THE END OF THE TRUMP ADMINISTRATION? Những viễn cảnh cho việc Trump rời Nhà Trắng

THE END OF THE TRUMP ADMINISTRATION?	Những viễn cảnh cho việc Trump rời Nhà Trắng
JORGE G. CASTAÑEDA Project Syndicate Jun 15, 2017	JORGE G. CASTAÑEDA Project Syndicate 15/6/2017
The world’s view of US President Donald Trump’s administration is changing for the worse. In fact, the chaos and controversy that have marked Trump’s short time in office have deepened doubts, both inside and outside the US, about whether his presidency will even survive its entire four-year term.	Đánh giá của thế giới về chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thay đổi theo hướng xấu đi. Trên thực tế, hỗn loạn và tranh cãi gắn liền với quãng thời gian ngắn cầm quyền của Trump đã làm sâu sắc thêm những hoài nghi từ cả trong và ngoài nước Mỹ, rằng liệu Trump sẽ yên vị trong toàn bộ 4 năm của nhiệm kỳ Tổng thống hay không.
MEXICO CITY – Europe’s perspective was articulated most clearly by German Chancellor Angela Merkel. After a contentious NATO summit and a discordant G7 meeting, she concluded that the US, under Trump, can no longer be viewed as a reliable partner. “The times in which we could rely fully on others,” she stated pointedly, “are somewhat over.”	MEXICO CITY – Nhận thức của châu Âu về vấn đề này được thể hiện rõ nhất qua các phát ngôn của Thủ tướng Đức Angela Merkel. Sau hội nghị thượng đỉnh NATO đầy tranh cãi và cuộc họp G7 còn tồn tại bất đồng, bà Merkel đã kết luận rằng, nước Mỹ dưới thời của Trump có thể không còn được xem là một đối tác tin cậy. Bà cũng phát biểu sâu cay rằng: “Những quãng thời gian mà chúng ta có thể hoàn toàn dựa vào nhau đang dường như chấm dứt.”
Merkel’s statements were driven partly by disagreement between Trump and Europe on climate change, trade, NATO (particularly Article 5, its collective defense clause, which Trump refused to endorse), and relations with Russia. But disagreement on such issues reflects divisions within Trump’s own administration, raising questions about who, if anybody, is actually in charge.	Bà Merkel đưa ra những phát biểu như vậy một phần là do ông Trump và châu Âu còn bất đồng quan điểm trong nhiều vấn đề như biến đổi khí hậu, thương mại, NATO (cụ thể là Điều 5, điều khoản phòng thủ tập thể của NATO mà Trump không công nhận), và quan hệ với Nga. Nhưng bất đồng về các vấn đề đó cũng phản ánh những sự chia rẽ trong chính nội các của Trump, làm dấy lên những câu hỏi về việc ai, nếu có bất kỳ người nào, thực sự đang dẫn dắt nước Mỹ.
Consider Trump’s decision to withdraw the US from the Paris climate agreement. The move was advocated by Trump’s chief strategist, Steve Bannon, and his speechwriter, Stephen Miller. But Secretary of State Rex Tillerson, as well as Trump’s daughter, Ivanka, and his son-in-law, Jared Kushner – both of whom are official White House advisers – also may not have supported withdrawal from the accord, despite Tillerson’s public defense of his boss’s decision.	Hãy xem xét quyết định rút Mỹ khỏi hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu của Trump. Động thái này được chiến lược gia trưởng Steve Bannon và người soạn các bài diễn văn của Trump là Stephen Miller ủng hộ. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Rex Tillerson, cũng như con gái và con rể ông Trump, Ivanka và Jared Kushner – cả hai đều là các cố vấn chính thức của Nhà Trắng – có thể đã không ủng hộ việc rút khỏi hiệp ước đó, mặc dù về bề ngoài, ông Tillerson bảo vệ quyết định của Trump.
Trade is another internally disputed issue. Bannon opposes the existing order of global openness, as does Peter Navarro, who heads the White House National Trade Council. Secretary of Commerce Wilbur Ross supports open trade, but not without reservation. Similarly, US Trade Representative Robert Lighthizer would prefer bare-knuckle negotiations to disruption, though he is already in a spat with Ross.	Thương mại là một vấn đề gây tranh cãi nội bộ khác. Bannon phản đối trật tự hiện tại của thương mại mở toàn cầu, cùng quan điểm với Peter Navarro, người đứng đầu Hội đồng Thương mại Quốc gia Nhà Trắng. Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross ủng hộ thương mại mở, nhưng phải có giới hạn. Tương tự, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer ủng hộ việc thực hiện các cuộc đàm phán thực dụng hơn thay vì làm gián đoạn thương mại, dù rằng giữa ông và Ross đã có bất đồng.
On NATO and Russia, Tillerson has echoed Trump in pressuring the Alliance’s European members to increase their defense spending. But he has also taken a harder line on Russia than Trump, calling for a strong and united approach by the US and Europe. While National Security Adviser H.R. McMaster agrees with Tillerson in theory, turf battles between the two posts’ occupants – a time-honored tradition – have already begun.	Trong vấn đề NATO và Nga, Tillerson đồng điệu với Trump trong việc gây áp lực lên các đồng minh châu Âu, buộc họ phải tăng chi phí quốc phòng của mình. Nhưng Tillerson lại có lập trường cứng rắn hơn Trump trong vấn đề Nga, khi kêu gọi đề ra một cách tiếp cận mạnh mẽ và thống nhất giữa Mỹ và châu Âu. Dù Cố vấn An ninh Quốc gia H.R. McMaster đồng ý với Tillerson về mặt lý thuyết, nhưng các cuộc tranh cãi gay gắt giữa hai người nắm giữ hai vị trí này – một truyền thống lâu đời – đã bắt đầu nảy sinh.
Such infighting has raised concerns far beyond Europe. As one Latin American foreign minister told me recently, “Apparently everybody is fighting with everybody over everything.” Add to that the investigation into the Trump campaign’s relationship with Russia, as well as the administration’s plummeting approval ratings, and it is easy to understand why some are doubting whether they should bother to engage with Trump at all. Mexico’s President Enrique Peña Nieto has postponed meeting with Trump indefinitely, and other countries, too, are placing ties with the US on hold.	Kiểu đấu đá nội bộ như vậy đã làm dấy lên những quan ngại vượt ra ngoài phạm vi châu Âu. Như lời bộ trưởng ngoại giao một nước Mỹ Latinh đã nói với tôi gần đây, “Rõ ràng là mọi người đang tranh cãi với nhau về mọi thứ.” Vì điều này, cộng với cuộc điều tra liên quan đến mối liên hệ giữa chiến dịch tranh cử của Trump và Nga, cũng như tỷ lệ tín nhiệm đang sụt giảm của chính quyền Trump, sẽ là dễ hiểu khi một vài người đang hoài nghi rằng ít nhất thì họ nên cảm thấy lo lắng khi hợp tác với Trump. Tổng thống Mexico Enrique Peña Nieto đã hoãn vô thời hạn cuộc gặp với Trump, và các nước khác, cũng đang ngừng giao thiệp với Mỹ.
With a premature end to Trump’s presidency becoming less farfetched by the day, it is worth asking how it could come about. There are three possibilities.	Theo thời gian, khi mà viễn cảnh cương vị Tổng thống của Trump kết thúc sớm không còn quá xa vời, việc đặt câu hỏi chuyện đó sẽ xảy ra như thế nào cũng là thỏa đáng. Cả 3 khả năng xảy ra.
The first and best-known route is impeachment: a majority in the House of Representatives would indict Trump for “high crimes and misdemeanors,” and a two-thirds majority in the Senate would convict him, removing him from power. Such an outcome – which would require the support of 20 Republican representatives and 18 Republican senators, plus all Democrats in both houses – remains highly unlikely. But everything could change if the investigation into Russia’s attempts to influence the 2016 election and the possibility of collusion with Trump’s campaign reveals a smoking gun.	Khả năng đầu tiên và được biết đến nhiều nhất chính là luận tội: Đa số Hạ viện sẽ truy tố Trump vì các “tội danh nặng và nhẹ”, và đa số 2/3 của Thượng viện sẽ kết tội và phế truất Trump. Tuy nhiên, để có được kết quả này, cần đến sự ủng hộ của 20 hạ nghị sĩ và 18 thượng nghị sĩ thuộc Đảng Cộng hòa, cộng với tất cả phiếu thuận từ các nghị sĩ Dân chủ ở cả hai viện, điều có vẻ khó xảy ra. Nhưng mọi thứ có thể thay đổi nếu cuộc điều tra về những nỗ lực của Nga nhằm gây ảnh hưởng lên cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 và thông đồng với chiến dịch tranh cử của Trump hé mở một bằng chứng buộc tội không thể chối cãi được.
The second option, per Section 4 of the 25th Amendment to the Constitution, would require the vice president and the cabinet or Congress to declare the president “unable to discharge the powers and duties of his office.” This seems even more unlikely than impeachment, unless some of Trump’s behavior – like his middle-of-the-night tweets or private rants against his aides (most recently, Attorney General Jeff Sessions) – clearly indicates neurological dysfunction or psychopathology.	Viễn cảnh thứ hai, theo Mục 4 của Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp Mỹ, Phó Tổng thống và nội các hoặc Quốc hội tuyên bố Tổng thống “không có khả năng đảm trách mọi quyền hạn cũng như nghĩa vụ trên cương vị của mình.” Viễn cảnh này có vẻ còn khó xảy ra hơn cả việc luận tội, trừ phi một vài hành vi của Trump, như việc ông ta đăng bài trên mạng xã hội Twitter vào lúc nửa đêm, hay chỉ trích các trợ lý của mình một cách riêng tư (mà mới đây nhất là Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions), là những biểu hiện rõ ràng của bệnh rối loạn chức năng thần kinh hoặc tâm thần.
The third option, which some have called the “Nixonian solution,” is the most intriguing. In 1974, President Richard Nixon resigned before Congress could vote to impeach him. Weeks later, Nixon’s successor Gerald Ford granted him a full and unconditional pardon for all possible crimes.	Viễn cảnh thứ ba, mà vài người gọi là “Giải pháp Nixon,” là lựa chọn khả dĩ nhất. Vào năm 1974, Tổng thống Richard Nixon đã từ chức trước khi Quốc hội có thể bỏ phiếu luận tội ông. Vài tuần sau, người kế nhiệm Nixon là Gerald Ford đã ban lệnh ân xá hoàn toàn và vô điều kiện cho ông trước mọi tội danh có thể có.
In Trump’s case, such a resignation could be spurred by the desire for a similar pardon. While Trump cannot be indicted on criminal charges while president, he can be prosecuted for illegal behavior after he leaves office.	Trong trường hợp của Trump, lệnh ân xá tương tự có thể thúc đẩy một quyết định từ chức như vậy. Dù Trump không thể bị truy tố vì các tội hình sự khi còn tại vị, nhưng ông ta có thể bị khởi tố vì các hành vi bất hợp pháp sau khi rời Nhà Trắng.
Moreover, both Kushner, who has been accused of attempting to set up a back channel for secure communication between the White House and the Kremlin, and Ivanka would be subject to prosecution if they were found to have engaged in illegal communications or activities with Russian agents or officials. Trump’s two eldest sons, who run his business empire, may also be liable for misdeeds. If this threat becomes salient, Trump may prefer to resign and secure a pardon for all involved, rather than endure an impeachment process that may well end with him losing the presidency anyway.	Hơn nữa, cả Kushner, người bị buộc tội cố gắng thiết lập một kênh “cửa sau” cho các trao đổi bí mật giữa Nhà Trắng và Điện Kremlin, và Ivanka sẽ có thể bị truy tố nếu họ bị phát hiện dính líu đến các cuộc tiếp xúc hoặc hoạt động trái phép với những người đại diện hay quan chức của Nga. Hai con trai lớn của Trump, những người đang điều hành đế chế kinh doanh của ông, cũng có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý cho các hành vi bất chính. Nếu mối đe dọa này trở nên hiện hữu, Trump có thể lựa chọn giải pháp từ chức và bảo đảm một lệnh ân xá cho tất cả những người có liên quan, hơn là phải trải qua tiến trình luận tội mà dù thế nào cũng có thể dẫn đến việc Trump bị mất chức.
But while Trump’s opponents might like to remove him from power, any of these scenarios could be highly damaging to the US and the rest of the world. American participation, if not leadership, is indispensable to international cooperation in areas like global trade, climate action, and responses to all manner of crises, whether natural, humanitarian, or nuclear. Moreover, Trump’s isolationism doesn’t imply US irrelevance or passivity; a distracted or disrupted America could be much worse.	Nhưng dù những người chống đối Trump có thể muốn ông ta bị phế truất, thì bất kỳ viễn cảnh nào nói trên đều có thể gây tổn hại đặc biệt đến nước Mỹ và phần còn lại của thế giới. Sự tham gia của Mỹ, nếu như không phải với tư cách lãnh đạo thì cũng là không thể thiếu đối với hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực như thương mại toàn cầu, hành động chống biến đổi khí hậu, và ứng phó với mọi loại khủng hoảng từ tự nhiên, nhân đạo cho đến hạt nhân. Thêm nữa, chủ nghĩa biệt lập của Trump không mang hàm ý là nước Mỹ sẽ không còn quan trọng hay thụ động. Một nước Mỹ bị phân tâm và bất ổn có thể còn tồi tệ hơn nhiều.
Given this, Trump’s domestic opponents should be careful what they wish for, and America’s allies should try to find a way to engage with his administration more effectively. Like it or not, the world’s best option is to ensure that the next three and a half years are as successful – or at least as resistant to disaster – as possible.	Do đó, những người chống đối Trump ở bên trong nước Mỹ nên cẩn thận với những gì mà họ mong muốn, và các đồng minh của Mỹ nên cố gắng tìm ra một cách thức hợp tác với chính quyền Trump một cách hiệu quả hơn. Dù muốn hay không, sự lựa chọn tốt nhất cho thế giới chính là đảm bảo rằng 3 năm 6 tháng nữa sẽ là quãng thời gian thành công nhất có thể, hoặc chí ít là không có thảm họa xảy ra.
Jorge G. Castañeda was Mexico’s Secretary of Foreign Affairs from 2000-2003, after joining with his ideological opponent, President Vicente Fox, to create the country’s first democratic government. He is currently Global Distinguished Professor of Politics and Latin American and Caribbean Studies at New York University, and is the author of The Latin American Left After the Cold War and Compañero: The Life and Death of Che Guevara.	Jorge G. Castañeda là Ngoại trưởng Mexico từ năm 2000 đến năm 2003, sau khi cùng với Tổng thống Vicente Fox, người có tư tưởng đối lập với ông, thiết lập chính phủ dân chủ đầu tiên của đất nước này. Ông hiện đang là Giáo sư Ưu tú Toàn cầu về Chính trị và Nghiên cứu Mỹ Latin – Caribbe tại Đại học New York. Ông cũng là tác giả của cuốn The Latin American Left After the Cold War và Compañero: The Life and Death of Che Guevara.
	Biên dịch: Lê Như Mai Biên tập: Lê Hồng Hiệp
https://www.project-syndicate.org/commentary/trump-impeachment-scenarios-by-jorge-g--castaneda-2017-06