

Sybille Klenzendorf, director of species conservation for WWF, said "it's not an uncommon phenomenon for animals to get nervous when big storms or tsunamis come."

The Chinese earthquake is the "same sort of thing. [Animals feel] changes in the environment—vibrations that we don't feel."

Animals such as pandas are "more in tune with their sixth sense"—an ability humans probably had in the past, Klenzendorf said. "But we've lost that kind of sensitivity," she added.

Wild Pandas

The famed Wolong National Nature Reserve, which stretches for 772 square miles (2,000 square kilometers) across rugged mountain terrain of central China, includes the largest population of captive giant pandas in the world. (See photos of the Wolong pandas.)

More than 1,590 wild pandas also inhabit the reserve, and their fate is still unknown, China's state-run media agency, Xinhua, reported Thursday.

But USCEF's Brody said that those animals are likely unhurt in their native habitat.

Suzanne Braden, director of U.S.-based Pandas International, told the Associated Press on Monday that the wild pandas were probably fine.

"The wild pandas, they can sense things," she said.

"I'm sure they moved to higher terrain. But captive pandas do not have that luxury."