On Presidential Liars Khi các Tổng thống nói dối

On Presidential Liars	Khi các Tổng thống nói dối
by Howard Zinn	Howard Zinn
excerpted from the book Howard Zinn on History Seven Stories Press, 2000	Trích từ Howard Zinn bàn về Lịch sử Nxb Seven Stories Press, 2000
The year of 1998 was dominated in the news media by the sexual shenanigans of President Bill Clinton and a formerly obscure White House intern, Monica Lewinsky. This preoccupation illustrated perfectly the proclivity of the American media to fasten on the trivial at the expense of life-and death matters.	Năm 1998các phương tiện thông tin tràn ngập sự kiện bê bối tình dục của Tổng thống Bill Clinton và cô thực tập sinh Nhà Trắng khó hiểu, Monica Lewinsky. Mối bận tâm này minh họa hoàn hảo khuynh hướng của các phương tiện truyền thông Mỹ khai thác các chuyện vặt vãnh tầm thường trong khi bỏ qua các vấn đề hết sức quan trọng.
In all the excitement about Bill Clinton's sex life, and its repercussions on his presidency, have we as a nation lost-or did we never have-a sense of proportion?	Với bao nhiêu hào hứng về cuộc đời ái tình của Bill Clinton, với sự chấn động về ghế Tổng thống của ông ta, chúng ta đã bị mất nước chưa – hay chúng ta chưa hề bao giờ có nước để mà mất?
Clinton has lied to us, deceived us, and then covered up his deceptions, about his sexual shenanigans-which, however odious, caused no one to lose a life. Many other presidents have lied to us, and deceived us, especially since World War II, about activities that we had every right to know about, in which thousands, even millions of people, lost their lives. Let's recall some of that history.	Clinton đã nói dối chúng ta, lừa chúng ta, bưng bít không cho chúng ta biết, cái chuyện tính dục vớ vẩn của ông ta – cái chuyện mà dù có vớ vẩn đến đâu chăng nữa, cũng chưa làm ai chết cả. Nhiều Tổng thống khác cũng dối chúng ta, cũng lừa chúng ta, nhất là trong Thế chiến II (1), về những hoạt động khác mà chúng ta có quyền phải được biết, những hoạt động làm hàng ngàn, hàng vạn, hàng triệu mạng người chết, nào chúng ta có biết tí gì. Nào ôn lại chút lịch sử với nhau.
Let's start with Harry Truman, who lied to us and the world when he said the bomb dropped on Hiroshima was dropped on "a military target." Several hundred thousand civilians-men, women, children died. Truman also lied to the nation about our war in Korea, presenting this as necessary to stop the spread of Communism in the world (it did not, and indeed could not), to show that "aggression does not pay" (the world did not listen; aggressions continued), saying we were fighting for democracy (hardly, since South Korea was a military dictatorship). Over 50,000 Americans died. And perhaps two million Koreans.	Thử cùng bắt đầu bằng Henry Truman, nói dối với chúng ta và thế giới khi ông bảo bom ném xuống Hiroshima chỉ vào “khu quân sự”. Vài trăm ngàn thường dân chết – đàn ông, đàn bà, trẻ con mất mạng. Truman cũng nói dối cả nước về chiến tranh chúng ta đánh Triều Tiên, bảo để ngăn Cộng sản bành trướng trên thế giới (họ không hề, cũng không có khả năng làm chuyện này), và chứng tỏ là “sự gây hấn sẽ không bao giờ được gì” (thế giới biết rồi đấy, gây hấn cứ tiếp tục), bảo rằng chúng ta phải chiến đấu cho Dân chủ (khó thay, khi Nam Triều Tiên lại thành một chế độ quân sự độc tài). Trên 50,000 lính Mỹ chết. Và khoảng 2 triệu người Triều Tiên mất mạng.
Eisenhower lied about our spy flights over the Soviet Union, even after one flier on such a mission was shot down. He deceived the nation and the world about the United States involvement in the coup that overthrew a democratic government in Guatemala and put in place a military junta that then took thousands of lives. He deceived the nation about the U.S. role in subverting a government in Iran which offended the oil corporations. The Shah of Iran was put back on the throne, meaning death and torture for his opponents. (In many of these events, the actual deceptions were carried on by his underlings, but the fact is that Eisenhower knew of them, and approved of them.)	Eisenhower xạo về phi cơ gián điệp của chúng ta bay trên Liên bang Xô Viết, ngay cả khi một chiếc bị bắn rơi. Ông này lừa chúng ta cùng thế giới về chuyện Hoa Kỳ can thiệp ở Guatemala, lật đổ chính phủ dân chủ ở đó, dựng lên chính quyền quân sự độc tài, sau đó hàng ngàn người mất mạng. Ông nói dối với cả nước về vai trò của Mỹ trong việc lật đổ Chính phủ Iran đã là trở ngại cho các công ty dầu lửa Hoa Kỳ, rồi đem ông vua (Shah) Iran lên trở lại ngai vàng, rồi thì vô số thủ tiêu, tra tấn những ai chống nhà vua (đa số trường hợp, bộ hạ tay chân Eisenhower đảm nhiệm chuyện nói dối về các vụ này, nhưng Eisenhower cũng biết thế, và đồng lòng).
Kennedy lied to the nation about the U.S. involvement in the 1961 failed invasion of Cuba, telling a press conference: "I can assure you that the United States has no intention of using force to overthrow the Castro regime."	Kennedy nói dối cả nước về việc dự phần vào cuộc đổ bộ thất bại vào Cuba, trắng trợn trong cuộc họp báo, “Tôi đoan chắc với quý vị rằng, Hiệp chúng quốc không có ý định dùng võ trang lật đổ chế độ Cuba”.
Kennedy, Johnson, and Nixon all lied to the nation about what was happening in Vietnam. Kennedy, while denying repeatedly that American fliers were involved in bombing of Vietnam, sent two helicopter companies there as early as 1962, and napalm began to be used. Johnson and Nixon both lied when they claimed only military targets were bombed (reporters knew the greatest number of deaths was among civilians). And Nixon deceived the nation about the secret bombing of Cambodia.	Kennedy, Johnson và Nixon đều nói dối cả nước về Việt Nam. Kennedy, một mặt chối bay chối biến là không có phi cơ Mỹ nào đến Việt Nam ném bom, mặt kia đã gửi đến 2 phi đội trực thăng ngay từ đầu 1962, là thời bắt đầu dùng bom lửa napalm. Johnson và Nixon cả hai cùng dối khi họ tuyên bố chỉ ném bom vào các mục tiêu quân sự (các phóng viên thì biết rõ số tổn thất thường dân rồi). Còn Nixon thì dối thêm về vụ đã bí mật ném bom Cambodia (2).
Reagan lied to the nation about his secret and illegal support of the contras in Nicaragua. He lied about the importance of Grenada in order to justify the American invasion of that little island. George Bush lied about the reasons for invading Panama, saying it was to stop the drug trade, but in fact the drug trade has flourished. And he deceived the nation about his real interest in the Persian Gulf, pretending to deep anguish about the fate of Kuwait, but actually more concerned about enhancing American power in Saudi Arabia and controlling the oil deposits of the region.	Reagan đã dối cho cả nước nghe về vụ ông hỗ trợ bí mật và bất hợp pháp cho phong trào contras tại Nicaragua. Ông ta dối về tầm quan trọng ở Grenada để tráo trở về sự đổ bộ của quân đội Mỹ lên cái đảo tí hon này. George Bush dối về lý do đem quân vào Panama, mồm thì bảo để phá đường dây ma túy, nhưng sự thật thì sau đó các đường dây ma túy tăng gia rộn ràng. Rồi ông lừa dân chúng về ý định thật của mình về vịnh Ba Tư, bảo là ông rất quan tâm đến số phận của Kuwait, thật ra thì chỉ để tâm vào quyền lực Mỹ ở Saudi Arabia và sự kiểm soát dầu lửa trong vùng.
Against this history of lies that brought death to so many people, Clinton's deceptions are ludicrous. Politicians and journalists who are indignant that he lied about sex with "that woman," were silent when he deceived the nation about the need to bomb a "nerve gas plant" in the Sudan. His administration could produce no evidence that the plant was anything but what the Sudanese government said it was-a plant that produced medicines for the Sudanese people.	Chống lại mọi sự dối trá lịch sử với cái kết quả biết bao mạng dân vô tội, sự dối trá của Clinton thật xoàng xĩnh. Các chính trị gia và các nhà báo làm ra vẻ căm phẫn với chuyện tính dục của ông ta với “mụ đàn bà kia”, lại câm như hến khi ông ta dối cả nước về sự cần thiết phải ném bom vào một “xưởng sản xuất hơi độc” tại Sudan. Bộ máy hành chính của ông ta không đưa ra được một minh chứng nào về việc này, đối chất với sự khẳng quyết của Chính phủ Sudan, là “căn cứ sản xuất” đó là nơi bào chế y-dược cho dân Sudan.
The president has lost his "moral authority," it is said, because of his lies about his sexual behavior. Did he-and indeed both Republicans and Democrats in Congress-not lose their moral authority when they took away basic benefits from single mothers, and food stamps from immigrants, when they failed to provide universal medical care, while spending hundreds of billions on an unnecessary military machine?	Tổng thống đã mất vẻ “quyền uy luân lý”, như người ta than thở, vì ông ta nói dối về chuyện tính dục của mình. Vậy ông ta – cả Cộng hòa và Dân chủ trong Quốc hội – có mất quyền uy luân lý không – khi họ tước đi quyền lợi căn bản của các bà mẹ độc thân, quyền sử dụng phiếu thực phẩm của người di dân, khi họ thất bại trong việc không thực hiện được quyền săn sóc y tế toàn cõi, trong khi phung phí hàng trăm tỉ Mỹ kim để phục vụ cho guồng máy chiến tranh không cần thiết?
We are seeing a shocking loss of perspective on the part of political leaders, the press, and the public. If politicians and journalists have lost their sense of moral proportion, must we, as citizens lose ours? Should we not pull back from our obsession with lies about sex, and concentrate on finding out the truth about policies that mean life or death for people in this country and all over the world?	Chúng ta đang kinh hoàng nhìn thấy sự mất viễn ảnh trong giới chính trị gia, báo chí, và công chúng. Nếu chính trị gia và các nhà báo đã mất ý niệm luân lý, thì chúng ta, những công dân đã có mất như họ không? Chúng ta có nên bớt sự chú trọng về chuyện tính dục dối trá, để tâm vào chuyện nhìn ra sự thật về các chính sách liên quan đến sự sống chết của bao mạng người, ngay tại nước này, cũng như ở các nước khác?
	chú thích của người dịch: (1) Trước Thế Chiến II đã có nói dối rồi. (2) H. Zinn có lẽ sót mất chuyện, là ở Đông Dương, cả Lào cũng bị ném bom – không tuyên chiến.
	Translated by Vũ Huy Quang
http://www.thirdworldtraveler.com/Zinn/Presidential_Liars_HZOH.html