China’s second coming Làn sóng Trung Hoa xâm nhập lần thứ hai

Doing business in Khartoum: China is now Africa’s biggest trading partner	Làm ăn ở Khartoum: Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất châu Phi
China’s second coming	Làn sóng Trung Hoa xâm nhập lần thứ hai
Jasper Becker The spectator 2 February 2013	Jasper Becker The spectator 02 tháng 2 năm 2013
China’s Silent Army: The Pioneers, Traders, Fixers and Workers Who are Remaking the World in Beijing’s Image Juan Pablo Cardenal and Heriberto Araújo	Đội quân đội thầm lặng của Trung Quốc: Những người tiên phong, Thương nhân, Thợ sửa chửa và người lao động đang Tái tạo thế giới theo Hình ảnh Bắc Kinh Juan Pablo Cardenal và Heriberto Araújo
It’s a new version of the Yellow Peril. The Chinese are taking over the world, starting with the nasty bits, like Burma, Sudan and Iran, which we are boycotting for all kinds of high-minded reasons. Two Spanish journalists, Juan Pablo Cardenal and Heriberto Araújo, have returned from an exhausting trip round the globe to tell us how it’s being done. After carrying out 500 interviews, the authors seem outraged by the corruption and environmental devastation they witness, but also awed by the sheer guts and industry that individual Chinese show in doing business where so many others fail.	Đó là một phiên bản mới của Hiểm Họa Da Vàng. Người Trung Quốc đang thâu tóm thế giới, bắt đầu với các miếng khó gặm, như Miến Điện, Sudan và Iran, mà chúng ta đang tẩy chay vì tất cả các loại lý do cao thượng. Hai nhà báo Tây Ban Nha, Juan Pablo Cardenal và Heriberto Araújo, trở về từ một chuyến đi mệt mỏi vòng quanh thế giới để nói cho chúng ta biết điều đó đã được thực hiện như thế nào. Sau khi tiến hành 500 cuộc phỏng vấn, các tác giả dường như phẫn nộ bởi nạn tham nhũng và sự tàn phá môi trường mà họ chứng kiến, nhưng cũng kinh ngạc trước sự tận tâm và cần cù mà các cá nhân người Trung Quốc đã thể hiện ra trong việc kinh doanh ở những nơi mà nhiều người khác đã thất bại.
The authors believe that something is going on in the global economy that is altogether different, bigger and possibly uglier than anything seen before. The first waves of Chinese emigration took place in the autumn of the Qing dynasty when indentured labourers were shipped out to mine gold in California or Australia; they also built railways in the Wild West and in Malaya tapped rubber trees or mined tin. This influx alarmed some countries so much that they restricted further Chinese immigration for generations.	Các tác giả tin rằng một điều đang xảy ra trong nền kinh tế toàn cầu mà hoàn toàn khác biệt, lớn hơn và có thể xấu xa hơn bất cứ điều gì đã từng xảy ra trước đây. Làn sóng di cư đầu tiên của người Trung Quốc đã diễn ra vào thời suy tàn của triều đại nhà Thanh khi người lao động theo giao kèo được đưa đến để khai thác vàng ở California hay nước Úc; họ cũng xây dựng đường sắt ở miền Tây hoang dã và khai thác mủ cây cao su hoặc khai thác thiếc ở Malaya. Làn song nhập cư này cảnh báo một số nước nhiều tới mức mà người ta đã hạn chế nhập cư đối với người Trung Quốc trong nhiều thế hệ.
In Southeast Asia, the Chinese continued to arrive in the first half of the 20th century, often as penniless coolies, but they died as millionaires. They have taken control of the trade and commerce of Indonesia, Thailand, Malaysia, Singapore and the Philippines. There have been periodic attempts to expel them by the Burmese and Vietnamese, and Malaysia still discriminates against its ethnic Chinese citizens because they are too successful.	Tại khu vực Đông Nam Á, người Trung Quốc vẫn tiếp tục kéo đến trong nửa đầu của thế kỷ 20, thường là những cu li không một xu dính túi, nhưng khi qua đời, họ là những triệu phú. Họ đã kiểm soát mua bán, thương mại của In-đô-nê-xi-a, Thái Lan, Malaysia, Singapore và Philippines.  Có các nỗ lực thường xuyên nhằm xua đuổi họ ở Miến Điện và Việt Nam, và Malaysia vẫn còn phân biệt đối xử chống lại công dân gốc gác Trung Quốc, vì họ là quá thành công.
Could the same pattern repeat itself globally? These days the Chinese are turning up in places like Egypt, the Congo, Mozambique, Russia’s far east, the oil-rich steppes of Central Asia, the Middle East and Central America. Some are also starting out as penniless coolies, building roads, railways and pipelines, or felling forests. Others are like the 25,000 Chinese women in Cairo who go door-to-door selling clothes that they have sewn in tiny workshops.	Liệu khuôn mẫu đó có thể lặp lại trên toàn cầu hay không? Những ngày này người Trung Quốc đang chuyển đến ở tại nhiều nơi như Ai Cập, Congo, Mozambique, Viễn Đông của Nga, các thảo nguyên giàu dầu mỏ của Trung Á, Trung Đông và Trung Mỹ. Một số cũng bắt đầu là cu li không xu dính túi, đi xây đường giao thông, đường sắt và đường ống dẫn dầu, hoặc chặt hạ rừng. Những người khác cũng giống như số 25.000 phụ nữ Trung Quốc tại Cairo, đi bán dạo từ nhà này sang nhà khác các loại quần áo mà họ đã khâu trong các cửa hiệu nhỏ.
The authors have penned engaging and sympathetic portraits of some of the 750,000 Chinese who have set up retail businesses all over Africa selling the flood of consumer goods that pours out of China’s factories. They visit some of the new Chinatowns springing up like the Dragon Mart emporium in Dubai, which is the size of Wembley Stadium. And who knew that in Argentina the new Chinese immigrants now run 9,000 supermarkets and have ousted the shops set up by former Spanish and Italian immigrants?	Các tác giả đã đã vẽ nên bức chân dung hấp dẫn và cảm thông của khoảng 750.000 người Trung Quốc đã thiết lập các doanh nghiệp bán lẻ trên khắp châu Phi để tiêu thụ hàng núi hàng tiêu dùng mà các nhà máy Trung Quốc liên tục đổ ra. Tác giả đã tiếp cận một số các khu phố Tàu mới mọc lên như trung tâm thương mại Dragon Mart tại Dubai, có kích thước bằng sân vận động Wembley. Và đố ai biết rằng ở Argentina, những người nhập cư Trung Quốc mới điều hành 9.000 siêu thị và đã lật đổ các cửa hàng được thiết lập bởi người nhập cư trước đây từ Tây Ban Nha và Ý?
What the authors find more alarming is the huge and often malignant imprint of China’s party-state. China has overtaken the World Bank as the biggest lender on the planet, granting over $110 billion in credit in 2009-10 alone, to buy land, minerals, oil and gas fields, iron ore and copper mines, forests, and to build some 300 dams.	Điều đáng báo động hơn mà các tác giả phát hiện ra là dấu ấn rất lớn và thường là độc ác của đảng-nhà nước Trung Quốc. Trung Quốc đã vượt qua Ngân hàng Thế giới với tư cách là người cho vay lớn nhất hành tinh, cung cấp trên 110 tỷ USD tín dụng chỉ trong năm 2009-10, để mua đất đai, khoáng sản, và các mỏ dầu khí, quặng sắt và mỏ đồng, rừng, và để xây dựng khoảng 300 đập nước.
The authors see this as a ‘lethal financial weapon’, a ‘silent conquest of our planet’, and a neo-colonialist plot. They say these giant state-owned enterprises are marching across the globe remaking the world in Beijing’s image, which involves the secretive and pervasive bribery of political elites, rapacious environmental devastation, and harsh, slave-like working conditions for the disenfranchised masses.	Các tác giả nhận thấy đây là "vũ khí tài chính chết người',là cuộc chinh phục thầm lặng hành tinh của chúng ta ', và là âm mưu thực dân mới. Tác giả nói rằng các doanh nghiệp nhà nước khổng lồ đang hành quân khắp toàn cầu làm để định hình lại thế giới theo hình ảnh của Bắc Kinh, trong đó có việc hối lộ bí mật và phổ biến cho giới tinh hoa chính trị, phá huỷ môi trường một cách tham lam, và các điều kiện làm việc hà khắc như nô lệ dành cho quần chúng đã bị tước quyền công dân.
‘Look, darling – she’s holding something called a book.’	"Nhìn này, con yêu - cô ấy đang cầm cái gọi là sách đấy.
The Spanish journalists travel to Peru to listen to the bitter grievances of miners working for the Capital Iron and Steel Works (Shougang) which bought the iron ore concession at San Juan de Marcona from an American multinational. ‘We feel like we are living in a Chinese colony,’ complains one of the workers, who now wishes the gringos had not gone home. His Chinese employers show the same disdain for trade unions and democratic voices here as they do at home.	Các nhà báo Tây Ban Nha đã đến Peru để lắng nghe những lời than phiền cay đắng của các thợ mỏ làm việc cho Nhà máy sắt thép Shougang, mà đã mua nhượng quặng sắt ở San Juan de Marcona từ một công ty đa quốc gia của Hoa Kỳ. Một trong những người lao động than phiền: "Chúng tôi cảm thấy như chúng ta đang sống trong một thuộc địa của Trung Quốc, ước gì các ông chủ Gringo (Anh, Mỹ) đưng bỏ đi. Các ông chủ Trung Quốc biểu thị thái độ khinh thị đối với công đoàn và các tiếng nói dân chủ ở đây hệt như họ làm ở quê nhà vậy.
China’s vast economic displacement enables it to swamp the United Nations’ sanctions against rogue states like Iran. Annual bilateral trade is worth an estimated $50 billion — a critical lifeline for the ayatollahs. The scale of what China is doing in Iran, Sudan and so many other countries continues to overturn diplomatic assumptions which we have lived with for generations.	Sựu thế chỗ kinh tế rộng lớn của Trung Quốc cho phép nó bao trùm lên các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc chống lại các quốc gia hiếu chiến như Iran. Thương mại song phương hàng năm có giá trị ước tính khoảng 50 tỷ đồng - một phao cứu sinh quan trọng cho các thủ lĩnh Hồi giáo. Quy mô của những gì Trung Quốc đang tiến hành ở Iran, Sudan và rất nhiều các quốc gia khác tiếp tục lật nhào các giả định ngoại giao mà chúng ta đã sống cùng trong nhiều thế hệ.
China, not the West, is now Africa’s biggest trade partner, doing business trade worth $166 billion a year. The same is true of Latin America. In a dozen countries China has supplanted America as the most important economic partner. And the trend has not peaked. Beijing has loads of money, while we are all now hopelessly and comprehensively broke.	Trung Quốc, chứ không phải phương Tây, bây giờ là đối tác thương mại lớn nhất châu Phi, với kinh doanh thương mại trị giá 166 tỷ USD mỗi năm. Điều này cũng đúng với châu Mỹ Latinh. Trong một chục quốc gia, Trung Quốc đã thay thế Mỹ là đối tác kinh tế quan trọng nhất. Và xu hướng này đã đạt đỉnh. Bắc Kinh có rất nhiều tiền, trong khi chúng ta tất cả đều cháy túi vô vọng và toàn diện.
The end of the Cold War, which had allowed the Third World to play one side off against the other, brought hopes of a new era of wiser and cleaner development. Yet when countries like Angola find international conditions too onerous, China is quite happy to step in with loans and related assistance. In fact, the book suggests that the Chinese are making a mockery of our quixotic efforts to punish companies which resort to bribery to win contracts in Third-World kleptocracies.	Sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh, đã cho phép thế giới thứ ba chơi trò một bên chống lại bên kia, mang lại hy vọng về một kỷ nguyên mới phát triển khôn ngoan hơn và xanh sạch hơn. Tuy nhiên, khi các quốc gia như Angola nhìn thấy các điều kiện quốc tế quá nặng nề, thì Trung Quốc vui vẻ bước vào với các khoản vay và hỗ trợ liên quan. Quả thật, cuốn sách cho thấy rằng Trung Quốc đang thực hiện một sự nhạo báng của những nỗ lực viển vông của chúng ta nhằm trừng phạt các công ty của chúng ta dùng hối lộ để giành lấy các hợp đồng trong các thể chế ăn cắp của Thế giới thứ ba.
Underneath the fascinating and vivid reportage is the journalists’ conviction that China’s ‘total war’ strategy, the fusing of the party-state, military, banks, companies and population behind a single purpose, makes it destined to ‘conquer the world’. Certainly, China’s steely and cynical calculation of its interests makes an unnerving contrast with Britain’s woolly-minded foreign policy and its League of Nations-style delusional idealism.	Bên dưới phóng sự hấp dẫn và sinh động là xác tín của các nhà báo cho rằng chiến lược "chiến tranh tổng lực của Trung Quốc, hòa nhập đảng, nhà nước giới quân sự, ngân hàng, các công ty và dân chúng đằng sau một mục đích duy nhất mà nó hướng đến là  chinh phục thế giới'. Chắc chắn, các toan tính lạnh lùng và bất nhân của Trung Quốc về các lợi ích của nó tạo ra một sự tương phản đáng sợ với chính sách đối ngoại trí tuệ của Anh và phong cách của các Quốc liên minh – chúng chỉ còn là lý tưởng hão huyền.
But I wonder if the Spanish journalists are right. They reveal that in Angola and the Congo, China has failed to deliver on its promises. They visit white elephant developments like the giant airport built at the Merowe Dam in Sudan which stands empty, and they observe that in many countries the Chinese are becoming quite unpopular.	Nhưng tôi tự hỏi liệu các nhà báo Tây Ban Nha có đúng hay không. Họ đã tiết lộ rằng ở Angola và Congo, Trung Quốc đã thất bại trong việc thực hiện lời hứa của mình. Hai  nhà báo đã viếng thăm các dự án phát triển voi trắng như sân bay khổng lồ được xây dựng tại đập Merowe ở Sudan mà vẫn còn để trống, và họ nhận thấy rằng ở nhiều nước người Trung Quốc đang trở nên không còn được ưa chuộng.
And they fail to mention how often the Chinese have ended up nursing heavy losses and fleeing in panic when the rotten regimes fall. Who backed Saddam Hussein to the bitter end? Or Serbia’s Slobodan Milosevic? Or Gaddafi? And who is now the last best friend of Syria’s President Assad? Anyone might begin to wonder if the Chinese truly understand where their long-term interests lie.	Và tác giả đã không đề cập đến việc người Trung Quốc thường xuyên phải kết thúc với nuôi thua lỗ nặng nề và bỏ chạy trong hoảng loạn khi các chế độ mục ruỗng sụp đổ. Ai ủng hộ Saddam Hussein đến kết cuộc cay đắng? Hay Slobodan Milosevic của Serbia? Hoặc Gaddafi? Và bây giờ là người bạn tốt cuối cùng của Tổng thống Syria Assad? Bất cứ ai cũng có thể bắt đầu tự hỏi liệu người Trung Quốc có thực sự hiểu lợi ích lâu dài của họ nằm ở đâu không.
http://www.spectator.co.uk/books/8833581/chinas-second-coming/

Just like Russia, China is an Autocratic Country With Serious Economic Problems Hệt như như Nga, Trung Quốc là nước độc tài với nhiều vấn đề kinh tế nghiêm trọng

Just like Russia, China is an Autocratic Country With Serious Economic Problems	Hệt như như Nga, Trung Quốc là nước độc tài với nhiều vấn đề kinh tế nghiêm trọng
By Mark Adomanis -	Mark Adomanis
The Guardian	The Guardian
Over at The Guardian, Andrew Ryvkin wrote a rather forceful denunciation of Russia‘s economic backwardness, corruption, and inefficiency.  What interested me was not Ryvkin’s list of complaints about Russia, they were depressingly familiar to anyone who follows Western media coverage, but his surprisingly positive take on China, a country that is vastly more autocratic and repressive than Russia:	Cách đây ít ngày ông Andrew Ryvkin cho công bố trên tờ The Guardian lời tố cáo mạnh mẽ về sự lạc hậu, tình trạng tham nhũng và kém hiệu quả của nền kinh tế Nga. Nhưng điều làm tôi quan tâm không phải là bản danh sách những lời phàn nàn về nước Nga – chúng đã quá quen với những người thường xuyên theo dõi báo chí phương Tây rồi – mà là những nhận xét tích cực về Trung Quốc, một nước độc đoán và đàn áp còn dữ dội hơn nước Nga nhiều:
It’s interesting how two of the projected 2050 leaders – world leader China and European leader Russia – are way behind on democracy. But if China’s experience in restricting internet access and curbing political freedom, all while assembling millions of iPhones and being a key player on the global market, seems to contradict the principle that democracy brings economic prosperity, Russia’s interior policy is almost designed to keep its economy back.	“Điều thú vị vị là làm sao mà hai nước được dự kiến là sẽ đứng đầu – Trung Quốc đứng đầu thế giới còn Nga thì đứng đầu châu Âu – lại là những nước thụt lùi rất xa về dân chủ. Nhưng nếu Trung Quốc hạn chế tiếp cận với internet và ngăn chặn tự do chính trị trong khi lại lắp ráp hàng triệu máy điện thoại cầm tay iPhones và là một trong những tay chơi chính trên thị trường thế giới, và điều này dường như mâu thuẫn với nguyên tắc cho rằng chế độ dân chủ sẽ mang lại thịnh vượng kinh tế, thì chính sách đối nội của Nga lại có mục đích là giữ mãi nền kinh tế trong tình trạng lạc hậu.
The main difference between these two members of Brics is that Chinese politics caters to its economy, with the communist model being modified to accommodate a localised version of capitalism, while in Russia, the economy caters to politics. Putin’s politics…	Sự khác nhau căn bản giữa hai nước thuộc khối BRICS* là chính sách của Trung Quốc phục vụ cho kinh tế (mô hình cộng sản cải biên cho phù hợp với chủ nghĩa tư bản theo kiểu Trung Quốc), còn ở Nga thì kinh tế lại phục vụ cho chính trị. Chính sách của Putin…
	*bao gồm các nước Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi – ND
It [Russia's strategy] goes against almost every aspect of economic, market-oriented logic, but it has nothing to do with the economy, because it aims to keep the workforce loyal to the government and project an image of a neo-Soviet industrial power. So is securing votes at the cost of your country’s economic development today a strategy worthy of someone who is going to lead the European economy in seventeen years? Is the strategy even smart?	Chính sách của Nga hoàn toàn trái ngược với logic của nền kinh tế theo định hướng thị trường, nhưng chính sách đó không nhắm vào kinh tế, vì mục đích của nó là duy trì cho bằng được lòng trung thành của lực lượng lao động và tạo ra hình ảnh của sức mạnh của nền công nghiệp theo kiểu Liên Xô. Nhưng có thể gọi chính sách đổi phiếu của cử tri lấy sự lạc hậu của nền kinh tế trong hiện tại là chiến lược xứng đáng với một quốc gia sau 17 năm nữa sẽ dẫn đầu nền kinh tế châu Âu hay không? Thậm chí có thể gọi đấy là chính sách khôn ngoan được hay không?”
This is a reading of China that is basically similar to Tom Friedman’s: the Chinese government might be full of jerks, but they’re disciplined, astute, capitalist, growth-promoting jerks, unlike those slipshod, idiotic Russians who can’t help but get drunk on a whole lot of stolen hooch. Basically it’s a story of “China’s autocracy is forward looking and progressive, Russia’s autocracy is backward-looking and primitive.”	Quan niệm như thế về Trung Quốc về cơ bản cũng tương tự như quan niệm của Tom Friedman: Chính phủ Trung Quốc có thể toàn là bọn ngớ ngẩn, nhưng họ là những người có kỉ luật, tinh ranh, những kẻ ngớ ngẩn theo đường lối tư bản chủ nghĩa và khuyến khích tăng trưởng, khác hẳn với những thằng ngu luộm thuộm người Nga, những kẻ chỉ biết say xỉn suốt ngày nhờ vào thùng rượu ăn cắp được mà thôi. Về cơ bản đấy là “câu chuyện về chế độ chuyên chế biết nhìn xa trông rộng của Trung Quốc và chế độ chuyên chế ngoảnh lại phía sau và thô sơ của Nga”.
What I find absolutely fascinating is that if you listen to the people who study China closely, their impressions of the Chinese government’s supposedly overawing economic efficiency are…rather less enthusiastic than Ryvkin’s. Consider for a moment, Michael Pettis, a Senior Associate at the Carnegie Endowment for International Peace and a finance professor at Peking University’s Guanghua School of Management. In a recently, lengthy, blog post that doesn’t lend itself to easy citation or summary, and which I encourage everyone to read in full, Pettis covered a lot of ground that is familiar for a Russia-watcher, including  the government’s lack of dedication to meaningful economic reform, its continued sheltering of a select group of companies, corruption, bureaucratic inefficiency, capital flight, and emigration. Reading Pettis, China doesn’t come across like an all-conquering behemoth of efficiency and dynamism, it comes across like a country with a short-sighted, unaccountable, and not terribly bright elite that is in thrall to a small group of bureaucrats and oligarchs (sound familiar?)	Điều làm tôi cực kì ngạc nhiên là nếu bạn hỏi những người nghiên cứu Trung Quốc một cách kĩ lưỡng thì sẽ thấy rằng ấn tượng của họ về hiệu quả kinh tế được cho là đáng khâm phục của chính phủ Trung Quốc sẽ kém nhiệt tình hơn so với Ryvkin. Thí dụ như Michael Pettis, cộng tác viên cao cấp của Quỹ Carnegie vì Hòa bình thế giới và giáo sư tài chính tại trường quản lí Guanghua thuộc trường Đại học tổng hợp Bắc Kinh. Trong một bài dài được công bố gần đây trên blog của mình – tôi khuyên mọi người nên đọc vì mà khó trích dẫn hay tóm tắt được – Pettis đã viết về những điều khá quen thuộc với những người theo dõi thường xuyên nước Nga, như chính phủ không có ý định thực hiện những cuộc cải cách kinh tế có ý nghĩa thực sự, chính phủ tiếp tục che chở cho những một số công ty được lựa chọn, nạn tham nhũng, bộ máy quản lí thiếu hiệu quả, vốn bị đưa ra nước ngoài, và di dân. Theo Pettis, Trung Quốc trông không giống một quái vật khổng lồ năng động và hiệu quả, có thể chinh phục được tất cả, mà chỉ là một đất nước thiển cận, không có trách nhiệm giải trình trước xã hội và một giới tinh hoa không phải là sáng suốt lắm, lại làm nô lệ cho một nhóm nhỏ các quan chức và bọn đầu sỏ (nghe có vẻ quen?)
Indeed when you start getting into the nitty-gritty particulars of China’s economic model, it looks ever less like a shiny iPhone and ever more like an out of control locomotive hurtling down the tracks. Here is more Pettis, this time talking about an IMF study on over-investment:	Nếu xem xét một cách kĩ lưỡng những đặc điểm cụ thể của mô hình kinh tế Trung Quốc, ta sẽ thấy nó chẳng giống gì với chiếc iPhone sáng loáng mà lại có vẻ giống hơn chiếc đầu máy xe lửa mất lái đang lao băng băng trên đường. Xin xem nhận xét của Pettis về công trình nghiên cứu của IMF về đầu tư quá mức:
One of the implications of the study is that households and SMEs have been forced to subsidize growth at a cost to them of well over 4% of GDP annually. My own back-of-the-envelope calculations suggest that the cost to households is actually 5-8% of GDP – perhaps because I also include the implicit subsidy to recapitalize the banks in the form of the excess spread between the lending and deposit rates – but certainly I agree with the IMF study that this has been a massive transfer to subsidize growth.	“Theo kết quả của nghiên cứu này thì các hộ gia đình và các doanh nghiệp vừa và nhỏ buộc phải tài trợ cho sự phát triển kinh tế khoảng hơn 4% một năm. Tính toán sơ bộ của tôi cho thấy rằng trên thực tế các gia đình phải bỏ ra khoảng 5-8% GDP – có lẽ là vì tôi còn đưa vào đây khoản trợ cấp ngầm để tái cơ cấu vốn cho các ngân hàng do khoảng cách quá lớn giữa lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi – nhưng chắc chắn là tôi đồng ý với nghiên cứu của IMF rằng trợ cấp cho tăng trưởng là rất lớn.
This subsidy also explains most of the collapse in the household share of GDP over the past twelve years. With household income only 50% of GDP, a transfer every year of 4% of GDP requires ferocious growth in household income for it just to keep pace with GDP, something it has never done until, possibly, this year…	Đấy là lí do vì sao đóng góp của các hộ gia đình vào GDP trong 12 năm vừa qua đã sụt giảm một cách nghiêm trọng. Với thu nhập của các hộ gia đình chỉ chiếm 50% GDP mà họ phải chi cho tài trợ tới 4% GDP, thu nhập của hộ gia đình phải tăng với tốc độ khủng khiếp thì mới bảo đảm được rằng ít nhất tăng thu nhập của các hộ gia đình mới ngang bằng với tốc độ tăng trưởng GDP, năm nay là lần đầu tiên có khả năng xảy ra chuyện này…
The conclusion should be obvious, but to many analysts, especially on the sell side, it probably needs nonetheless to be spelled out. Any meaningful re-balancing in China’s extraordinary rate of over investment is only consistent with a very sharp reduction in the growth rate of investment, and perhaps even a contraction in investment growth.	Kết luận dường như đã rõ, nhưng đối với nhiều nhà phân tích, đặc biệt là “bên bán”, cần phải nói một cách rõ ràng: Bất kì cố gắng nào nhằm cân đối tốc độ đầu tư quá mức ở Trung Quốc cũng có nghĩa là giảm đột ngột tốc độ gia tăng của các khoản đầu tư, thậm chí dẫn đến sụt giảm tốc độ đầu tư.”
Now Pettis, it is true, is a little bit more bearish than some China-watchers and there are people who think that, somehow, Chinese investment can continue on its present course without wrecking the economy. But regardless of your opinion on the sustainability of China’s current model, and on this I am actually less bearish than Pettis, what should be obvious is that the Chinese government exerts  an enormous and decisive influence over the course of the economy, much of which is negative. China’s emphasis on manufacturing and exports, and active repression of domestic consumption, is not the result of “the market” or “capitalism” but deliberate state policy. If China were (like Russia!) to substantially widen the trading band of its currency, a good deal of its apparent strength in manufacturing would evaporate as the currency appreciated (and there is already evidence that China is moving out of low-cost manufacturing).	Đúng là Pettis có thái độ bi quan hơn một số chuyên gia về Trung Quốc khác và một số chuyên gia vẫn cho rằng Trung Quốc có thể tiếp tục tiến hành đầu tư với tốc độ cũ mà không phá hoại nền kinh tế của mình. Nhưng dù ý kiến của bạn về tính bền vững của mô hình kinh tế Trung Quốc có như thế nào đi nữa (tôi không đến nỗi bi quan như Pettis) thì cũng rõ ràng là chính phủ Trung Quốc có ảnh hưởng rất lớn – có nhiều tiêu cực – đối với nền kinh tế Trung Quốc. Việc Trung Quốc nhấn mạnh vào sản xuất và xuất khẩu trong khi lại kiềm chế tiêu dùng trong nước không phải là kết quả của “thị trường” hay “chủ nghĩa tư bản” mà là chính sách có tính toán của nhà nước. Nếu Trung Quốc (cũng như Nga!) mở rộng đáng kể biên độ giao dịch, giá trị của đồng nội tệ của họ sẽ gia tăng làm cho sức mạnh trong lĩnh vực sản xuất của họ sẽ giảm sút ngay lập tức (có bằng chứng chứng tỏ rằng Trung Quốc đang từ bỏ chính sách sản xuất với chi phí thấp).
The point is that while, to outsiders, China often looks like a hyper-modern benevolent dictatorship, the closer you look at it the more flaws appear. Chinese consumers, who have had their earning power actively limited by their own government for the past several decades, would certainly find it shocking to learn that their country is focused on economic efficiency to the exclusion of “politics.” As I noted earlier in the piece, what is interesting is that China and Russia are actually more similar than they are different. Both governments defend the interests of inefficiently-run “state champions,” both are experiencing increasing inequality, both have problems with capital flight and emigration, and the elites of both countries are very fond of sending their children to school in the West.	Vấn đề là nhìn tư xa thì Trung Quốc có vẻ như là chế độ chuyên chế tốt lành cực kì hiện đại, nhưng càng đến gần người ta càng thấy nó có nhiều khiếm khuyết hơn. Người tiêu dùng Trung Quốc – những người mà thu nhập đã bị chính phủ của mình tích cực ngăn chặn trong suốt mấy thập niên qua – chắc chắn sẽ rất ngạc nhiên khi biết rằng đất nước họ đang tập trung vào hiệu quả kinh tế mà bỏ qua “chính trị”. Như tôi đã nhận xét trong phần trước, thực ra Trung Quốc và Nga có nhiều điểm giống nhau hơn là những điểm khác nhau. Cả hai chính phủ đều bảo vệ quyền lợi của các “công ty quốc doanh khổng lồ” nhưng kém hiệu quả, cả hai đều đối mặt với hiện tượng bất bình đẳng đang ngày càng gia tăng, cả hai đều đối mặt với hiện tượng là vốn bị đưa ra nước, di dân và giới tinh hoa cả hai nước đều rất thích đưa con sang học ở các nước phương Tây.
Considering China’s pervasive state involvement in the economy and the fact that China is still much poorer than Russia, it’s not at all clear to me that, even if Russia’s government were capable of becoming more like China’s, that we would want it to do so. Do really want Russia to be even more authoritarian, brutal, and interventionist than it is already? Because if Russia were to become like China, that’s exactly what would have to happen.	Sau khi xem xét mức độ can thiệp rộng khắp của chính phủ Trung Quốc vào nền kinh tế và sự kiện là Trung Quốc còn nghèo hơn Nga nhiều, tôi hoàn toàn không tin rằng chúng ta muốn - ngay cả nếu chính phủ Nga có thể trở thành giống Trung Quốc hơn – nước Nga cũng làm như thế. Chả lẽ chúng ta lại thật sự muốn rằng Nga trở thành nhà nước độc đoán hơn, tàn bạo hơn và có chính sách can thiệp nhiều hơn hiện nay hay sao? Vì nếu Nga trở thành giống như Trung Quốc thì đấy là điều chắc chắn sẽ xảy ra.
As an addendum I find it hilarious that Chinese (just like Russians!) are not terribly fond of their motherland’s automobiles, since, as quoted in the Quartz story, only 8% of wealthy Chinese want a Chinese-made car, while 57% would choose a German car.	Xin nói thêm một chuyện vui nữa là người Trung Quốc (cũng giống như người Nga!) không quá say mê những loại ô tô sản xuất trong nước, theo tờ Quartz thì chỉ có 8% người giàu ở Trung Quốc thích ô tô Trung Quốc, trong khi có tới 57% thích ô tô Đức.
	Mark Adomanis sinh ở Philadelphia, ngoài tờ Forbes, ông còn viết cho các tờ báo khác như True/Slant, INOSMI, Salon, the National Interest, and Quartz.
	Translated by Phạm Nguyên Trường