New life for China's political reformers Cuộc sống mới cho những nhà cải cách chính trị ở Trung Quốc

New life for China's political reformers	Cuộc sống mới cho những nhà cải cách chính trị ở Trung Quốc
By Kent Ewing	Kent Ewing
	01-05-2012
HONG KONG - As the wreckage from the spectacular fall of Bo Xilai, the darling of China's increasingly marginalized leftists, is swept away, the country's political reformers find themselves standing in the clearing.	HỒNG KÔNG – Khi đống đổ nát từ sự sụp đổ lạ lùng của ông Bạc Hy Lai, một người ngày càng được giới cánh tả yêu mến, bị quét sạch, thì các nhà cải cách chính trị Trung Quốc tìm thấy chỗ đứng cho chính họ trong sự rõ ràng, minh bạch.
Bo's loss of his position as Chinese Communist Party (CCP) chief of Chongqing last month has, at least for now, proved to be their gain, and it is fair to say that reformers have not been more hopeful since the crackdown on the student-led pro-democracy movement on June 4, 1989.	Việc ông Bạc Hy Lai, Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, bị mất chức hồi tháng trước, ít nhất là cho tới bây giờ, đã chứng minh rằng họ (các nhà cải cách) đã giành thắng lợi, và công bằng mà nói thì các nhà cải cách này không hy vọng nhận được nhiều [thắng lợi như vậy] kể từ cuộc đàn áp phong trào ủng hộ dân chủ do sinh viên dẫn đầu vào ngày 4 tháng 6 năm 1989.
On that day, when People's Liberation Army tanks rolled into Tiananmen Square, hundreds, if not thousands, were killed, along with any dialogue about the democratization of China.	Ngày hôm đó, khi xe tăng của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc lăn xích vào quảng trường Thiên An Môn, hàng trăm, nếu không phải hàng ngàn người, đã bị giết, cũng như đã giết chết bất kỳ cuộc đối thoại về dân chủ nào ở Trung Quốc.
Now that dialogue may be set to resume - but don't expect anything like a Western-style democracy to emerge as a result. Unlike in 1989, China's debate about democracy in 2012 refers strictly to enhancing accountability and participation in decision-making within the Communist Party - or so-called "intra-party" democracy.	Bây giờ cuộc đối thoại đó có thể được tiếp tục trở lại, nhưng đừng mong đợi sẽ có bất cứ sự thay đổi nào giống như kiểu dân chủ kiểu phương Tây có thể xảy ra. Không giống như năm 1989, cuộc tranh luận ở Trung Quốc về dân chủ năm 2012 có liên quan một cách nghiêm ngặt đến việc nâng cao trách nhiệm và tham gia vào các quyết sách bên trong Đảng Cộng sản, hoặc cái gọi là dân chủ “nội bộ”.
Even if the reformers win, China will still be a one-party- and, from a Western point of view, undemocratic - state. But that one party could quite possibly be much more open and transparent (and therefore less corrupt) than the communist colossus we see today.	Ngay cả khi các nhà cải cách giành chiến thắng, Trung Quốc vẫn sẽ là chính phủ độc đảng và, theo quan điểm của phương Tây, một chính phủ phi dân chủ. Nhưng chính phủ độc đảng đó có thể cởi mở và minh bạch hơn (và do đó tham nhũng ít hơn) so với cái mà chúng ta thấy hiện nay.
Indeed, this is the kind of change that Premier Wen Jiabao has been advocating for years, with no positive response from anyone else, including President Hu Jintao, among China's ruling clique. With both Wen and Hu on their way out in October after 10 years in power, Bo's sensational demise has provided an opening for political reform to receive a prominent place on the agenda of the 18th party congress, whose autumn meeting will endorse the next generation of leaders.	Thật vậy, đây là loại thay đổi mà Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã chủ trương nhiều năm, nhưng không nhận được một phản ứng tích cực từ bất cứ người nào trong số phe nhóm cầm quyền ở Trung Quốc, kể cả Chủ tịch Hồ Cẩm Đào. Cả hai ông Ôn Gia Bảo và Hồ Cẩm Đào đang chuẩn bị nghỉ hưu vào tháng 10 [năm nay] sau 10 năm nắm quyền, sự ra đi bất thường của ông Bạc đã mở đường cho cải cách chính trị để nhận được chỗ đứng nổi bật trong chương trình nghị sự Đại hội Đảng lần thứ 18, phiên họp vào mùa thu tới đây sẽ thông qua các vị lãnh đạo của thế hệ kế tiếp.
The weekend revelation that blind legal activist Chen Guangcheng staged a dramatic escape last week from house arrest in his home village in eastern Shandong province and has reportedly taken refuge in the US Embassy in Beijing should also provide ammunition for reformers.	Sự kiện về nhà hoạt động pháp lý khiếm thị, ông Trần Quang Thành, đã tổ chức trốn thoát ngoạn mục hồi cuối tuần qua trong khi bị quản chế ở ngôi nhà của ông ở ngôi làng thuộc miền đông tỉnh Sơn Đông và tin tức cho biết ông đang ẩn náu tại Đại sứ quán Mỹ ở Bắc Kinh, cũng cung cấp thêm đạn cho các nhà cải cách.
Chen, one of China's most internationally recognized dissidents, was jailed in 2006 after accusing Shandong officials of forcing at least 7,000 women to undergo sterilization or late-term abortions in adherence to China's one-child policy. In the end, he was convicted of "organizing a crowd to disrupt traffic" and "damaging public property".	Ông Trần, một trong những nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc nổi tiếng nhất thế giới, đã bị bắt giam năm 2006 sau khi ông cáo buộc các quan chức Sơn Đông đã ép buộc ít nhất 7.000 phụ nữ phải triệt sản hoặc phá thai ở giai đoạn cuối để tuân theo chính sách một con của Trung Quốc. Cuối cùng thì ông bị kết tội “tổ chức đám đông để làm gián đoạn giao thông” và “hủy hoại tài sản công cộng”.
Chen, who claims that he and his wife have been severely beaten by local officials over the past year, had been under house arrest in Dongshigu village since his release from prison in 2010. Following his escape, he posted a video online directly appealing to Wen, the lonely voice of reform among the present leadership.	Ông Trần cho biết, ông và vợ ông đã bị các quan chức địa phương đánh đập trong năm qua, bị quản thúc tại ngôi nhà ở làng Dongshigu kể từ khi ông được thả khỏi tù hồi năm 2010. Sau khi trốn thoát, ông cho đăng tải một video trên mạng, trực tiếp thỉnh cầu thủ tướng Ôn Gia Bảo, một người kêu gọi cải cách đơn độc trong số các lãnh đạo hiện nay.
Chen's video makes three demands of the premier - that the local officials who allegedly assaulted him are prosecuted, that his family's safety is guaranteed and that corruption in general in China is honestly addressed and punished under the law.	Video của ông Trần yêu cầu Thủ tướng ba điều, rằng các quan chức địa phương, những người bị cho là đã hành hung ông, phải bị truy tố, rằng sự an toàn của gia đình ông phải được bảo đảm, và rằng tham nhũng nói chung ở Trung Quốc phải được xử lý một cách trung thực và phải bị trừng phạt theo quy định của pháp luật.
Embarrassingly, reports that Chen is now under US protection in Beijing come as US Secretary of State Hillary Clinton and Treasury Secretary Timothy Geithner are scheduled to fly into the Chinese capital this week for annual talks as part of the ongoing China-US Strategic and Economic Dialogue.	Xấu hổ thay, tin tức nói rằng ông Trần hiện đang được [Đại sứ quán] Mỹ ở Bắc Kinh bảo vệ, điều này xảy ra khi Ngoại trưởng Mỹ, bà Hillary Clinton và ông Timothy Geithner, Bộ trưởng Tài chánh, lên lịch trình bay tới thủ đô Trung Quốc trong tuần này để hội đàm hàng năm, như là một phần của Đối thoại Kinh tế và Chiến lược Trung – Mỹ sắp diễn ra.
It is hard to imagine the Chen case not coming up as Clinton and Geithner sit down with their Chinese counterparts; it is equally hard to imagine champions of political reform in the CCP not doing their best to use the embarrassment of this case to push harder for their agenda.	Khó có thể tưởng tượng trường hợp của Trần không được đưa ra [thảo luận] khi bà Clinton và ông Geithner ngồi xuống nói chuyện với những người đồng nhiệm Trung Quốc. Và cũng khó có thể tưởng tượng nếu những người đang dẫn đầu cải cách chính trị trong Đảng Cộng sản Trung Quốc không làm hết sức mình để sử dụng sự kiện rắc rối này đẩy mạnh thêm nghị trình của họ.
These will be the last Sino-American talks under this band of Chinese leaders. At this point, barring any further political upheaval, it is expected that current Vice President Xi Jinping will assume the presidency next year and that Vice Premier Li Keqiang will take over for Wen. So far, how they feel about a more open, transparent party is unknown, but there is no doubt that they have grasped the significance of Bo's fall from grace in Chongqing, a sprawling southwestern municipality of more than 30 million people.	Đây sẽ là cuộc đàm phán Trung – Mỹ cuối cùng với ban lãnh đạo hiện tại của Trung Quốc. Đến lúc này, nếu ngăn không để cho bất kỳ biến động chính trị nào xảy ra thêm nữa, thì dự kiến ông Tập Cận Bình, Phó Chủ tịch hiện tại, sẽ đảm nhận chức chủ tịch trong năm tới và ông Lý Khắc Cường, Phó Thủ tướng, sẽ thay thế ông Ôn Gia Bảo. Đến giờ vẫn chưa rõ họ cảm thấy một đảng cởi mở hơn, minh bạch hơn như thế nào, nhưng rõ ràng là họ đã nắm được tầm quan trọng về cú ngã ngựa của Bạc Hy Lai từ ân sủng ở Trùng Khánh, thành phố mở rộng về phía tây nam với hơn 30 triệu người.
Until his removal as Chongqing boss and, subsequently, from the ruling politburo, the popular and charismatic Bo, 62, was considered a prime candidate for elevation to the all-powerful nine-member Politburo Standing Committee at the autumn party congress.	Cho đến khi bị loại bỏ khỏi chức vụ đứng đầu Trùng Khánh, và sau đó là bộ chính trị cầm quyền, ông Bạc 62 tuổi, nổi tiếng và có sức lôi cuốn, được xem như một ứng viên hàng đầu vào chức ủy viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị đầy quyền lực, có chín người, tại Đại hội Đảng trong mùa thu tới.
During his five-year reign in Chongqing, Bo attracted international attention for his tough and highly successful (critics said ruthless and patently extralegal) war on crime in a city that had become notorious for its powerful triads and for a corrupt officialdom in their thrall.	Trong 5 năm lãnh đạo Trùng Khánh, ông Bạc đã thu hút sự chú ý quốc tế nhờ cuộc chiến cứng rắn và thành công lớn (các nhà phê bình nói đó sự tàn nhẫn và rõ ràng là đứng trên luật pháp) chống tội phạm ở một thành phố khét tiếng với Hội Tam Hoàng hùng mạnh và giới chức bị lệ thuộc vào tham nhũng.
Bo's naked populism and revival of revolutionary Maoist rhetoric added to his fame and - whether Bo's exploitation of Mao Zedong's legacy was a Machiavellian ploy to whip up popular support or a genuine embrace of the Great Helmsman's communist ideals - it quickly made him the poster boy for party leftists disgruntled by China's 30-year love affair with capitalism, which has created a huge wealth gap in the country.	Chủ nghĩa dân túy thuần túy của ông Bạc và sự hồi sinh ngôn từ cách mạng Mao-ít đã tạo thêm danh tiếng cho ông và liệu việc ông Bạc khai thác di sản của Mao Trạch Đông là một thủ đoạn xảo quyệt để đi lên nhờ sự ủng hộ đông đảo hay là ông thật sự đi theo lý tưởng cộng sản của Người Cầm lái Vĩ đại (tức Mao Trạch Đông), đã làm cho ông nhanh chóng trở thành người điển hình cho những người cánh tả trong đảng, những người đã bất bình vì mối tình 30 năm của Trung Quốc với chủ nghĩa tư bản, đã tạo ra một khoảng cách giàu nghèo rất lớn ở trong nước.
Meanwhile, Chongqing's gross domestic product growth of 16.4% was tops in China in 2011, further enhancing Bo's reputation and political ambitions. Heading into 2012, the "Chongqing model" was being held up as a paradigm for the nation, and Bo hoped to ride that paradigm into China's charmed circle of leadership.	Trong khi đó, tổng sản phẩm quốc nội của Trùng Khánh tăng trưởng 16,4%, được xếp vào loại tăng trưởng hàng đầu ở Trung Quốc trong năm 2011, làm tăng thêm tiếng tăm và tham vọng chính trị của ông Bạc. Hướng về năm 2012, “mô hình Trùng Khánh” đã được tổ chức như là một mô hình kiểu mẫu trên cả nước, và ông Bạc hy vọng cưỡi mô hình đó vào giới lãnh đạo bị mê hoặc của Trung Quốc.
Then the wheels fell off It all started to wobble when former Chongqing police chief and Bo's right-hand man in his war on crime, Wang Lijun, turned up on February 6 at the US consulate in Sichuan province's capital city of Chengdu, located 338 kilometers northwest of Chongqing, apparently to request asylum - another disconcerting example of US involvement in China's affairs.	Và rồi xe trật bánh Và rồi mọi chuyện bắt đầu chao đảo khi ông Vương Lập Quân, cựu cảnh sát trưởng Trùng Khánh, cũng là cánh tay phải của ông Bạc trong cuộc chiến chống tội phạm, vào ngày 6 tháng 2 đã chạy vào Lãnh Sự quán Hoa Kỳ ở Thành Đô, thủ phủ của tỉnh Tứ Xuyên, cách Trùng Khánh 338 km về phía tây bắc, rõ ràng là để xin tị nạn, một ví dụ lúng túng khác về sự dính líu của Mỹ tới các vấn đề của Trung Quốc.
Bo had "reassigned" Wang to a post overseeing education and the environment a week prior to his appearance at the consulate after learning that Wang had gathered evidence implicating Bo's wife, Gu Kailai, in the alleged murder of British businessman Neil Heywood.	Ông Bạc đã “thuyên chuyển” ông Vương qua chức giám sát giáo dục và môi trường, một tuần trước khi ông Vương xuất hiện tại lãnh sự quán, sau khi biết rằng ông Vương đã thu thập bằng chứng về sự liên can của bà Cốc Khai Lai, vợ ông Bạc, trong vụ bà bị cáo buộc giết ông Neil Heywood, doanh nhân người Anh.
Wang did not receive asylum from US officials and was picked up by Chinese security agents after leaving the Chengdu consulate. He has been in custody ever since.	Ông Vương đã không được các quan chức Mỹ cho tị nạn và đã được các nhân viên an ninh của Trung Quốc đón sau khi rời khỏi lãnh sự quá Mỹ ở Thành Đô. Ông đã bị giam giữ kể từ đó.
Bo now stands charged with "serious disciplinary violations" yet to be specified while Gu is under investigation for the murder of Heywood, who was reportedly responsible for transferring hundreds of millions of yuan into foreign accounts for Bo's family.	Hiện ông Bạc bị buộc tội “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng” tuy vẫn chưa rõ [ông sẽ bị kỷ luật như thế nào], trong khi bà Cốc Khai Lai đang bị điều tra về vụ giết ông Heywood, theo tin tức, người chịu trách nhiệm chuyển giao hàng trăm triệu nhân dân tệ vào tài khoản nước ngoài cho gia đình ông Bạc.
This money could have helped to finance the high-flying lifestyle and top-flight Western education of Bo's son, Bo Guagua, 24, who attended Britain's famous Harrow School and Oxford University and is currently a student at Harvard University in the US.	Số tiền này có thể giúp cho lối sống đầy tham vọng và nền giáo dục phương Tây thuộc hàng bậc nhất của con trai ông Bạc Hy Lai là Bạc Qua Qua, 24 tuổi, đã theo học tại trường Harrow và Đại học Oxford nổi tiếng ở Anh, và hiện đang là một sinh viên tại trường Đại học Harvard ở Mỹ.
As Bo's salary as Chongqing party secretary was a modest 10,000 yuan (US$1,586) a month, the reported transfers have led observers to believe that Bo will be charged with corruption. Moreover, he may yet be found an accessory to murder.	Mức lương khiêm tốn của một bí thư thành ủy Trùng Khánh như ông Bạc chỉ khoảng 10.000 nhân dân tệ (1,586 đô la Mỹ) một tháng, nên tin tức cho biết việc chuyển một số tiền lớn này làm cho các nhà quan sát tin rằng, ông Bạc sẽ bị buộc tội tham nhũng. Hơn nữa, ông có thể bị cáo buộc là tòng phạm trong vụ giết người.
Bo apparently also mounted a wiretapping campaign targeting Chinese officials, including the president, according to a recent New York Times report citing anonymous sources with party ties.	Dường như cũng bị dính đến một chiến dịch nghe trộm nhắm vào các quan chức, gồm cả chủ tịch Trung Quốc, theo tin tức gần đây của báo New York Times, trích dẫn các nguồn tin từ những người giấu tên, có mối quan hệ trong đảng.
As the reports, rumors and allegations related to Bo and his family continue to fly and the Chongqing model takes on a new and far more sinister meaning, reformers are pouncing on the opportunity for political change. Indeed, the way the party has handled the Bo drama - the worst political scandal in China for decades - only strengthens their arguments for greater transparency and accountability.	Khi các tin tức, tin đồn và các cáo buộc liên quan đến ông Bạc và gia đình của ông tiếp tục tung ra và mô hình Trùng Khánh mang ý nghĩa mới, nham hiểm hơn rất nhiều, các nhà cải cách chụp lấy cơ hội này cho sự thay đổi chính trị. Thật vậy, cái cách mà đảng xử lý sự kiện ông Bạc đầy kịch tính, vụ bê bối chính trị tồi tệ nhất ở Trung Quốc trong nhiều thập kỷ, chỉ làm tăng thêm lập luận của họ về sự minh bạch và trách nhiệm [của đảng] lớn hơn.
Since Bo was removed from office on March 15, there has been no clear and full official account of the allegations against him.	Kể từ khi ông Bạc bị cách chức hôm 15 tháng 3, vẫn chưa có một cáo buộc chính thức nào đầy đủ và rõ ràng chống lại ông.
Predictably, the dearth of information in such a sensational case has led to rampant speculation, rumors that quickly go viral on the Internet (including one particularly unsettling one warning of an imminent military coup) and lots of anonymous reports like the recent New York Times story.	Có thể tiên đoán rằng, sự thiếu thông tin trong vụ việc chấn động như vậy đã dẫn đến việc suy đoán tràn lan, các tin đồn lan nhanh trên Internet (gồm một tin cảnh báo đặc biệt đáng lo ngại về một cuộc đảo chính quân sự sắp xảy ra) và rất nhiều tin nặc danh như câu chuyện gần đây của báo New York Times.
It's nothing short of astonishing that the Wang/Bo scandal has been allowed to snowball now for nearly three months while party officials sit silently behind closed doors calculating what to do. The clumsy handling of the affair and the rumor-mongering engendered by this ineptitude have embarrassed Beijing in the eyes of the world and raised disturbing questions about party governance.	Không có gì đáng ngạc nhiên khi các vụ bê bối Bạc Hy Lai/ Vương Lập Quân được phép tăng nhanh trong gần ba tháng, trong khi các quan chức đảng lặng lẽ đứng sau cánh cửa đóng kín, tính toán phải làm gì. Việc xử lý vụng về vụ việc và phổ biến tin đồn gây ra do sự vụng về này, thật xấu hổ cho Bắc Kinh trong con mắt của thế giới và các câu hỏi đáng lo ngại đã được đặt ra về sự cầm quyền của đảng.
Those are questions reformers hope will be addressed ahead of the party congress later this year, and their calls for change are clearly resonating. That three leading state-run media outlets have recently published a series of commentaries urging political reform is a sure sign of that - and perhaps also a signal that the leadership, both outgoing and incoming, may have come to some sort of consensus on this issue.	Đó là những câu hỏi mà các nhà cải cách hy vọng sẽ đề cập trước Đại hội Đảng cuối năm nay, và những lời kêu gọi thay đổi của họ, rõ ràng đã tạo ra tiếng vang. Ba cơ quan truyền thông hàng đầu của chính phủ gần đây đã công bố một loạt các bài bình luận, kêu gọi cải cách chính trị, là một dấu hiệu chắc chắn về điều đó và có lẽ cũng là một tín hiệu cho thấy, giới lãnh đạo, cả lãnh đạo sắp nghỉ hưu lẫn những người sắp nhậm chức, có thể đi đến một số đồng thuận về vấn đề này .
Notably, however, those commentaries - in the party mouthpiece, the People's Daily, the official Xinhua News Agency and the China Youth Daily - make no mention of Western-style democracy. Instead, they are so general that it his hard to fathom what they mean by their pleas for a "restructuring" of China's political system.	Tuy nhiên, đặc biệt là những bài bình luận này thuộc các cơ quan ngôn luận của đảng, tờ Nhân dân Nhật báo, Tân Hoa Xã và Thanh niên Trung Quốc Nhật báo, đã không đề cập đến dân chủ kiểu phương Tây. Thay vào đó, họ chỉ nói chung chung, rất khó để hiểu được những gì họ muốn nói, qua những lời yêu cầu của họ là “tái cơ cấu” hệ thống chính trị ở Trung Quốc.
A People's Daily article calls for "ensuring the people are the masters" of China's political fate but offers no suggestions about how to make this happen. Another People's Daily commentary trots out this bromide: "Reform has only one purpose, and that is to serve the people's interest."	Một bài báo trên tờ Nhân dân Nhật báo kêu gọi “bảo đảm người dân được làm chủ” về số phận chính trị của Trung Quốc nhưng không cung cấp thêm bất cứ đề nghị nào về việc làm sao để điều này xảy ra. Một bài bình luận khác trên tờ Nhân dân Nhật báo khoe khoang những lời nói nhạt nhẽo như thế này: “Cải cách chỉ có một mục đích duy nhất, đó là phục vụ lợi ích của nhân dân“.
The China Youth Daily invokes the words of former US president Abraham Lincoln in demanding political change that is "of the people, by the people and for the people" - whatever that may mean in China.	Thanh niên Trung Quốc Nhật báo thì dẫn lời cố Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln trong việc yêu cầu thay đổi chính trị, đó là “của dân, do dân và vì dân“, bất cứ điều gì họ muốn nói ở Trung Quốc.
A Xinhua article uses more forceful language, promoting political reform as a way of "assaulting fortified positions" but, again, provides no specific plan or solutions.	Một bài báo trên Tân Hoa xã sử dụng ngôn từ mạnh mẽ hơn, thúc đẩy cải cách chính trị như là một cách “tấn công các vị trí kiên cố”, nhưng, một lần nữa, không cung cấp một kế hoạch cụ thể hay một giải pháp nào.
Who knows where these vague but prominent and officially sanctioned calls for change will lead - or if they will lead anywhere at all. Perhaps they are simply appeasing sops to the reformist wing of the party, which will, come autumn, once again see its demands for a significant overhaul of the party's political structure come to naught.	Ai biết được những lời kêu gọi mơ hồ, nhưng những lời kêu gọi thay đổi nổi tiếng và đã được sự đồng ý chính thức này, sẽ dẫn tới đâu, hoặc có đi tới đâu hay không. Có lẽ đơn giản là những lời nói này chỉ để mua vui giới cải cách của đảng, trong đó, mùa thu tới đây, một lần nữa sẽ thấy nhu cầu về một cuộc đại tu đáng kể đối với cơ cấu chính trị của đảng trở nên vô nghĩa.
The Chen case underscores the brutal, deep-seated corruption at the local level of party affairs, and the Bo scandal lays bare big problems at the top. Still, however, conservatives appear to hold sway in the party leadership, and they are resistant to any change that could undermine their power.	Trường hợp ông Trần nhấn mạnh sự thối nát sâu xa, tàn bạo ở cấp địa phương trong nội bộ đảng, và vụ bê bối của ông Bạc đặt ra các vấn đề lớn ở cấp lãnh đạo hàng đầu. Tuy nhiên, vẫn còn thấy phe bảo thủ nắm quyền thống trị trong hàng ngũ lãnh đạo đảng, và họ chống lại bất kỳ sự thay đổi nào có thể làm cho quyền lực của họ bị suy yếu.
Let's remember that Hu became general secretary of the party in 2002 and president one year later amid great hopes and promising signs that he would be a liberal reformer.	Nên nhớ rằng Hồ Cẩm Đào trở thành Tổng Bí thư Đảng năm 2002 và là chủ tịch một năm sau đó, trong lúc có những hy vọng lớn lao và nhiều dấu hiệu hứa hẹn rằng ông sẽ là một nhà cải cách rộng rãi.
A decade later, little has changed.	Một thập kỷ sau, chẳng có mấy đổi thay.
Kent Ewing is a Hong Kong-based teacher and writer. He can be reached at kewing56@gmail.com Follow him on Twitter: @KentEwing1	Kent Ewing là một giáo viên và là cây bút ở Hồng Kông. Có thể liên lạc với ông tại địa chỉ email: kewing56@gmail.com hoặc Twitter của ông: @ KentEwing1
	Translated by Dương Lệ Chi
http://www.atimes.com/atimes/China/NE01Ad01.html

This Week at War: NIMBYs in the South China Sea Làn sóng phản ứng các căn cứ Mỹ trên biển Đông

This Week at War: NIMBYs in the South China Sea	Làn sóng phản ứng các căn cứ Mỹ trên biển Đông
Where will the Pentagon put its Pacific marines?	Đâu sẽ là nơi Lầu Năm Góc đặt căn cứ thủy quân lục chiến trong vùng Thái Bình Dương?
BY ROBERT HADDICK | APRIL 27, 2012	BY ROBERT HADDICK | 27/4/2012
With this week's news that the United States has finally reached an agreement to cut the number of Marines stationed on the Japanese island of Okinawa, an ongoing standoff in the South China Sea between a Philippine Coast Guard cutter and a Chinese ocean surveillance ship, which is now in its third week, has taken on added significance.	Tin tức tuần này cho hay, cuối cùng Mỹ đã đạt được thỏa thuận cắt giảm quân số lực lượng thủy quân lục chiến trú đóng tại đảo Okinawa (Nhật), và cuộc giằng co vẫn tiếp diễn trên biển Đông giữa tàu tuần duyên Philippines và tàu hải giám Trung Quốc, nay bước sang tuần thứ ba, đã làm cho tình hình thêm nóng.
The incident began in early April when the crew of a small Philippines warship attempted to arrest some Chinese men for illegal fishing near the disputed Scarborough Shoal, 124 miles northwest of Luzon. China quickly dispatched two surveillance ships and blocked the arrest of the men, who slipped away. China later recalled one its ships and Manila replaced its warship with the cutter, which defused the crisis a bit. In Beijing, the Philippine charge d'affaires has twice been summoned to the foreign ministry to receive lectures on why the rocks under dispute fall within China's "inherent territory."	Sự cố phát sinh từ đầu tháng 4 khi lực lượng trên một tàu chiến nhỏ của Philippines cố chặn bắt một số ngư dân Trung Quốc đang đánh bắt thủy sản trái phép gần bãi cạn Scarborough trong vòng tranh chấp, cách đảo Luzon của Philippines 124 dặm về phía tây bắc. Trung Quốc nhanh chóng điều hai tàu hải giám đến hiện trường, ngăn cản việc bắt giữ, và giải thoát thành công ngư dân của mình. Sau đó, Trung Quốc đã rút bớt một tàu và Manila thay tàu chiến bằng một tàu tuần duyên, cuộc khủng hoảng lắng dịu được đôi chút. Tại Bắc Kinh, đại biện Philippines hai lần bị triệu tập đến Bộ Ngoại giao Trung Quốc để nghe giải thích vì sao bãi đá ngầm đang tranh chấp này lại hoàn toàn thuộc về “lãnh thổ không thể tách rời” của Trung Quốc.
With this as a backdrop, "Balikatan 2012," a 10-day U.S.-Philippine military training exercise, began on April 16. The 28th annual iteration of the exercise this year included a variety of maneuvers, including a simulated capture of an island by Philippine and U.S. Marines, staged in daylight for a large media contingent on Palawan Island, facing the South China Sea. Besides U.S. and Philippine military forces, Balikatan 2012 also included a command post exercise conducted with representatives from the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN).	Trong bối cảnh đó, cuộc tập trận quân sự mang tên “Balikatan 2012″ của Mỹ-Philippines kéo dài 10 ngày đã bắt đầu từ ngày 16 tháng 4. Cuộc tập trận định kỳ hàng năm lần thứ 28 này gồm nhiều nội dung diễn tập khác nhau, trong đó có cuộc tiến công giả định tái chiếm một hòn đảo bởi lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ và Philippines, được tiến hành vào ban ngày cho đông đảo phóng viên tường thuật trên đảo Palawan, nhìn ra biển Đông. Bên cạnh các lực lượng quân sự Mỹ và Philippines, tập trận Balikatan 2012 còn có nội dung diễn tập bộ chỉ huy, tiến hành cùng với các đại diện từ Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
Philippine President Benigno Aquino used the flurry created by these events to warn his country's neighbors over China's aggressiveness in the South China Sea. "They claim this entire body of water practically. Look at what is excluded and what they are claiming," Aquino told reporters as he pointed to a map of the area. "So how can the others not be fearful of what is transpiring?" After the military exercises wrap up, Aquino's foreign minister will be off to Washington for consultations with U.S. officials.	Nhân dịp những sự kiện nói trên, Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã cảnh báo các nước láng giềng về sự gây hấn của Trung Quốc tại biển Đông. “Trên thực tế, họ (Trung Quốc) tuyên bố chủ quyền toàn bộ vùng biển này. Hãy nhìn những gì họ đang yêu sách chủ quyền và những gì còn lại”, ông Aquino nói với các phóng viên khi ông chỉ vào một bản đồ khu vực. “Thế thì làm sao các nước khác không khỏi lo ngại về những gì đang xảy ra”. Sau khi cuộc tập trận quân sự kết thúc, vị ngoại trưởng của chính phủ Aquino sẽ bay đi Washington để tham vấn với các quan chức Mỹ.
If Aquino and his ASEAN colleagues are to have the confidence to stand up to China, few would dispute that they will require diplomatic support from the United States. Indeed, in 2010, when several members openly pushed back against Beijing at two ASEAN Regional Forum meetings in Hanoi, U.S. Secretary of State Hillary Clinton and then Secretary of Defense Robert Gates were there to back them up. Since then, Southeast Asian leaders who are attempting to handle China's assertions seem to have warmed up to the idea of a more visible U.S. military presence in the area. For the South China Sea, that would mean a U.S. Navy and Marine presence to support Washington's partners in ASEAN. The challenge for all of these players is how to arrange this supporting presence so that it is credible yet also politically sustainable.	Nếu ông Aquino và các vị đồng nhiệm trong ASEAN có đủ tự tin đương đầu với Trung Quốc, những ai phản đối yêu cầu có thêm sự ủng hộ về mặt ngoại giao của Mỹ chỉ là con số nhỏ. Thực vậy, hồi năm 2010, khi một vài thành viên ASEAN công khai chỉ trích Bắc Kinh ở hai phiên họp Diễn đàn An ninh Khu vực (ARF) tổ chức tại Hà Nội, ngoại trưởng Hillary Clinton và bộ trưởng quốc phòng Robert Gates có mặt tại đây đã lần lượt lên tiếng ủng hộ lập trường của các nước này. Kể từ đó, lãnh đạo các nước Đông Nam Á, vốn đang nỗ lực đối phó với những đòi hỏi chủ quyền từ phía Trung Quốc, dường như đã hâm nóng ý tưởng về việc cần sự hiện diện quân sự rõ ràng hơn của Mỹ trong khu vực. Đối với biển Đông, điều này có nghĩa cần sự hiện diện của hải quân và thủy quân lục chiến Mỹ nhằm hỗ trợ các đối tác của Washington trong khối ASEAN. Thách thức đối với các các nước trong cuộc là, làm thế nào để bố trí sự hiện diện quân sự hỗ trợ này, không những đáng tin cậy mà phải bền vững về mặt chính trị.
Unfortunately, the Pentagon has still not figured out where it will base its Marine Corps units in the Pacific. A work-in-progress since the 1990s, version after version of Marine basing plans have gone down in flames, including a 2010 debacle that took down the prime minister of Japan. U.S. partners around the South China Sea want a stabilizing U.S. presence, something Washington wants to provide. But the Pentagon won't be able to show exactly how it will support that mission until it finally determines where it is going to actually put its Marines.	Đáng tiếc, Lầu Năm Góc vẫn chưa xác định nơi sẽ đặt căn cứ cho các đơn vị thủy quân lục chiến trong vùng Thái Bình Dương. Một công việc vẫn đang tiến hành từ thập niên 1990 là kế hoạch lập căn cứ lâu dài cho lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ, hết bản kế hoạch này đến bản kế hoạch khác bị hủy bỏ, trong đó phải kể đến sự thất bại khi không di dời được căn cứ Mỹ ra khỏi Okinawa hồi năm 2010, khiến thủ tướng Nhật lúc đó [ông Yukio Hatoyama] phải từ chức. Các đối tác của Mỹ xung quanh khu vực biển Đông muốn có một sự hiện diện ổn định của Mỹ trong khu vực, đó cũng là điều Mỹ muốn thực hiện. Thế nhưng, Lầu Năm Góc không thể cho biết chính xác làm thế nào Mỹ có thể đảm đương sứ mệnh này cho đến khi Mỹ xác định rốt ráo nơi sẽ là địa điểm thực sự cho lực lượng thủy quân lục chiến lập căn cứ.
Planners now agree that the Marine presence on Okinawa will shrink. The 2006 version of the plan would have transferred 8,600 Marines and 9,000 dependents about 1,500 miles southeast to Guam, a move that would have required $21.1 billion in construction costs to complete. The Marine Corps presence on Okinawa has become too politically toxic for the Japanese government. In addition, some military analysts fear that in a shooting war with China, missile strikes could close U.S. air bases and ports on the island, preventing the Marine infantrymen there from getting to where they might be needed. Meanwhile, the bill for the huge buildup on Guam came in much too high and would have concentrated too many assets on one spot. Last year, Senators Carl Levin, John McCain, and James Webb objected to the Guam plan and demanded a rewrite.	Hiện nay, các nhà hoạch định đồng ý rằng sự hiện diện của thủy quân lục chiến Mỹ trên đảo Okinawa nên được thu hẹp. Bản kế hoạch năm 2006 đề xuất chuyển 8.600 lính thủy quân lục chiến và 9.000 thân nhân theo cùng đến đảo Guam, cách Okinawa 1.500 dặm về phía đông nam, với khoản chi phí xây dựng hoàn tất lên đến 21,1 tỷ USD. Sự hiện diện của thủy quân lục chiến Mỹ trên đảo Okinawa đã trở thành vấn đề quá đau đầu về phương diện chính trị đối với chính phủ Nhật. Thêm vào đó, một số nhà phân tích quân sự lo ngại trường hợp xảy ra chiến tranh với Trung Quốc, các cuộc tấn công bằng tên lửa sẽ khóa chặt các hải cảng và căn cứ không quân của Mỹ trên đảo Okinawa, ngăn chặn lực lượng trên bộ của thủy quân lục chiến Mỹ triển khai quân đến những nơi cần thiết. Trong khi đó, phí tổn để xây căn cứ quy mô lớn tại Guam đã vượt quá cao, sẽ gây nên tình trạng tập trung quá nhiều nguồn lực vào một địa điểm. Năm ngoái, các thượng nghị sĩ Carl Levin, John McCain và James Webb đã phản đối kế hoạch Guam, và yêu cầu soạn lại một kế hoạch khác.
The latest plan scales back the Guam move to 4,700 Marines with 2,700 more moving to existing bases in Hawaii. That will reduce the Pentagon's Guam construction bill. However, Levin, McCain, and Webb still want to know how the latest basing proposal, "relates to the broader strategic concept of operations in the region."	Kế hoạch mới nhất giảm bớt quân số thủy quân lục chiến chuyển đến Guam xuống còn 4.700 lính, và 2.700 lính còn lại sẽ chuyển đến các căn cứ hiện có tại Hawaii. Kế hoạch này sẽ giúp giảm bớt chi phí xây dựng tại Guam cho Lầu Năm Góc. Tuy nhiên, các thượng nghị sĩ Levin, McCain và Webb vẫn muốn biết đề xuất lập căn cứ mới đây “có liên quan thế nào đến quan điểm chiến lược mở rộng hơn các hoạt động của quân đội Mỹ trong khu vực”.
Providing a forward presence in places like the South China Sea and reacting to military and humanitarian crises will be the major missions for the Marine Corps in the Pacific. How best to position Marine units to accomplish these tasks remains unsettled.	Triển khai sự hiện diện tích cực tại những nơi như biển Đông, ứng phó với các cuộc khủng hoảng quân sự và nhân đạo sẽ là sứ mệnh chủ yếu của thủy quân lục chiến Mỹ trong vùng Thái Bình Dương. Làm thế nào có được căn cứ tốt nhất cho các đơn vị thủy quân lục chiến Mỹ để họ hoàn thành nhiệm vụ vẫn là vấn đề chưa giải quyết được.
Aquino seems to welcome a stepped-up U.S. military profile in his neighborhood. But that doesn't mean he wants a return to the large and politically overbearing bases the United States operated in the Philippines until 1992, when a political consensus in the country threw the U.S. forces out. It is likely that a majority on Okinawa would follow suit, if they had the authority to do so.	Tổng thống Aquino có vẻ hoan nghênh sự tăng cường binh lực Mỹ chung quanh Philippines. Nhưng điều đó không có nghĩa ông ấy muốn có sự hiện diện trở lại những căn cứ khổng lồ mang tính áp đặt chính trị của Mỹ từng hoạt động trên lãnh thổ Philippines cho đến năm 1992, thời điểm mà sự đồng thuận chính trị của quốc gia này buộc các lực lượng Mỹ phải ra đi. Có khả năng đa số cộng đồng dân cư trên đảo Okinawa sẽ theo đuổi việc kiện ra tòa nếu họ có thẩm quyền làm điều đó.
The political path of least resistance will be to relocate overseas units back to bases in the United States (something almost all congressmen will welcome) and then fly or sail these units back out on relatively short-term deployments and training exercises in partner countries. Darwin, Australia, is already preparing to eventually host up to 2,500 Marines on six-month rotational deployments. The Philippines may soon roll out a similar welcome mat. Other countries in the region may follow.	Con đường chính trị ít vấp phải sự chống đối nhất sẽ là tái bố trí các đơn vị hoạt động ở nước ngoài trở về các căn cứ trên đất Mỹ (là điều hầu hết các nghị sĩ quốc hội sẽ hoan nghênh), sau đó các đơn vị này sẽ được vận chuyển bằng đường biển hoặc đường hàng không đến các địa điểm triển khai quân tương đối ngắn hạn và tập trận tại các quốc gia đối tác. Darwin (Úc) là nơi đã và đang chuẩn bị đón nhận một lực lượng lên tới 2.500 lính thủy quân lục chiến Mỹ đến triển khai luân phiên 6 tháng mỗi lần. Philippines có thể sớm trải thảm chào đón các lực lượng Mỹ với cách thức tương tự. Tiếp theo có thể là các nước khác trong khu vực.
In addition to reducing the corrosiveness of large foreign bases such as those in Okinawa and formerly in the Philippines, the rotational deployment method has other benefits. It will condition U.S. military forces and planners to an expeditionary mind-set. Logisticians will further improve their already formidable skills at moving military units around the world, skills that will always be handy during crises. Military units will learn to become more nimble, adaptable, and flexible, increasing their usefulness during crises. With deployments as the standard model, U.S. military personnel will become acquainted with a wider variety of foreign partners than they would under a static basing scheme. And when units are not deployed, they will be back at bases in the United States, which will have better training facilities and better family accommodations than those overseas.	Bên cạnh giảm bớt tác động tiêu cực của những căn cứ lớn ở nước ngoài như Okinawa và Philippines trước đây, cách triển khai quân luân phiên còn có một số lợi ích khác: Nó tạo điều kiện cho các nhà hoạch định và lực lượng quân sự Mỹ quen với tư duy viễn chinh. Giới chuyên gia hậu cần sẽ phải cải thiện hơn nữa những kỹ năng hết sức phức tạp trong công tác vận chuyển các đơn vị quân đội đi khắp thế giới, những kỹ năng này luôn hữu ích trong những cuộc khủng hoảng. Các đơn vị quân đội Mỹ sẽ phải học cách trở nên linh hoạt hơn, thích nghi tốt hơn và nhanh nhẹn hơn, nâng cao năng lực ứng phó với những cuộc khủng hoảng. Với cách triển khai quân theo mô hình chuẩn nói trên, quân nhân Mỹ sẽ trở nên quen thuộc với các đối tác nước ngoài khác nhau nhiều hơn so với lúc đóng căn cứ cố định. Khi không triển khai quân, các đơn vị này sẽ trở về căn cứ tại Mỹ, nơi có những cơ sở huấn luyện tốt hơn, gần gũi với gia đình hơn khi đóng quân ở nước ngoài.
The deployment approach has its risks. U.S. naval and air forces face increasing challenges from long-range, anti-ship, and anti-aircraft missiles. The ability of some adversaries to use these missiles to impose "anti-access, area denial" measures against the movement of U.S. reinforcements into crisis areas would be especially troubling for the deployment model. From a diplomatic perspective, some will question whether a U.S. strategy that relies more on distant deployments and less on a permanent forward troop presence will be sufficiently reassuring to partners who might be under stress from a strong nearby neighbor like China.	Cách triển khai quân này cũng có những rủi ro. Lực lượng không quân và hải quân Mỹ sẽ đối mặt với những thách thức gia tăng từ các loại tên lửa tầm xa, đối không và đối hạm. Khả năng một số lực lượng thù địch sử dụng tên lửa để áp đặt chiến thuật “chống tiếp cận, phong tỏa khu vực”, chống lại sự chuyển quân của các lực lượng Mỹ đến tăng cường tại khu vực khủng hoảng, sẽ đặc biệt gây khó khăn cho mô hình triển khai này. Xét từ viễn cảnh ngoại giao, một số nước sẽ đặt câu hỏi liệu chiến lược của Mỹ, dựa trên mô hình triển khai quân từ xa, giảm bớt sự hiện diện quân sự thường trực, có đủ trấn an các quốc gia đối tác đang trong tình trạng căng thẳng bởi một nước láng giềng hùng mạnh như Trung Quốc.
Under a growing missile threat, field commanders will likely prefer the flexibility afforded by an expeditionary approach compared to the vulnerability of fixed bases -- such as Okinawa -- located within easy range of Chinese missiles. The new slimmed-down relocation plan to Guam will still cost an estimated $8.6 billion, spent on elaborate barracks, family housing, and training ranges. Instead of building up another increasing vulnerable fixed base, the Pentagon should consider using that money to acquire additional Marine amphibious ships and anti-missile destroyers to protect them. That would boost forward presence and flexibility, which should be reassuring to both alliance partners and U.S. commanders in the region.	Trước nguy cơ bị tên lửa tấn công ngày một tăng, các tư lệnh chiến trường Mỹ có thể thích sự linh hoạt theo mô hình viễn chinh hơn là đặc điểm dễ bị tấn công của các căn cứ cố định – chẳng hạn như căn cứ tại Okinawa – hoàn toàn nằm trong tầm bắn dễ dàng của các tên lửa Trung Quốc. Kế hoạch tái bố trí mới chuyển quân đến Guam với quy mô tinh gọn hơn, ước tính sẽ vẫn tiêu tốn đến 8,6 tỷ USD, sẽ chi dùng vào việc xây doanh trại, nhà ở cho gia đình binh sĩ, thao trường tập bắn. Thay vì xây thêm căn cứ cố định khác đang ngày càng dễ bị tấn công, Lầu Năm Góc nên xem xét dùng số tiền này trang bị thêm các loại tàu đổ bộ dành cho thủy quân lục chiến và các tàu khu trục chống tên lửa nhằm bảo vệ lực lượng này. Điều đó sẽ tăng cường tính linh hoạt và sự hiện diện tích cực của lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ, giúp củng cố niềm tin của các đối tác đồng minh và cả những tư lệnh quân đội Mỹ trong khu vực.
http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/04/27/this_week_at_war_nimbys_in_the_south_china_sea?page=full

"S'ils avaient cherché à me forcer à parler, je ne leur aurais rien dit" “Nếu bọn họ định ép tôi nói, thì tôi chẳng thèm nói gì với họ cả”

"S'ils avaient cherché à me forcer à parler, je ne leur aurais rien dit"	“Nếu bọn họ định ép tôi nói, thì tôi chẳng thèm nói gì với họ cả”
Brice Pedroletti	Brice Pedroletti
Le Monde.fr | 30.04.2012	Le Monde.fr | 30.04.2012
Le militant chinois Hu Jia avait été emprisonné pendant 3 ans et demi pour "incitation à la subversion de l'Etat". il avait été libéré en juin 2011.	Nhà hoạt động dân chủ Trung Quốc Hu Jia đã bị tù ba năm rưỡi vì tội "kích động lật đổ nhà nước". Ông đã được ra tù tháng 6 năm 2011.
Joint par téléphone, Hu Jia a raconté, lundi matin 30 avril, au Monde, sa détention de 24 heures, entre samedi après-midi et dimanche après-midi, après sa rencontre, les jours précédents, avec Chen Guangcheng, le dissident aveugle réfugié à l'ambassade américaine depuis jeudi. Agé de 39 ans, libéré en juin 2011 après trois ans et demi de prison pour "incitation à la subversion de l'État", et toujours privé de ses droits politiques, Hu Jia considère toutefois qu'il est libre de s'exprimer, sur les réseaux sociaux, ou dans les médias, car c'est "son droit constitutionnel".	Sáng 30 tháng 4, Hồ Giai nói qua điện thoại với báo Le Monde về việc ông bị giam giữ 24 tiếng đồng hồ, từ chiều thứ bảy đến chiều chủ nhật vì mấy ngày trước đó ông có gặp Trần Quang Thành, nhà bất đồng khiếm thị đang lánh nạn từ hôm thứ năm trong đại sứ quán Hoa Kỳ. Hồ Giai,  39 tuổi, vừa được trả tự do hồi tháng 6 năm 2011 sau ba năm rưỡi bị tù giam vì tội “Kích động lật đổ Nhà nước”, và vẫn đang trong giai đoạn bị mất quyền công dân, song ông vẫn luôn luôn coi mình là có quyền tự do biểu đạt ý kiến trên các mạng xã hội hoặc trên các phương tiện thông tin đại chúng, vì đó là các “quyền hợp hiến” của ông.
Deux intermédiaires ont aidé Chen Guangcheng dans sa fuite : un intellectuel pékinois, Guo Yushan, et une militante basée à Nankin, He Peirong. Tous deux sont pour l'instant injoignables et auraient été arrêtés. Le premier anime l'ONG Transition Institute et avait participé aux côtés de Chen Guangcheng à l'enquête sur les violences de la politique de l'enfant unique à Linyi (Shandong) en 2005. Il n'a cessé de soutenir le dissident non voyant et avait publié en 2011, une pétition constituée de plusieurs messages vidéos d'intellectuels chinois en appelant à sa libération.	Có hai người đã giúp Trần Quang Thành đi trốn: một trí thức Bắc Kinh tên là Guo Yushan và một nhà hoạt động xã hội nữ ở Nam Kinh tên là He Peirong. Báo chí hiện không bắt liên lạc được với hai người này và có thể họ đều đã bị bắt. Người thứ nhất lãnh đạo tổ chức phi chính phủ có tên Viện chuyển tiếp và đã giúp Trần Quang Thành điều tra những bạo lực do chính sách một con gây ra ở Liêu Ninh (Sơn Đông) hồi năm 2005. Ông này không ngừng giúp đỡ cho nhà bất đồng khiếm thị và đã công bố vào năm 2011 một kháng nghị trong đó có chứa nhiều thông điệp có hình ảnh của các nhà trí thức Trung Hoa yêu cầu thả ông.
He Peirong (dont le pseudonyme sur Internet est Pearl), une jeune professeure d'anglais de Nankin s'est prise de passion pour la cause de l'avocat aux pieds nus. Elle s'est plusieurs fois rendue aux abords du village de Dongshigu, où vivait Chen Guangcheng et sa famille, organisant une "surveillance Internet" de ses heurts avec les gardes grâce à des internautes qui harcelaient la police locale pour la forcer à intervenir. C'est elle qui est allée chercher Chen Guangcheng à Dongshigu après qu'il a franchi le mur de sa maison dimanche puis a rejoint une cachette pendant plusieurs heures. Les gardes ne se sont pas aperçus de son évasion pendant plusieurs jours.	He Peirong (bí danh trên Internet của cô là Ngọc), là một nữ giáo viên tiếng Anh trẻ tuổi ở Nam Kinh, là người đã nhiệt thành đi theo chính nghĩa của luật gia chân đất Trần Quang Thành.  Nhiều lần cô đã đến sát làng Dongshigu nơi Trần Quang Thành sinh sống cùng gia đình, ở đây cô tổ chức ghi lại hình ảnh để chuyển lên Internet về các vụ đụng độ với công an nhờ các người dùng internet tìm cách chọc tức cho cảnh sát địa phương tới đàn áp. Chính cô đã đi tìm Trần Quang Thành ở Dongshigu sau khi ông này leo trốn qua tường nhà mình hôm chủ nhật và sau đó bí mật đến nơi ẩn náu trong nhiều giờ đồng hồ. Nhiều ngày sau đó lính gác vẫn chẳng hay biết gì về vụ Trần Quang Thảnh bỏ trốn.
Vous avez été arrêté pendant vingt-quatre heures, comment s'est passé votre détention ?	Ông bị bắt giữ trong hai mươi bốn giờ, vụ này diễn ra như thế nào, thưa ông Hồ Giai?
J'ai été emmené samedi à 17 h 30 (sur leur papier, il est inscrit 17 h50), et libéré à 17 h 50 hier après-midi [dimanche]. J'ai été conduit au bureau de police de Zhongcang, du district de Dongcheng à Pékin, mais en fait c'est la division générale de la sécurité d'Etat qui s'occupe de l'opération (ils ne me l'ont pas dit, mais j'ai entendu leur conversation). Leur objectif, c'est de savoir quand Chen Guangcheng a quitté Dongshigu, comment on l'a trouvé, où il était logé à Pékin, quand il est entré à l'ambassade américaine et quand je l'ai vu.	Tôi bị bắt đi hôm thứ bảy hồi 17 h 30 (trên giấy tờ họ ghi 17 h50), và được thả lúc 17 h 50 chiều hôm qua [chủ nhật]. Tôi được dẫn tới trụ sở công an Zhongcang, quận Dongcheng thành phố Bắc Kinh, nhưng Cục 1 của cơ quan An ninh Quốc gia làm vụ này (họ không nói với tôi như vậy, nhưng nghe họ nói với nhau thì tôi biết). Mục đích của họ là muốn biết rõ Trần Quang Thành đã trốn khỏi Dongshigu hồi nào, làm cách nào đón được ông ấy và ông ta lẩn trốn ở đâu khi tới Bắc Kinh, ông ấy vào sứ quan Hòa Kỳ khi nào và tôi trông thấy ông ấy vào hồi nào.
Comment avez-vous été traité? Au départ, ils n'étaient pas très polis. C'étaient deux membres de la police criminelle qui m'ont interrogé. Ils m'ont appelé pour une affaire de sécurité publique, mais ils envoient des policiers de la criminelle ! Ils sont arrivés avec l'air arrogant, me parlant comme s'ils me faisaient la leçon. J'ai contre-attaqué et ils se sont calmés petit à petit. Je n'ai pas été torturé, mais ils ne m'ont pas accordé de repos alors que j'ai une cirrhose et que j'ai besoin d'être allongé. Quand j'ai appris que l'enquête était prolongée jusqu'à 24 heures au lieu de 8 heures, j'ai demandé un temps de repos. Ils n'étaient pas d'accord. J'ai jeté mon bonnet sur leur bureau.	Ông được họ đối xử ra sao? Ban đầu bọn họ không được tử tế lắm. Có hai cảnh sát hình sự hỏi cung tôi. Họ triệu tập tôi để hỏi chuyện an ninh chính trị, nhưng họ cử người của hình sự tới làm việc! Họ tới với vẻ vênh vang xấc xược, nói với tôi như lên lớp dạy dỗ tôi. Tôi phản công lại, và họ dần dần cũng nhũn đi. Tôi không bị tra tấn, nhưng họ không cho tôi nghỉ mặc dù tôi bị sơ gan và tôi cần được nằm dài nghỉ ngơi. Khi biết là cuộc điều tra sẽ kéo dài tới 24 thay vì 8 giờ, tôi yêu cầu được nghỉ ngơi. Họ không đồng ý. Tôi ném mũ đang đội đầu lên bàn của họ.
Finalement, ils m'ont trouvé une chaise longue dans le couloir sur laquelle j'ai dormi pendant 3 heures, pas plus. Mais il faisait froid dans le couloir, les lampes étaient allumées, il y avait beaucoup de passages, je n'ai pas pu vraiment dormir. Cette privation du droit au repos est aussi une forme de torture. Ils m'ont demandé pour les autres [membres du réseau]. Mais j'ai immédiatement dit que Chen Guangcheng était un citoyen libre, tout comme He Peirong et Guo Yushan [les deux autres militants qui ont organisé le voyage à Pékin de Chen Guangcheng].	Sau rồi họ phải cho tôi nằm trên một chiếc ghế băng ở ngoài hành lang và tôi nằm đó ngủ được chừng ba tiếng đồng hồ, thé thôi. Nhưng ngoài hành lang thì lạnh, đèn lại sáng trưng, người qua lại ầm ầm, thực sự tôi không ngủ được. Cái lối không cho nghỉ cũng là một thứ tra tấn. Họ hỏi cung tôi và hỏi thay cho cả những người khác nữa (trong mạng hoạt động). Nhưng tôi nói ngay với họ rằng Trần Quang Thành là một công dân tự do, cũng như He Peirong và Guo Yushan [hai nhà hoạt động khác đã tổ chức chuyến đi Bắc Kinh cho Trần Quang Thắng).
La division générale de la sécurité d'Etat considère elle aussi qu'aucune loi n'a été violée depuis le départ de Chen Guangcheng du Shandong jusqu'à son entrée dans l'ambassade américaine. Le pouvoir public ne peut pas intervenir dans le droit privé. C'est pour cela qu'ils manquaient de justifications solides pour m'interroger. Ils ont donc expliqué que c'était pour du "renseignement" et des "confirmations". Même s'ils avaient vraiment cherché à me forcer à parler, je ne leur aurais rien dit. Et ils ne m'ont pas forcé.	Cục 1 của cơ quan An ninh Quốc gia cũng cho là không có điều luật nào bị vi phạm kể từ khi Trần Quang Thành đi khỏi Sơn Đông cho tới khi ông ầy vào sứ quan Hoa Kỳ. Công an không có quyền can thiệp vào quyền riêng tư của công dân. Chính vì thế mà họ thấy thiếu cơ sở chắc chắn để hỏi cung tôi. Nên họ giải thích cho tôi đây chỉ là “tìm thông tin” và tìm những “xác nhận” mà thôi. Ngay cả khi họ ép buộc tôi nói, thì tôi cũng chẳng nói gì với họ hết. Nhưng họ không ép.
Une question m'a étonné, c'est quand ils m'ont demandé "Quand est-ce que Chen Guangcheng a vu l'ambassadeur américain Gary Locke ?" "Etais-tu présent quand Chen Guangcheng a vu Gary Locke ?" Je ne sais pas si ça veut dire que les agents de la sécurité ont des sources qui confirment qu'ils se sont vus, ou si c'est juste des fausses questions pour me tester. Depuis jeudi après-midi, Chen s'est réfugié dans l'ambassade américaine, car il a été découvert cet après-midi là en compagnie de Guo Yushan. Il y a même eu une poursuite en voiture. Moi, je suis juste passé devant l'ambassade vendredi, mais sans y entrer. La police me suivait, donc ils le savent, et c'est une question stupide.	Nhưng khi họ hỏi tôi điều này thì tôi thấy ngạc nhiên "Trần Quang Thành gặp đại sứ Hoa Kỳ Gary Locke khi nào?" Tôi chưa biết rõ liệu đó có nghĩa là bọn an ninh đã biết là hai người đó đã gặp nhau, hay đó là câu hỏi để thăm dò xem tôi có biết gì không. Kể từ buổi chiều hôm thứ năm, Trần Quang Thành đã trốn được vào sứ quán Hoa Kỳ, vì chiều hôm đó người ta đã thấy ông ấy đi cùng Guo Yushan. Có cả một chiếc xe hơi đuổi theo họ nữa. Còn tôi, hôm thứ sáu, tôi có đi ngang sứ quan Hoa Kỳ, nhưng tôi không vào đó. Công an theo dõi sát tôi, tất họ biết, vậy đó là câu hỏi ngu xuẩn.
Vous êtes en principe encore privé de droits politiques depuis votre sortie de prison en juin 2011. Qu'est-ce que cela implique?	Về nguyên tắc, ông vẫn còn chưa được hưởng đủ quyền công dân kiể từ sau khi ra tù vào tháng sáu năm 2011. Điều đó có những hệ quả gì?
Ils m'ont dit qu'ils me convoquent parce que j'ai violé les règlements de la période de privation des droits politiques à laquelle je suis astreint. Je n'aurais pas du être interviewé par les médias étrangers. Ils m'ont dit que j'ai été interviewé par Radio France-Internationale, alors que j'ai accordé au moins une dizaine, voire une vingtaine d'interviews.	Họ cho biết họ triệu tập tôi vì tôi vi phạm các quy định của thời kỳ quản thúc. Lý ra tôi không được trả lời phỏng vấn của các cơ quan truyền thông nước ngoài. Họ nói tôi đã trả lời đài RFI của Pháp, trong khi thực ra tôi đã trả lời ít ra là hơn chục lần, có khi hai chục ấy.
Je leur ai répondu que cette contrainte de ne pas être interviewé par les médias étrangers vient du Code de procédure pénale et des règlements du ministère de la sécurité publique, mais que la Constitution stipule que j'ai le droit de m'exprimer, de critiquer, de révéler ce que je souhaite. J'ai le droit de révéler au grand jour les violations de droits par le gouvernement local chinois par exemple.	Tôi trả lời họ rằng điều bó buộc này không cho trả lời các cơ quan thông tin truyền thông nước ngoài xuất xứ từ Luật thủ tục tố tụng hình sự và các quy định của Bộ Công an, thế nhưng Hiến  Pháp lại quy định tôi có quyền phát biểu ý kiến và phê phán, được nói rõ những gì tôi mong muốn. Tôi có quyền phơi bày những vi phạm các quyền con người của chính quyền địa phương chẳng hạn.
Ne craignez-vous pas des représailles si vous continuez de vous exprimer? J'ai passé trois ans et demi en prison. Je n'ai pas envie d'y retourner. Mais en même temps, après avoir traversé tout ça, je n'ai plus peur. Bien sûr que je ne me sens pas bien physiquement, mais même s'ils me détiennent pour quinze jours, comparé aux 277 jours que j'ai vécu incarcéré, ce n'est rien ! Ce qui m'inquiète le plus, c'est ma femme, ma fille et ma mère. Elles se font du mauvais sang pour moi depuis près de dix ans.	Ông không sợ nếu cứ tiếp tục phát biểu thì sẽ bị trả thù à? Tôi đã ở tù ba năm rưỡi. Tôi không có ý muốn quay trở lại chốn đó. Nhưng mặt khác, sau khi đã trải qua những thứ đó, tôi thấy mình chẳng còn sợ cái gì sất. Hiển nhiên là sức khỏe tôi không tốt, nhưng ngay cả khi họ giam tôi mười lăm ngày đi, so với 277 ngày trong tù, thì chả là cái gì hết! Tôi lo ngại hơn hết là cho vợ tôi cho con gái tôi và cho mẹ tôi. Gần mười năm qua họ đã sợ hết vía cho tôi rồi.
Avant-hier, quand j'ai été emmené, ma fillette a vu ce qu'il se passait. Elle a demandé : "Où est-ce qu'il va papa ?" Ma femme lui a dit que j'allais m'amuser près de la rivière. Elle a répondu : "C'est pas vrai !" On ne peut plus lui mentir. Quand j'étais en prison, ma femme lui disait chaque fois qu'elles me rendaient visite, que papa était dans une crèche pour adultes. Elle répondait : "Il n'a qu'à changer de vêtement. Alors, il pourra rentrer avec nous !". Personne ne lui avait expliqué, mais elle comprend toute seule. J'ai vraiment peur de créer une ombre sur son coeur.	Bữa kia, khi họ bắt tôi đi, đứa con gái bé bỏng của tôi đã thấy hết. Cháu hỏi: "Ba đi đâu hả má?" Vợ tôi bảo cháu là tôi ra bờ sông chơi. Con gái tôi nói: "Không phải!" Không ai còn có thể nói dối cháu được nữa. Khi tôi ở tù, mỗi lần cùng cháu đi thăm tôi, vợ tôi bảo tôi đang ở Nhà trông giữ người lớn tuổi. Cháu nói: "Chỉ cần ba thay quần áo, thì ba sẽ về nhà với mẹ con mình!". Không ai nói cho cháu biết, nhưng tự cháu biết hết. Tôi thực sự lo sẽ tạo ra một bóng đen trong trái tim non nớt ấy.
Comment s'est passé votre rencontre avec Chen Guangcheng? Les policiers m'ont demandé quand j'avais vu Chen Guangcheng. Mais ils n'étaient pas intéressés par le contenu de notre conversation. Quand je l'ai vu, j'étais tellement excité que j'en tremble encore en y pensant. Il m'a pris dans les bras tellement fort qu'il m'a soulevé du sol. Malgré sa maladie : il a du sang dans les selles depuis 2006 et n'a pas pu être soigné après sa sortie de prison [en septembre 2010], nous avons tous peur que cela se transforme en cancer. J'ai vu aussi des blessures sur ses jambes et sur son corps. Mais son esprit est toujours extraordinairement fort et il garde le courage.	Việc ông gặp Trần Quang Thành diễn ra như thế nào? Cảnh sát hỏi tôi xem tôi gặp Trần Quang Thành khi nào. Nhưng họ không quan tâm tới nội dung hai chúng tôi nói gì với nhau. Khi gặp ông, tôi vô cùng phấn khích đến độ bây giờ nghĩ lại vẫn thấy mình đang còn run lên này. Ông ôm chặt lấy tôi, ôm rất chặt, đến độ ông nhấc bổng tôi lên. Ông bị bệnh nặng: kể từ năm 2006, ông đi ngoài ra máu, và không được chữa chạy gì sau khi ra tù [tháng chín năm 2010], tất cả chúng tôi đều lo cái đó sẽ chuyển thành ung thư. Tôi cũng nhìn thấy những vết thương trên dùi và trên người ông. Nhưng cơ thể ông lúc nào cũng cực kỳ khỏe mạnh và ông rất vững vàng.
Avez-vous des nouvelles de Guo Yushan et He Peirong, qui ont aidé Chen Guangcheng à s'échapper de chez lui? Je n'ai pas réussi à contacter Guo Yushan ni He Peirong. Je m'inquiète beaucoup pour eux. Pour moi, ils n'ont violé aucune loi. Ils [les agents de sécurité] n'ont aucune raison de restreindre leur liberté. Je sais que c'est ce qui est pire, d'être "disparu": j'ai goûté à "la disparition" pendant quarante-et-un jours [en 2006]. J'ai été très mal traité pendant cette période.	Ông có tin tức gì về Guo Yushan và He Peirong, những người đã giúp Trần Quang Thành trốn khỏi nhà ông ấy? Tôi không làm cách gì liên hệ được với Guo Yushan hoặc He Peirong. Tôi lo cho hai người lắm. Như trường hợp tôi, bọn họ không vi phạm bất kỳ luật lệ nào. Bọn an ninh cũng không có cớ gì để hạn chế tự do của hai bạn đó. Nhưng đó lại có thể là điều tồi tệ hơn cả, họ có thể bị “mất tích”: tôi đã từng được nếm chuyện ” mất tích” trong bốn mươi mốt ngày (năm 2006). Thời kỳ đó, họ hành hạ tôi ghế gớm lắm.
He Peirong a disparu depuis 11 h 10 vendredi matin, cela fait déjà soixante-douze heures. J'ai contacté Guo Yushan pour la dernière fois à 22 heures vendredi soir, puis il n'y a plus eu signe de sa part depuis samedi matin. Guo Yushan était suivi depuis jeudi après-midi. Il habitait dans des hôtels pour ne pas avoir de problèmes. J'admire énormément ce qu'ils ont fait. Ce sont de vrais frères.	Cô He Peirong đã mất tích từ 11giờ10 sáng thứ sáu, tình đến lúc này là 72 tiếng đồng hồ rồi. Lần cuối cùng tôi liên lạc được với anh Guo Yushan là hồi 22 giờ đêm thứ sáu, sau đó thì không có dấu tích gì của anh kể từ sáng thứ bảy. Guo Yushan bị theo dõi từ chiều thứ năm. Anh ở trong các khách sạn để tránh rắc rối. Tôi vô cùng khâm phục những gì hai bạn đó đã làm. Huynh đệ thực sự là thế đấy.
Quand He Peirong a appris que le téléphone de Guo Yushan était éteint, elle a envoyé un tweet vendredi matin pour prendre sur elle toute la responsabilité de l'opération, en sachant tous les risques qu'elle court. De son côté, pour la protéger, Guo Yushan a envoyé via des amis des messages disant que c'était lui qui avait tout organisé, et qu'elle n'avait rien à voir la dedans!	Khi cô He Peirong biết chuyện điện thoại của Guo Yushan bị cắt, sáng thứ sáu cô lên mạng gửi một tin trên trang Tweet để nhận về mình toàn bộ trách nhiệm vụ cứu Trần Quang Thành, dù biết rằng điều đó khiến cô gặp vô vàn nguy cơ. Về phần mình, để bảo vệ cô, anh Guo Yushan cũng viết các thông điệp nói rõ anh là người tổ chức mọi chuyện, cô không dính dáng chút gì hết!
	Translated by Đại Phúc
http://www.lemonde.fr/asie-pacifique/article/2012/04/30/affaire-chen-guangcheng-s-ils-avaient-cherche-a-me-forcer-a-parler-je-ne-leur-aurais-rien-dit_1692999_3216.html