Cheap at Any Price Vẫn rẻ dù với bất cứ giá nào

Cheap at Any Price	Vẫn rẻ dù với bất cứ giá nào
At a billion dollars a year, it's a bargain for China to prop up its rogue state next door.	Với một tỷ đôla một năm, đó là một giá quá rẻ để Trung Quốc chống đỡ một chế độ côn đồ bên cạnh
BY ANDREI LANKOV | JULY 12, 2012	ANDREI LANKOV | 12/7/2012
For those who worry about North Korea, the past few months can best be described as a time of quiet despair. Since North Korea reneged on the "Leap Day" food aid deal in March by announcing the test of a long-range rocket (the test later failed), it has become painfully clear that neither engagement nor sanctions will deliver what many in Washington still consider to be the only acceptable outcome: the denuclearization of North Korea. And China, long considered the best hope to push North Korea in the right direction, has spent the seven months since Kim Jong Un took power stepping up its efforts to maintain the status quo for its unstable neighbor, increasing aid and trade with Pyongyang.	Đối với những người luôn luôn lo lắng về hành vi của Bắc Triều Tiên, thời gian những tháng vừa qua có thể được mô tả chính xác nhất như là một thời gian tuyệt vọng âm thầm. Từ khi Bắc Triều Tiên bội ước thỏa thuận về viện trợ lương thực “Ngày 29-2” bằng cách công bố thí nghiệm một tên lửa tầm xa (thí nghiệm này về sau đã thất bại), sự thể đã trở nên hiển nhiên một cách nhức nhối rằng, cả thái độ thân thiện lẫn biện pháp trừng phạt đều không đưa đến điều mà nhiều nhân vật tại Washington sẽ coi là kết quả duy nhất có thể chấp nhận được: giải trừ vũ khí hạt nhân Bắc Triều Tiên. Và Trung Quốc (TQ), một nước được coi là niềm hy vọng lớn nhất trong việc thúc đẩy Bắc Triều Tiên đi theo con đường đúng đắn, đã dùng bảy tháng vừa qua kể từ khi Kim Jong Un lên nắm chính quyền để đẩy mạnh những nỗ lực nhằm duy trì nguyên trạng (the status quo) của nước láng giềng bất ổn định này, bằng cách gia tăng viện trợ và thương mại với Bình Nhưỡng.
China already controls approximately three-quarters of North Korea's foreign trade and is by far North Korea's largest provider of food aid -- possibly the only thing preventing North Korea from sliding back into famine. But instead of tweaking its aid in response to the North's bad behavior, China has demonstrated a remarkable willingness to spend money on keeping the Kim family regime afloat, quietly sabotage international sanctions in the process. Since the introduction of U.N. sanctions after the 2006 North Korean nuclear test, Sino-North Korean trade and aid have risen exponentially. Bilateral trade, much of it directly or indirectly subsidized by the Chinese government, has more than tripled, to $5.6 billion in 2011 from $1.7 billion in 2006. Beijing has also reportedly invited tens of thousands of North Korean guest workers into China; the assumption seems to be that the workers will provide needed hard currency to their home country while remaining safely isolated from ideas Pyongyang deems dangerous.	TQ đã kiểm soát gần 3/4 khu vực ngoại thương của Bắc Triều Tiên và là nước cấp viện trợ lương thực nhiều nhất cho Bắc Triều Tiên – có lẽ đây là yếu tố duy nhất giúp Bắc Triều Tiên khỏi rơi vào nạn đói. Nhưng thay vì bóp viện trợ để đáp lại hành vi xấu xa của Bình Nhưỡng, TQ đã biểu lộ mạnh mẽ quyết tâm dùng tài chánh để hà hơi tiếp sức cho dòng họ Kim, và qua tiến trình này âm thầm phá hoại những biện pháp trừng phạt quốc tế. Từ khi Liên Hiệp Quốc đưa ra những biện pháp trừng phạt tiếp theo sau vụ Bắc Triều Tiên thí nghiệm vũ khí hạt nhân năm 2006, quan hệ thương mại và viện trợ TQ - Bắc Triều Tiên đã tăng theo cấp số nhân. Thương mại song phương, phần lớn được TQ tài trợ trực tiếp hoặc gián tiếp, đã tăng hơn ba lần, từ 1,7 tỷ USD năm 2006 lên 5,6 tỷ USD năm 2011. Theo tin tức báo chí, Bắc Kinh còn mời hàng chục ngàn công nhân Bắc Triều Tiên sang làm việc tại TQ; có giả thuyết cho rằng những công nhân này sẽ mang lại ngoại tệ có giá trị cho tổ quốc mình đồng thời không bị nhiễm những tư tưởng mà Bình Nhưỡng cho là nguy hiểm.
China almost never publicly criticizes North Korea. Occasional critical remarks about North Korea's antics get published in Chinese state media, like when the state-run broadsheet Global Times politely warned in May that North Korea should "clearly understand the public anger of Chinese society" after North Koreans abducted several Chinese fishermen. Yet none of these rare remarks from Beijing has ever been followed by any public concrete action. China's excuse is that its influence is weak. "If they refuse to listen to us," Cui Tiankai, a Chinese vice minister of foreign affairs, told the New York Times in June, "we can't force them," adding that North Korea is a "sovereign state."	TQ gần như không bao giờ công khai chỉ trích Bắc Triều Tiên. Thỉnh thoảng một vài lời chỉ trích về những hành vi kỳ quặc của Bắc Triều Tiên được đăng trên báo chí nhà nước TQ, như trường hợp tờ Hoàn cầu thời báo, một tờ báo khổ rộng do nhà nước TQ quản lý, vào tháng 5 đã lịch sự cảnh báo rằng Bắc Triều Tiên nên “hiểu biết sự công phẫn của xã hội TQ một cách thật rõ ràng” khi Bắc Triều Tiên bắt cóc một số ngư dân TQ. Tuy nhiên, Bắc Kinh không thể hiện một hành động công khai cụ thể nào tiếp theo sau những chỉ trích hiếm hoi này. TQ lấy lý do là ảnh hưởng của mình không đủ mạnh. “Họ không chịu lắng nghe chúng tôi”, Thôi Thiên Khải (Cui Tiankai), một Thứ trưởng Ngoại giao TQ đã nói vào tháng 6 năm nay, “chúng tôi không thể dùng áp lực với họ”, và ông còn thêm rằng Bắc Triều Tiên là một “quốc gia có chủ quyền”.
So why is China not helping? North Korea is run by the young, untested, and unpredictable Kim Jong Un. And Chinese politicians, having recently weathered the potentially destabilizing purge of Politburo member Bo Xilai and nervous about the once-in-a-decade political transition scheduled for this fall, don't want to risk anything else that might rock the boat. Although China is not happy about the current situation, the three realistic alternatives are even worse from China's perspective: a collapsing North Korea, a North Korea absorbed by the South, and a fully nuclearized North Korea.	Như vậy, vì sao TQ không giúp thế giới một tay? Một là, Bắc Triều Tiên đang được lãnh đạo bởi một Kim Chánh Vân (Kim Jong Un) quá trẻ tuổi, chưa được thử thách, và khó tiên liệu. Hai là, các lãnh đạo chính trị TQ, vừa mới kinh qua cuộc thanh trừng Ủy viên Bộ chính trị Bạc Hy Lai có tiềm năng làm lung lay chế độ và đang lo lắng về cuộc chuyển giao quyền lực diễn ra 10 năm một lần vào mùa Thu này, không muốn liều lĩnh làm một điều gì khác có khả năng gây sóng gió cho con thuyền quốc gia. Mặc dù TQ không bằng lòng với tình hình hiện nay, nhưng có ba khả năng thay thế hiện thực thậm chí tồi tệ hơn, từ góc nhìn của TQ: một Bắc Triều Tiên sắp sụp đổ, một Bắc Triều Tiên bị Nam Triều Tiên sáp nhập, và một Bắc Triều Tiên được trang bị đầy đủ vũ khí hạt nhân.
A growing number of Chinese analysts privately admit that the Kim family regime might eventually fall, and they sometimes even air this view at international conferences. Nonetheless, some Chinese analysts appear to think that the later the crisis comes, the more China will be able to contain it, because the country's quiet influence grows daily. So maintaining the status quo for as long as possible will minimize the impact of the North Korean regime's inevitable collapse.	Một con số ngày càng đông đảo những nhà phân tích TQ nhìn nhận riêng tư rằng chế độ Kim cuối cùng có thể sụp đổ, và đôi khi họ còn nói ra quan điểm này ở các hội nghị quốc tế. Tuy nhiên, một số học giả TQ tỏ ra tin tưởng rằng cuộc khủng hoảng xảy ra càng chậm bao nhiêu, thì TQ càng có khả năng ngăn chặn nó bấy nhiêu, vì ảnh hưởng âm thầm của TQ đang gia tăng từng ngày. Vì thế, việc duy trì nguyên trạng (the status quo) của Bắc Triều Tiên lâu được chừng nào hay chừng ấy sẽ giảm thiểu hậu quả của sự sụp đổ tất yếu của chế độ Bắc Triều Tiên.
But even if it did seek regime change, China, unlike the United States, would prefer to keep the Korean Peninsula divided. North Korea is a useful buffer zone, and China uses the uneasy relations between the two Korean states to its diplomatic and geostrategic advantage. Without such tensions it would be much more difficult for Beijing to acquire mining and port-usage rights in North Korea, and China's rival South Korea would likely be much stronger after the tortuous process of unification. Besides North Korea's mineral wealth, estimated by the South Korean government in 2009 to be worth $6 trillion, a unified Korea would allow Seoul to transport goods overland to Europe and Asia and to potentially rival Japan and India in regional influence. A unified Korea is almost certain to be democratic and nationalistic, and likely to maintain relatively close ties with the United States, China's main geopolitical rival. Unification might also mean U.S. troops on the Chinese border -- a nightmare scenario for Beijing and one that it once shed blood to prevent.	Nhưng thậm chí nếu muốn thay đổi chế độ, Bắc Kinh, khác với Hoa Kỳ, vẫn muốn thấy bán đảo Triều Tiên bị chia cắt. Bắc Triều Tiên là một vùng trái độn cần thiết, và TQ đang sử dụng quan hệ bất ổn giữa hai quốc gia Triều Tiên để nắm lợi thế ngoại giao và địa chiến lược. Không có những căng thẳng này, Bắc Kinh sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc nắm giữ các đặc quyền khai thác khoáng sản và sử dụng hải cảng tại Bắc Triều Tiên, và đối thủ của TQ là Nam Triều Tiên sẽ có khả năng trở nên hùng mạnh hơn sau một tiến trình quanh co đưa đến thống nhất. Ngoài kho tàng khoáng sản của Bắc Triều Tiên, được chính phủ Nam Triều Tiên ước tính vào năm 2009 có trị giá 6 ngàn tỷ Mỹ kim, một nước Triều Tiên thống nhất sẽ cho phép Seoul chuyên chở hàng hóa bằng đường bộ đến châu Âu và châu Á và có tiềm năng cạnh tranh giành ảnh hưởng khu vực với Nhật Bản và Ấn Độ. Một nước Triều Tiên thống nhất gần như chắc chắn sẽ theo thể chế dân chủ và có tinh thần dân tộc chủ nghĩa, có khả năng duy trì quan hệ tương đối gần gũi với Hoa Kỳ, đối thủ địa chính trị quan trọng của TQ. Thống nhất cũng có thể mang ngụ ý là quân đội Mỹ đóng sát biên giới TQ – một kịch bản đầy ác mộng đối với Bắc Kinh và là một kịch bản mà trong quá khứ Bắc Kinh đã phải đổ máu để ngăn chặn.
The denuclearization of the Korean Peninsula ranks a distant third on China's list of priorities. China would prefer to see a non-nuclear Korean Peninsula; it worries about nuclear weapons falling into the wrong hands. And as a member of a highly exclusive international club, China does not want to see its privileges eroded by nuclear proliferation. It also fears that a nuclear North Korea might lead other states in the region to seek U.S. nuclear protection, or even lead them to develop their own nuclear capability.	Nỗ lực giải trừ vũ khi hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên đứng ở nấc thứ ba khá thấp trong bản liệt kê các ưu tiên của TQ. TQ muốn thấy một bán đảo Triều Tiên không có vũ khí hạt nhân; họ sợ loại vũ khí này rơi vào những bàn tay thù nghịch. Là thành viên của một câu lạc bộ quốc tế riêng biệt, TQ không muốn thấy đặc quyền của mình bị bào mòn vì sự lan tràn của vũ khí hạt nhân. TQ cũng sợ rằng một Bắc Triều Tiên thủ đắc vũ khí hạt nhân có thể thúc đẩy các quốc gia khác trong khu vực đi tìm sự che chở dưới chiếc dù hạt nhân của Mỹ, hay thậm chí dẫn họ đến việc tự mình phát triển khả năng quân sự hạt nhân.
But China is not willing to jeopardize the more important goals of stability and the maintenance of division. Threats created by North Korea's nuclear ambitions are indirect and relatively mild next to the prospect of an outbreak of chaos in a neighboring country or a powerful ally of America on its border.	Nhưng TQ không muốn gây nguy cơ cho những mục tiêu nhắm vào ổn định tình hình quan trọng hơn và cho việc duy trì sự chia cắt lâu dài Bán đảo Triều Tiên. Những đe dọa do tham vọng hạt nhân của Bắc Triều Tiên là gián tiếp và tương đối nhẹ so với sự bộc phát một tình trạng hỗn hoạn tại một nước láng giềng hay một đồng minh hùng mạnh của Mỹ nằm ngay biên giới TQ.
Even if China wanted to punish North Korea for its nuclear program, it is not in a position to do so. A mild reduction in the amount of aid would have little impact in Pyongyang, whose politicians think that they need nuclear weapons much more than they need economic growth. To be effective enough to influence something as serious as attitude toward nuclear weapons, the aid reduction would have to be drastic enough to threaten the very survival of the North Korean economy. As a senior South Korean diplomat once told me, "China does not have leverage when it comes to dealing with North Korea; it has a hammer."	Ngay cả nếu TQ có muốn trừng trị Bắc Triều Tiên vì chương trình hạt nhân của nước này đi nữa, TQ cũng không nằm trong một tư thế có thể làm việc đó. Một sự cắt giảm viện trợ nhỏ bé sẽ ít có ảnh hưởng đối với Bình Nhưỡng, một chính quyền mà lãnh đạo chính trị nghĩ rằng họ cần vũ khí hạt nhân hơn cần tăng trưởng kinh tế. Muốn đủ hiệu quả trong việc ảnh hưởng lên một điều gì nghiêm trọng như thái độ đối với vũ khí hạt nhân, sự cắt giảm viện trợ phải đủ gay gắt để đe dọa chính sự sống còn của nền kinh tế Bắc Triều Tiên. Như một nhà ngoại giao cấp cao Nam Triều Tiên có lần đã nói với tôi, “TQ không có sức mạnh đòn bẩy khi đối phó với Bắc Triều Tiên; TQ chỉ có trong tay một chiếc búa [để đập phá]”.
That said, if China stopped food aid, it would trigger a dramatic economic crisis in the North. North Korean leaders might bow to such pressures, but it is likelier that they will resist until their country starts to crumble. Pyongyang faced a very similar challenge in the early 1990s, when the collapsing Soviet Union suddenly withdrew subsidies. Pyongyang chose to tighten the screws -- and, as a result, its regime survived, albeit at huge cost to its own population. It might survive once again, but economic disaster could trigger regime collapse.	Nói như thế có nghĩa là, nếu TQ ngưng viện trợ, TQ sẽ châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng kinh tế nhanh chóng tại Miền Bắc. Các lãnh đạo Bắc Triều Tiên có thể khấu đầu trước các áp lực như thế, nhưng có một khả năng lớn hơn là, họ sẽ chống cự cho đến khi đất nước bắt đầu tan rã. Bình Nhưỡng đã đối diện một thách thức rất giống như vậy vào đầu những năm 1990, khi Liên Xô trong tiến trình sụp đổ đã đột xuất cắt ngang các tài trợ cho Bắc Triều Tiên. Bình Nhưỡng phải tìm cách hạn chế mọi mặt – và, nhờ thế, chế độ đã sống còn, mặc dù dân chúng phải trả một cái giá khủng khiếp. Biết đâu Bình Nhưỡng lại có cơ may tồn tại thêm một lần nữa, nhưng một đại họa kinh tế cũng có thể nhanh chóng làm sụp đổ chế độ.
That turn of events would produce great instability: tens, if not hundreds of thousands of refugees, smuggling of nuclear materials and technologies, and perhaps an outbreak of armed violence on the Chinese border. Such crisis might eventually end in the unification of the entire Korean Peninsula under the tutelage of the affluent, democratic, and nationalist South -- an unpalatable option to Beijing, though better than prolonged instability in Korea.	Một bước ngoặt gồm những biến cố như vậy sẽ tạo ra tình trạng bất ổn định rất nghiêm trọng: hàng chục, nếu không muốn nói, hàng trăm ngàn người tị nạn, việc buôn lậu các vật liệu và công nghệ hạt nhân, và có lẽ nổ ra tình trạng bạo động có vũ trang ngay ở biên giới TQ. Một cuộc khủng hoảng như vậy cuối cùng có thể kết thúc bằng sự thống nhất toàn bán đảo Triều Tiên dưới sự giám hộ của một miền Nam giàu có, dân chủ, và dân tộc chủ nghĩa – đây là một lựa chọn cay đắng đối với Bắc Kinh, mặc dù như thế vẫn còn hơn một tình trạng bất ổn định triền miên tại Triều Tiên.
The leadership in Beijing has done its best to maintain the status quo in North Korea. And it's inexpensive -- though the data is murky, all direct and indirect subsidies seem to be below $1 billion a year. For China, this is a small price to avoid potentially massive problems.	Giới lãnh đạo Bắc Kinh đã làm hết sức mình để duy trì nguyên trạng (the status quo) tại Bắc Triều Tiên. Và đây là một giá khá rẻ – mặc dù dữ liệu không được rõ ràng, nhưng tất cả mọi trợ cấp trực tiếp cũng như gián tiếp có vẻ chưa tới 1 tỷ đôla một năm. Đối với TQ, đây là một giá rất hời để tránh khỏi những vấn đề có tiềm năng khủng khiếp.
Politics is too often a choice between the bad and the worse. Unfortunately for Washington and the vast majority of North Koreans, China sees a nuclear but stable North Korea as a clear-cut case of a lesser evil.	Chính trị quá lắm khi chỉ là một sự lựa chọn giữa một tình trạng tồi tệ và một tình trạng còn tồi tệ hơn. Thật không may cho Washington và cho đại đa số nhân dân Bắc Triều Tiên, TQ đang coi một Bắc Triều Tiên có vũ khí hạt nhân nhưng ổn định chính trị như là một trường hợp rõ nét của một điều ác nhỏ bé hơn (the lesser evil).
Andrei Lankov is a professor at Kookmin University in Seoul and the author of several books on North Korean history and politics.	Andrei Lankov là Giáo sư của Đại học tại Seoul và là tác giả nhiều cuốn sách về lịch sử và chính trị Bắc Triều Tiên.
	Translated by Trần Ngọc Cư
foreignpolicy.com
http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/07/12/cheap_at_any_price?page=full