How China Is Ruled
|
Trung Quốc được cai
trị thế nào
|
|
|
David M. Lampton
FOREIGN AFFAIRS
January/February 2014
|
David M. Lampton
FOREIGN AFFAIRS
Tháng 1-2/2014
|
Why It's Getting
Harder for Beijing to Govern
|
Tại sao Bắc Kinh ngày
càng khó khăn hơn trong việc cai trị
|
China had three revolutions in the twentieth century. The
first was the 1911 collapse of the Qing dynasty, and with it, the country’s
traditional system of governance. After a protracted period of strife came
the second revolution, in 1949, when Mao Zedong and his Communist Party won
the Chinese Civil War and inaugurated the People’s Republic of China; Mao’s
violent and erratic exercise of power ended only with his death, in 1976.
|
Trung Quốc đã có ba cuộc cách mạng trong thế kỷ XX. Cuộc
cách mạng đầu tiên là sự sụp đổ của triều đại nhà Thanh cùng với hệ thống cai
quản truyền thống nước này vào năm 1911. Tiếp sau một thời kỳ xung đột kéo
dài là cuộc cách mạng thứ hai, vào năm 1949, khi Mao Trạch Đông và Đảng Cộng
sản của ông thắng cuộc Nội chiến Trung Quốc và lập ra nước Cộng hòa Nhân dân
Trung Hoa; việc thực thi quyền hành bạo lực và tuỳ tiện của Mao chỉ kết thúc
khi ông ta mất vào năm 1976.
|
The third revolution is ongoing, and so far, its results
have been much more positive. It began in mid-1977 with the ascension of Deng
Xiaoping, who kicked off a decades-long era of unprecedented reform that
transformed China’s hived-off economy into a global pacesetter, lifting
hundreds of millions of Chinese out of poverty and unleashing a massive migration
to cities. This revolution has continued through the tenures of Deng’s
successors, Jiang Zemin, Hu Jintao, and Xi Jinping.
|
Cuộc cách mạng thứ ba đang diễn ra, và cho đến nay, kết
quả của nó là tích cực hơn nhiều. Cuộc cách mạng này bắt đầu vào giữa năm
1977 với sự trỗi lên của Đặng Tiểu Bình, người khởi động một kỷ nguyên cải
cách chưa từng có, kéo dài nhiều thập kỷ làm chuyển đổi nền kinh tế gia công
manh mún (hived –off) của Trung Quốc thành một nền kinh tế hàng đầu thế giới,
đưa hàng trăm triệu người Trung Quốc thoát khỏi đói nghèo và mở ra một đợt di
dân lớn tới các thành phố. Cuộc cách mạng này vẫn đang tiếp nối thông qua các
nhiệm kỳ của những người kế tục Đặng Tiểu Bình là Giang Trạch Dân, Hồ Cẩm Đào
và Tập Cận Bình.
|
Of course, the revolution that began with Deng has not
been revolutionary in one important sense: the Chinese Communist Party (CCP)
has maintained its monopoly on political power. Yet the cliché that China has
experienced economic reform but not political reform in the years since 1977
obscures an important truth: that political reform, as one Chinese politician
told me confidentially in 2002, has “taken place quietly and out of view.”
|
Tất nhiên, cuộc cách mạng bắt đầu với Đặng Tiểu Bình không
mang tính cách mạng theo một nghĩa quan trọng: Đảng Cộng sản Trung Quốc
(ĐCSTQ) vẫn duy trì độc quyền về quyền lực chính trị. Tuy nhiên, điều sáo
rỗng rằng Trung Quốc trãi nghiệm qua cải cách kinh tế mà không cải cách chính
trị trong những năm từ 1977 làm lu mờ một sự thật quan trọng: cải cách chính
trị, đã “diễn ra âm thầm và ngoài tầm mắt”, theo như một chính trị gia Trung
Quốc kín đáo nói với tôi vào năm 2002.
|
The fact is that China’s central government operates today
in an environment fundamentally different, in three key ways, from the one
that existed at the beginning of Deng’s tenure. First, individual Chinese
leaders have become progressively weaker in relation to both one another and
the rest of society. Second, Chinese society, as well as the economy and the
bureaucracy, has fractured, multiplying the number of constituencies China’s
leaders must respond to, or at least manage. Third, China’s leadership must
now confront a population with more resources, in terms of money, talent, and
information, than ever before.
|
Thực tế là hiện nay chính quyền trung ương của Trung Quốc
hoạt động trong một môi trường khác biệt về cơ bản so với môi trường có vào
đầu nhiệm kỳ của Đặng Tiểu Bình theo ba cách. Thứ nhất, cá nhân các nhà lãnh
đạo Trung Quốc đã dần dần trở nên yếu hơn so với chính họ lẫn so với phần còn
lại của xã hội. Thứ hai, xã hội Trung Quốc, cũng như nền kinh tế và bộ máy
quan liêu, đã bị vỡ vụn, làm tăng số lượng cử tri mà các nhà lãnh đạo Trung
Quốc phải đáp ứng, hoặc ít nhất phải quản lý. Thứ ba, lãnh đạo Trung Quốc
hiện phải đối đầu với dân số có nhiều nguồn lực, tiền bạc, tài năng và thông
tin hơn bao giờ hết.
|
For all these reasons, governing China has become even
more difficult than it was for Deng. Beijing has reacted to these shifts by
incorporating public opinion into its policymaking, while still keeping the
basic political structures in place. Chinese leaders are mistaken, however,
if they think that they can maintain political and social stability
indefinitely without dramatically reforming the country’s system of
governance. A China characterized by a weaker state and a stronger civil
society requires a considerably different political structure. It demands a
far stronger commitment to the rule of law, with more reliable mechanisms --
such as courts and legislatures -- for resolving conflicts, accommodating
various interests, and distributing resources. It also needs better
government regulation, transparency, and accountability. Absent such
developments, China will be in for more political turmoil in the future than
it has experienced in the last four-plus decades. The aftershocks would no
doubt be felt by China’s neighbors and the wider world, given China’s growing
global reach. China’s past reforms have created new circumstances to which
its leaders must quickly adapt. Reform is like riding a bicycle: either you
keep moving forward or you fall off.
|
Với tất cả những lý do này, cai trị Trung Quốc đã trở nên
khó khăn hơn so với thời Đặng Tiểu Bình. Bắc Kinh đã đáp ứng với những thay
đổi này bằng cách tích hợp ý kiến công luận vào trong việc hoạch định chính
sách của mình, trong khi vẫn giữ các cấu trúc chính trị cơ bản có sẵn. Tuy
nhiên, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã nhầm nếu họ nghĩ rằng họ có thể duy trì
ổn định chính trị và xã hội vô thời hạn mà không có cải cách đáng kể hệ thống
cai trị đất nước. Một Trung Quốc đặc trưng bởi một nhà nước yếu hơn và một xã
hội dân sự mạnh hơn đòi hỏi một cơ cấu chính trị khác biệt hơn nhiều. Nó đòi
hỏi một sự toàn tâm toàn ý theo nền pháp trị (rule of law), với các cơ chế
đáng tin cậy hơn – chẳng hạn như tòa án và cơ quan lập pháp – để giải quyết
xung đột, dung hoà các lợi ích khác nhau, và phân phối các nguồn lực. Nó cũng
cần chính phủ có các quy định tốt hơn, minh bạch và có trách nhiệm. Thiếu
vắng các điều kiện như vậy, trong tương lai Trung Quốc sẽ gặp bất ổn chính
trị nhiều hơn trong hơn bốn thập kỷ vừa qua. Rõ ràng là các cơn dư chấn đó sẽ
được các nước láng giềng của Trung Quốc và cả thế giới rộng lớn hơn cảm nhận,
trong tình hình TQ ngày càng vươn ra toàn cầu.Cải cách trước đây của Trung
Quốc đã tạo ra những điều kiện mới mà các nhà lãnh đạo của nó phải nhanh
chóng thích nghi. Cải cách cũng giống như đi xe đạp: hoặc chạy tiếp hoặc bị ngã
xuống.
|
NOT ALL LEADERS ARE THE SAME
According to the German sociologist Max Weber, governments
can derive their authority from three sources: tradition, the qualities and
charisma of an individual leader, and constitutional and legal norms. China,
over the reform period, has shifted away from the first two types of
legitimacy and toward something like the third.
|
KHÔNG PHẢI MỌI LÃNH ĐẠO ĐỀU NHƯ NHAU
Theo Max Weber, nhà xã hội học người Đức, chính phủ có thể
viện dẫn thẩm quyền của mình từ ba nguồn: truyền thống, tài đức và uy tín của
cá nhân nhà lãnh đạo, và các chuẩn mực hiến định và pháp định. Ttrong giai
đoạn cải cách, Trung Quốc đã dịch chuyển khỏi hai loại tính chính đáng
(legitimacy) đầu tiên và hướng tới một cái gì đó giống như tính chính đáng
thứ ba.
|
Like Mao, Deng enjoyed a mix of traditional and
charismatic authority. But the leaders who followed him earned their
legitimacy in different ways. Jiang (who ruled from 1989 to 2002) and Hu
(ruling from 2002 to 2012) to various extents were both designated as leaders
by Deng himself, and Xi’s elevation to the top position, in 2012, was the
product of a collective political process within the CCP. Over time, a set of
norms that regulate leadership selection has developed, including term and
age limits, performance measures, and opinion polling within the party.
Although important, these norms should not be mistaken for law -- they are
incomplete, informal, and reversible -- but they do mark a dramatic departure
from Mao’s capricious system.
|
Cũng như Mao, Đặng Tiểu Bình đã có được một pha trộn quyền
lực truyền thống và uy tín. Nhưng các nhà lãnh đạo tiếp theo có được tính
chính đáng theo những cách khác nhau. Giang Trạch Dân (cai trị 1989-2002 ) và
Hồ Cẩm Đào (cầm quyền 2002-2012) đều được chính Đặng Tiểu Bình chỉ định làm
lãnh đạo theo những mức độ khác nhau và việc đi lên vị trí đứng đầu của Tập
Cận Bình vào năm 2012 là sản phẩm của một quá trình chính trị tập thể trong
ĐCSTQ. Theo thời gian, một bộ các tiêu chuẩn điều tiết việc lựa chọn lãnh đạo
đã hình thành, bao gồm các hạn chế về nhiệm kỳ và tuổi tác, các chỉ số về
thành tích, và kết quả thăm dò ý kiến trong nội bộ đảng. Mặc dù quan trọng,
các tiêu chuẩn này không nên bị xem nhầm là pháp luật – chúng không đầy đủ,
không chính thức, và có thể đảo ngược – nhưng chúng thật sự đánh dấu một sự
rời xa rõ rệt khỏi hệ thống tuỳ tiện của Mao.
|
As the foundations of legitimacy have shifted, Deng’s
successors have seen their capacity to single-handedly initiate policies
diminish. Although Deng did not enjoy the unbridled power that Mao did, when
it came to strategic decisions, he could act authoritatively and decisively
once he had consulted influential colleagues. Moreover, the scale and scope
of his decisions were often enormous. Besides embarking on economic reform,
Deng made other pivotal choices, such as rolling out the one-child policy in
1979, suppressing the Democracy Wall protest movement that same year, and, in
1989, declaring martial law and deploying troops in Beijing. And when it came
to Taiwan, Deng felt secure enough to adopt a relaxed attitude toward the
island, leaving the resolution of cross-strait relations to the next
generation.
|
Vì các nền tảng cho tính chính đáng đã thay đổi, những
lãnh đạo kế tục Đặng Tiểu Bình thấy khả năng một mình họ đề ra chính sách bị
giảm đi. Mặc dù Đặng Tiểu Bình đã không hưởng được quyền lực không bị kiềm
chế như Mao, nhưng khi cần có các quyết định chiến lược, ông có thể hành động
một cách đầy thẩm quyền và dứt khoát một khi đã tham khảo ý kiến những đồng
nghiệp có ảnh hưởng lớn. Hơn nữa, quy mô và phạm vi của các quyết định của
ông thường rất lớn. Ngoài việc bắt tay vào cải cách kinh tế, Đặng còn thực
hiện nhiều lựa chọn cốt lõi khác, chẳng hạn như đưa ra chính sách một con vào
năm 1979, đàn áp phong trào phản kháng của nhóm Bức tường Dân chủ cùng năm đó
và tuyên bố thiết quân luật và triển khai quân đội tại Bắc Kinh năm 1989. Và
khi tới vụ Đài Loan, Đặng Tiểu Bình cảm thấy đủ an toàn để đưa ra một thái độ
thoải mái về hòn đảo này, cứ để việc giải quyết quan hệ eo biển này cho thế
hệ sau.
|
Jiang, Hu, and Xi, by contrast, have been more
constrained. The difference was on full display in late 2012 and into 2013,
as Xi took over from Hu. In the 1970s, in order to build ties with Japan,
Deng was able to sidestep the explosive nationalist politics surrounding
questions of sovereignty over the disputed Diaoyu Islands (known in Japan as
the Senkaku Islands). But Xi, having just risen to the top post and eager to
consolidate his power in the wake of Japan’s September 2012 nationalization
of the islands, felt obliged to act muscularly in response to Tokyo’s move.
|
Giang Trạch Dân, Hồ Cẩm Đào, và Tập Cận Bình, ngược lại,
bị hạn chế nhiều hơn. Sự khác biệt đó đã thể hiện đầy đủ vào cuối năm 2012 và
trong năm 2013 khi Tập Cận Bình lên nắm quyền thay Hồ Cẩm Đào. Trong những
năm 1970, để xây dựng mối quan hệ với Nhật Bản, Đặng Tiểu Bình đã có thể gác
sang một bên vấn đề chính trị dân tộc dễ bùng nổ quanh câu hỏi về chủ quyền
đối với quần đảo Điếu Ngư đang tranh chấp (Nhật gọi là quần đảo Senkaku). Còn
Tập Cận Bình, vừa mới leo lên vị trí chóp bu và muốn củng cố quyền lực của
mình trước sự việc Nhật quốc hữu hoá quần đảo này tháng 9 năm 2012, cảm thấy
bắt buộc phải hành động mạnh bạo để đáp ứng với hành động của Tokyo.
|
China, in other words, has gone from being ruled by
strongmen with personal credibility to leaders who are constrained by
collective decision-making, term limits and other norms, public opinion, and
their own technocratic characters. As one senior Chinese diplomat put it to
me in 2002, “Mao and Deng could decide; Jiang and the current leaders must
consult.”
|
Nói cách khácTrung Quốc đã đi từ được cai trị bởi những
người hùng với uy tín cá nhân cao tới các lãnh đạo bị hạn chế bởi việc quyết
định tập thể, các hạn chế về nhiệm kỳ và các tiêu chuẩn khác, công luận, và
chính các nhân vật kỹ trị của họ. Theo một nhà ngoại giao cấp cao Trung Quốc
cho tôi biết vào năm 2002, “Mao và Đặng Tiểu Bình có thể quyết định; còn
Giang Trạch Dân và các nhà lãnh đạo hiện nay phải tham khảo ý kiến”.
|
China’s rulers have strayed from Mao and Deng in another
important respect: they have come to see their purpose less as generating
enormous change and more as maintaining the system and enhancing its
performance. Deng’s goals were transformational. Deng sought to move China up
the economic ladder and the global power hierarchy, and he did. He opened
China up to foreign knowledge, encouraged China’s young people to go abroad
(an attitude influenced by his own formative years in France and the Soviet
Union), and let comparative advantage, trade, and education work their magic.
|
Các lãnh đạo Trung Quốc lạc điệu với Mao và Đặng Tiểu Bình
trong một khía cạnh quan trọng: họ đi tới chỗ thấy rằng mục đích của họ là ít
hơn về mặt tạo ra sự thay đổi to tát và nhiều hơn về mặt duy trì hệ thống và
nâng cao hiệu quả của nó. Mục tiêu của Đặng Tiểu Bình là chuyển đổi. Đặng
Tiểu Bình đã tìm cách chuyển Trung Quốc lên các bậc thang kinh tế và hệ thống
phân cấp quyền lực toàn cầu, và ông đã làm được điều đó. Ông mở cửa Trung
Quốc đến với kiến thức nước ngoài, khuyến khích thanh niên Trung Quốc ra nước
ngoài (một thái độ bị ảnh hưởng bởi những năm tự rèn luyện của ông ở Pháp và
Liên Xô), và cứ để lợi thế so sánh, thương mại, giáo dục làm điều kỳ diệu của
chúng.
|
Deng’s successor, Jiang, came to power precisely because
he represented a change in leadership style: in the wake of the 1989
Tiananmen Square protests, both the forces in favor of reform and those wary
of it viewed him as capable and non-threatening. But he eventually jumped off
the fence on the side of rapid reform. Jiang got China into the World Trade
Organization, set the stage for its first manned space mission, and
articulated, for the first time, that the CCP needed to bring large numbers
of creative and skilled people into its ranks. During his 13-year rule,
China’s economy grew at an average annual rate of 9.7 percent.
|
Giang Trạch Dân, người kế tục Đặng Tiểu Bình, lên nắm
quyền chính xác là do ông đại diện cho một sự thay đổi trong phong cách lãnh
đạo: trong bối cảnh cuộc biểu tình Thiên An Môn năm 1989, cả lực lượng ủng hộ
cải cách và lực lượng cảnh giác với nó đều xem ông có năng lực và không đe
dọa. Nhưng cuối cùng ông đã nhảy rào về phía cải cách nhanh chóng. Giang
Trạch Dân đưa Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới, chuẩn bị cho
việc đưa người vào không gian lần đầu, và lần đầu tiên vạch rõ rằng ĐCSTQ cần
phải thu hút một số lượng lớn những người sáng tạo và có tay nghề cao vào
hàng ngũ của mình. Trong 13 năm ông cầm quyền, nền kinh tế Trung Quốc tăng
trưởng với tốc độ trung bình hàng năm là 9,7%.
|
Yet Jiang, by virtue of both his character and his
circumstances, was far from the transformational strongman Deng was. An
engineer by training, Jiang was practical and focused on making things work.
In 1992, for example, he told a group of Americans that a decade earlier,
when he was a lower-ranking official, he had visited Chicago and paid special
attention to the city’s garbage collection because he hoped to find a
solution to the problem of littered watermelon rinds back home. He then
boasted to the Americans that as mayor of Shanghai, he had saved land by
building corkscrew-shaped bridge on-ramps that reduced the need to displace
city residents. Precipitous social change this was not, but Jiang’s
preoccupations materially improved the lives of ordinary Chinese.
|
Tuy nhiên, Giang Trạch Dân về cả tính cách lẫn về hoàn
cảnh của ông thì còn xa mới là người hùng chuyển đổi như Đặng Tiểu Bình. Vốn
được đào tạo là một kỹ sư, Giang Trạch Dân có tính thực tế và chú trọng vào
việc làm mọi thứ vận hành được. Ví dụ vào năm 1992, ông nói với một nhóm
người Mỹ rằng một thập kỷ trước khi ông là một quan chức cấp thấp, ông đã đến
thăm Chicago và quan tâm đặc biệt đến việc thu gom rác của thành phố, vì ông
hy vọng sẽ tìm ra một giải pháp cho vấn đề vỏ dưa hấu thải bỏ vương vãi ở TQ.
Sau đó ông khoe với những người Mỹ đó rằng khi làm chủ tịch thành phố Thượng
Hải, ông đã tiết kiệm được đất đai bằng cách xây dựng cầu xoắn ốc trên các
đường dốc làm giảm nhu cầu phải di dời cư dân thành phố. Không phải sự thay
đổi xã hội mạnh bạo này mà mối quan tâm của Giang Trạch Dân về vật chất đã
cải thiện cuộc sống của người dân Trung Quốc bình thường.
|
Hu and his premier, Wen Jiabao, proved less
transformational still. The evolution was foreseeable even in 2002, on the
eve of Hu’s assumption of power. “Another trend will be toward collective
leadership, rather than supreme leaders,” a senior Chinese diplomat told me
at the time. “Future leaderships will be collective, more democratic; they
will seek consensus rather than make arbitrary decisions. But the downside is
that they will enjoy lesser amounts of authority. It will be more difficult
for them to make bold decisions when bold decisions are needed.” Hu enacted
virtually no political or economic reforms; his most notable achievement was
enhancing relations with Taiwan. The charitable interpretation of Hu’s years
in office is that he digested the sweeping changes Deng and Jiang had
initiated.
|
Hồ Cẩm Đào và Thủ tướng thời ông là Ôn Gia Bảo, còn cho
thấy ít có tính chuyển đổi hơn. Tiến trình đó có thể dự đoán ngay cả hồi năm
2002, vào đêm trước khi Hồ Cẩm Đào lên nắm quyền. “Một xu hướng khác sẽ là đi
tới tập thể lãnh đạo chứ không phải các lãnh đạo tối cao”, một nhà ngoại giao
cấp cao Trung Quốc nói với tôi vào thời điểm đó. “Lãnh đạo trong tương lai sẽ
có tính tập thể, dân chủ hơn, họ sẽ tìm kiếm sự đồng thuận chứ không phải đưa
ra quyết định tùy ý. Nhưng nhược điểm là họ sẽ được hưởng quyền lực ít hơn.
Họ sẽ gặp khó khăn hơn để đưa ra những quyết định táo bạo khi cần có
nhữngquyết định táo bạo”. Hồ Cẩm Đào hầu như không ban hành cải cách chính
trị hoặc kinh tế nào, thành tích đáng chú ý nhất của ông là tăng cường quan
hệ với Đài Loan. Cách giải thích khoan dung cho những năm tại vị mờ nhạt của
Hồ Cẩm Đào là ông đã chuyển hóa các thay đổi sâu rộng mà Đặng và Giang đã
xướng ra.
|
Following his promotion to top party leader in November
2012, Xi impressively consolidated his authority in 2013, allowing a vigorous
debate on reform to emerge, even as he has tightened restrictions on freedom
of expression. The core of the debate concerns how to reinvigorate economic
growth and the degree to which political change is a precondition for further
economic progress.
|
Sau khi lên làm lãnh đạo tối cao của đảng hồi tháng 11 năm
2012, Tập Cận Bình đã củng cố quyền lực của mình rõ rệt vào năm 2013, cho
phép một cuộc tranh luận mạnh mẽ về cải cách diễn ra, ngay cả khi ông đã thắt
chặt các hạn chế về tự do bày tỏ. Cốt lõi của các cuộc tranh luận liên quan
đến việc làm cách nào để phục hồi năng lực tăng trưởng kinh tế và thay đổi chính
trị tới mức nào sẽ tạo tiền đề cho việc phát triển kinh tế thêm lên.
|
After the Central Committee meeting of November 2013 (the
Third Plenum), the Xi administration stated its intention to “comprehensively
deepen reform” and has created a group to do so. The need for such a body
signals that many policy disputes remain and that the central government
intends to stay focused on change until at least 2020. But there simply is no
clear-cut path forward, because in some areas, China needs marketization; in
others, it needs decentralization; and in still others, it needs
centralization.
|
Sau cuộc họp Ủy ban Trung ương tháng 11 năm 2013 (Hội nghị
lần thứ ba), chính quyền Tập Cận Bình nêu ra ý định “đào sâu đổi mới mọi mặt”
và đã lập ra một nhóm để làm điều đó. Sự cần thiết cho một cơ quan như vậy
cho thấy rằng nhiều tranh chấp chính sách vẫn còn đó và chính quyền trung
ương có ý định tiếp tục chú tâm vào việc thay đổi cho đến ít nhất là năm
2020. Nhưng đơn giản là không có con đường tiến tới rõ ràng, bởi vì trong một
số lĩnh vực thì Trung Quốc cần thị trường hóa, ở một số lĩnh vực khác thì cần
phân cấp và trong một số lĩnh vực khác nữa thì lại cần tập trung.
|
Although many ambiguities remain, the thrust of emerging
policy is to have the market play a decisive role in allocating resources,
with Beijing leveling the domestic playing field between state enterprises
and nonstate firms and simplifying bureaucratic approval processes.
Foreigners can find things to like in the government’s promise to “relax
investment access, accelerate the construction of free-trade zones, and
expand inland and coastal openness.” Such policies would have political
consequences, too, and the meeting’s communiqué mentioned the need for
changes in the judiciary and in local governments, while vaguely suggesting
more rights for peasants. That said, in calling for the creation of a
national security committee, it identified both internal and external
security as major concerns. A long march lies ahead.
|
Mặc dù vẫn còn nhiều mơ hồ, lực đẩy của chính sách đang
nổi lên là phải làm cho thị trường đóng một vai trò quyết định trong phân bổ
nguồn lực, với việc Bắc Kinh san bằng sân chơi trong nước cho các doanh
nghiệp nhà nước và các công ty ngoài quốc doanh cũng như đơn giản hóa các thủ
tục phê duyệt hành chính. Người nước ngoài có thể tìm thấy những điều ưa
chuộng trong hứa hẹn của chính phủ “tạo điều kiện tiếp cận đầu tư dễ dàng,
đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu thương mại tự do và mở rộng việc mở cửa
nội địa và ven biển”. Những chính sách này cũng sẽ có hậu quả chính trị, và
thông cáo của cuộc họp đã đề cập sự cần thiết phải thay đổi ở ngành tư pháp
và ở chính quyền địa phương, trong khi lờ mờ cho thấy nông dân cũng được
nhiều quyền hơn. Thông cáo nói rằng, trong việc kêu gọi thành lập một ủy ban
an ninh quốc gia, hội nghị đã xác định an ninh cả bên trong lẫn bên ngoài là
mối quan tâm lớn. Vạn lý trường chinh đang chờ phía trước.
|
THE FRACTURED SOCIETY
These changes in individual leadership style have
coincided with another tectonic shift: the pluralization of China’s society,
economy, and bureaucracy. During the Mao era, leaders asserted that they
served only one interest -- that of the Chinese masses. The job of the
government was to repress recalcitrant forces and educate the people about
their true interests. Governance was not about reconciling differences. It
was about eliminating them.
|
XÃ HỘI BỊ MANH MÚN
Những thay đổi trong phong cách lãnh đạo cá nhân đã trùng
hợp với một sự thay đổi có tính kiến tạo: việc đa dạng hoá xã hội, kinh tế,
và bộ máy quan liêu của Trung Quốc. Trong thời đại Mao, các nhà lãnh đạo
khẳng định rằng họ chỉ phục vụ cho một lợi ích duy nhất – lợi ích của quần
chúng Trung Quốc. Công việc của chính phủ là đàn áp lực lượng ngoan cố và
giáo dục người dân về lợi ích thực sự của họ. Cai trị không phải làm về việc
dung hòa sự các khác biệt mà là về việc loại bỏ các khác biệt.
|
Since Mao, however, China’s society and bureaucracy have
fragmented, making it harder for Beijing to make decisions and implement
policies. To deal with the challenge, the Chinese government, particularly
since Deng, has developed an authoritarian yet responsive system that
explicitly balances major geographic, functional, factional, and policy
interests through representation at the highest levels of the CCP. Although
the pathways for political self-expression remain limited, and elite
decision-making opaque, China’s rulers now try to resolve, rather than crush,
conflicts among competing interests, suppressing such conflicts only when
they perceive them to be especially big threats. They have attempted to
co-opt the rank and file of various constituencies while cracking down on the
ringleaders of antigovernment movements.
|
Tuy nhiên từ thời Mao xã hội và bộ máy quan liêu của Trung
Quốc đã bị phân mảnh, làm cho cho Bắc Kinh khó khăn hơn trong việc đưa ra các
quyết định và thực thi chính sách. Để đối phó với thách thức này, chính phủ
Trung Quốc, đặc biệt từ thời Đặng Tiểu Bình, đã phát triển một hệ thống thẩm
quyền tuy có tính ứng phó thực hiện việc cân bằng các lợi ích chính về mặt
địa lý, chức năng, phe phái, và chính sách thông qua đại diện ở cấp cao nhất
của ĐCSTQ. Mặc dù các đường hướng cho việc tự thể hiện về chính trị vẫn còn
hạn chế, và việc ra quyết định của nhóm chủ chốt vẫn chưa minh bạch, các nhà
cai trị của Trung Quốc bây giờ cố gắng tìm cách giải quyết, chứ không phải đè
bẹp mâu thuẫn giữa các nhóm lợi ích cạnh tranh nhau, chỉ trấn áp các mâu
thuẫn như vậy khi họ cảm nhận chúng là mối đe dọa đặc biệt lớn. Họ đã cố gắng
để cùng lọc lựa ra vai vế và lý lịch của các cử tri khác nhau trong khi đàn
áp thẳng tay lãnh tụ của các phong trào chống chính phủ.
|
Many of China’s powerful new interest groups are economic
in nature. Labor and management now clash over working conditions and pay.
Likewise, as Chinese businesses come to look more like Western corporations,
they are only partially submissive to party directives. For example, as the
scholar Tabitha Mallory has pointed out, the fishing industry has become
increasingly privatized -- in 2012, 70 percent of China’s “distant-water”
fishing companies were privately owned -- making it far harder for the
central government to prevent overfishing.
|
Đa số các nhóm lợi ích mới có thế lực của Trung Quốc là
thuộc về kinh tế theo bản chất. Người lao động và quản lý xung đột nhau về
điều kiện làm việc và tiền lương. Tương tự như vậy, khi các doanh nghiệp
Trung Quốc tiến tới giống như các công ty phương Tây, họ chỉ phục tùng phần
nào theo chỉ thị của đảng. Ví dụ, như học giả Tabitha Mallory đã chỉ ra,
ngành công nghiệp đánh bắt cá ngày càng trở nên tư nhân hoá – trong năm 2012,
70 % công ty đánh cá “biển xa” của Trung Quốc do tư nhân làm chủ – làm cho
chính quyền trung ương càng khó khăn hơn để ngăn chặn việc đánh bắt quá mức.
|
Meanwhile, in the state-owned sector, the China National
Offshore Oil Corporation, or CNOOC, is supporting policies that favor more
assertiveness in the South China Sea, where significant hydrocarbon deposits
are thought to lie, and it has found common ground with the Chinese navy,
which wants a bigger budget and a modernized fleet. On issues both foreign
and domestic, interest groups have become increasingly vocal participants in
the policy process.
|
Trong khi đó, ở khu vực nhà nước làm chủ, Tổng công ty
quốc gia Dầu khí Ngoài khơi Trung Quốc, hay CNOOC, đang hậu thuẫn các chính
sách thiên về quyết đoán hơn ở Biển Đông, nơi mà trữ lượng hydrocarbon đáng
kể được cho là nằm ở đó, và công ty này đã tìm thấy điểm chung với hải quân
Trung Quốc muốn có một ngân sách lớn hơn và một hạm đội hiện đại hóa. Về các
vấn đề cả trong nước lẫn đối ngoại, các nhóm lợi ích đã ngày càng trở thành
những người tham gia to giọng trong quy trình làm ra chính sách.
|
China’s bureaucracy has adapted to the proliferation of
interests by becoming more pluralized itself. Officials use forums called
“leading small groups” (lingdao xiaozu) to resolve fights among squabbling
organizations and localities, and vice premiers and state councilors spend
much of their time settling such disputes. Meanwhile, provinces, big cities
such as Shanghai, and industrial and commercial associations increasingly
rely on representatives in Beijing to promote their interests by lobbying
national decision-makers -- a model that has been replicated at the
provincial level as well.
|
Bộ máy quan liêu của Trung Quốc đã thích nghi với sự nẩy
nở của các lợi ích qua việc ngày càng tự trở nên đa dạng hoá hơn. Các quan
chức sử dụng diễn đàn được gọi là “các nhóm lãnh đạo nhỏ” (tiểu tổ lãnh đạo –
lingdao xiaozu) để giải quyết các đụng chạm giữa các tổ chức và các địa
phương tranh chấp nhau, và các phó thủ tướng và ủy viên hội đồng nhà nước
phải dành nhiều thời gian của mình giải quyết những tranh chấp như vậy. Trong
khi đó, các tỉnh, thành phố lớn như Thượng Hải, và các hiệp hội công nghiệp
và thương mại ngày càng dựa vào các đại diện tại Bắc Kinh để thúc đẩy lợi ích
của mình bằng cách vận động hành lang những người có thẩm quyền ra quyết định
cấp quốc gia – mô hình này cũng đã được sao chép lại ở cấp tỉnh.
|
PEOPLE POWER
Mao almost never allowed public opinion to restrain his
policies; the popular will was something he himself defined. Deng, in turn,
did adopt reforms, because he feared that the CCP was close to losing its
legitimacy, yet he only followed public opinion when it comported with his
own analysis.
|
QUYỀN LỰC NHÂN DÂN
Mao hầu như không bao giờ cho phép công luận trói buộc các
chính sách của ông, ý chí nhân dân là một cái gì đó ông ta tự định nghĩa.
Đặng Tiểu Bình, tới phiên mình, đã thừa nhận cải cách, vì ông lo sợ rằng
ĐCSTQ đã gần mất đi tính chính đáng, tuy nhiên ông chỉ theo công luận khi nó
phù hợp với phân tích của ông.
|
Today, in contrast, almost all Chinese leaders openly
speak about the importance of public opinion, with the goal being to preempt
problems. In August 2013, for instance, the state-run newspaper China Daily
reminded readers that the National Development and Reform Commission had
issued regulations requiring local officials to conduct risk assessments to
determine the likelihood of popular disturbances in reaction to major
construction projects and stated that such undertakings should be shut down
temporarily if they generated “medium-level” opposition among citizens.
|
Ngược lại, hiện nay gần như tất cả các lãnh đạo Trung Quốc
đều công khai nói về tầm quan trọng của công luận, với mục đích là để ngăn
chặn trước các vấn đề xảy ra. Chẳng hạn, hồi tháng 8 năm 2013 tờ báo nhà nước
Trung Quốc nhật báo nhắc nhở bạn đọc rằng Ủy ban Phát triển và Cải cách Quốc
gia đã ban hành quy định yêu cầu các quan chức địa phương tiến hành đánh giá
rủi ro nhằm xác định khả năng xáo trộn của dân chúng trong phản ứng đối với
các dự án xây dựng lớn và nêu rằng các công trình như vậy phải tạm ngưng nếu
chúng tạo ra sự phản kháng “mức trung” trong công dân.
|
China has built a large apparatus aimed at measuring
people’s views -- in 2008, the most recent year for which data are available,
some 51,000 firms, many with government contracts, conducted polling -- and
Beijing has even begun using survey data to help assess whether CCP officials
deserve promotion. “After Deng, there has been no strongman, so public
opinion has become a kind of civil society,” one pollster, who has seen more
and more of his business come from the central government, told me in 2012.
“In the United States, polling is used for elections, but in China, a major
use is to monitor government performance.”
|
Trung Quốc đã xây dựng một bộ máy to lớn nhằm đo lường
quan điểm người dân – trong năm 2008, năm gần đây nhất có dữ liệu, khoảng
51.000 doanh nghiệp, nhiều doanh nghiệp với hợp đồng chính phủ, tiến hành
việc thăm dò – và Bắc Kinh thậm chí đã bắt đầu sử dụng dữ liệu điều tra giúp
cho việc đánh giá, liệu các quan chức ĐCSTQ có xứng đáng được thăng chức hay
không. “Sau Đặng Tiểu Bình, không còn người hùng nữa, vì vậy công luận đã trở
thành một loại xã hội dân sự”, một nhà thăm dò dư luận đang thực tế nhận ngày
càng nhiều công việc từ chính quyền trung ương, đã nói với tôi vào năm 2012.
“Tại Hoa Kỳ, thăm dò dư luận được sử dụng cho các cuộc bầu cử, nhưng ở Trung
Quốc, công dụng chính là giám sát mức độ hoàn thành công việc của chính phủ”.
|
Such developments suggest that China’s leaders now
recognize that government must be more responsive, or at least appear that
way. Indeed, since 2000, they have increasingly invoked public opinion in
explaining their policies on exchange rates, taxes, and infrastructure.
Public opinion may even lie behind the uptick in Beijing’s regional
assertiveness in 2009 and 2010. Niu Xinchun, a Chinese scholar, has argued
that Beijing adopted a tougher posture in maritime disputes and other foreign
issues during this period as a direct response to public anger over Western
criticism of China’s human rights record, especially in the run-up to the
2008 Olympic Games, when some Western leaders suggested that they might not
attend. The Chinese were so fed up with France’s behavior, in particular,
that China Daily reported that the “Chinese people do not want the French
president, Nicolas Sarkozy, to attend the opening ceremonies of the Beijing
Olympics.”
|
Sự phát triển này cho thấy các nhà lãnh đạo Trung Quốc bây
giờ thừa nhận rằng chính phủ phải đáp ứng nhiều hơn, hoặc ít nhất là có vẻ
như thế. Thật vậy, kể từ năm 2000, họ ngày càng viện dẫn công luận trong việc
giải thích các chính sách về tỉ giá, thuế, và cơ sở hạ tầng. Công luận thậm
chí có thể nằm đằng sau sự gia tăng về quyết đoán khu vực của Bắc Kinh trong
năm 2009 và 2010. Ngưu Tân Xuân (Niu Xinchun), một học giả Trung Quốc, đã lập
luận rằng Bắc Kinh đã chọn lấy một vị thế khó khăn hơn trong các tranh chấp
trên biển và các vấn đề đối ngoại khác trong giai đoạn này như là một đáp ứng
trực tiếp đối với sự tức giận của công chúng đối với những chỉ trích của
phương Tây về thành tích nhân quyền của Trung Quốc, đặc biệt là trong thời
gian chuẩn bị cho Thế vận hội Olympic năm 2008, khi một số nhà lãnh đạo
phương Tây gợi ý rằng họ có thể sẽ không tham dự. Đặc biệt là Trung Quốc đã
quá chán ngán với hành vi của Pháp đến nổi tờ Trung Quốc nhật báo tường thuật
rằng “Người Trung Quốc không muốn Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy tham dự lễ
khai mạc Thế vận hội Bắc Kinh”.
|
Beijing’s greater responsiveness stems in large part from
its recognition that as local governments, nonstate organizations, and
individuals all grow more powerful, the central government is progressively
losing its monopoly on money, human talent, and information. Take the question
of capital. Ever since the Deng era, more and more of it has accumulated in
coffers outside the central government. From 1980 to 2010, the portion of
total state revenues spent at the local level rose from 46 percent to 82
percent. Meanwhile, the share of total industrial output produced by the
state-owned sector dropped from 78 percent in 1978 to 11 percent in 2009. Of
course, the state still holds firm control over strategic sectors such as
those relating to defense, energy, finance, and large-scale public
infrastructure, and ordinary Chinese still do not enjoy anything close to
unlimited economic freedom. The change has also benefited corrupt local
officials, military leaders, crime syndicates, and rogue entrepreneurs, all
of whom can work against citizens’ interests. But when people gain control
over economic resources, they have far more choice in terms of where they
live, what property they acquire, how they educate their children, and what
opportunities they will pursue. This is not unfettered liberty, but it is
certainly a beginning.
|
Đáp ứng lớn hơn của Bắc Kinh bắt nguồn phần lớn từ việc
thừa nhận rằng khi mà chính quyền địa phương, các tổ chức phi chính phủ, và
cá nhân đều trở nên mạnh hơn thì chính quyền trung ương dần dần mất đi thế
độc quyền về tiền bạc, tài năng con người và thông tin. Lấy ví dụ về vấn đề
vốn. Kể từ thời Đặng Tiểu Bình, ngày càng có nhiều vốn tích lũy trong các két
sắt bên ngoài chính quyền trung ương. Từ năm 1980 đến năm 2010, một phần của
tổng doanh thu nhà nước chi tiêu ở cấp địa phương tăng từ 46% đến 82%. Trong
khi đó, phần đóng góp của tổng sản lượng công nghiệp do khu vực nhà nước làm
ra giảm từ 78% vào năm 1978 xuống 11% trong năm 2009. Tất nhiên, nhà nước vẫn
nắm quyền kiểm soát chặt chẽ trên các lĩnh vực chiến lược như các lĩnh vực
liên quan đến quốc phòng, năng lượng, tài chính và cơ sở hạ tầng công cộng
quy mô lớn, và người dân Trung Quốc bình thường vẫn không được hưởng bất cứ
điều gì gần với tự do kinh tế không giới hạn. Sự thay đổi cũng đã làm lợi cho
các quan chức địa phương tham nhũng, các nhà lãnh đạo quân sự, các nhóm tội
phạm, và các doanh nhân lừa đảo, tất cả họ đều có thể hành động ngược lại lợi
ích của công dân. Nhưng khi người dân giành được quyền kiểm soát các nguồn
lực kinh tế, họ có nhiều lựa chọn hơn về việc sống chỗ nào, mua sắm của cải
gì, giáo dục con cái ra sao, và sẽ theo đuổi những cơ hội nào. Đây chưa phải
là dạng tự do không bị trói buộc, nhưng chắc chắn đó là một sự khởi đầu.
|
As for human capital, in the 1977–78 academic year, the
first after the Cultural Revolution, some 400,000 students matriculated at
Chinese universities; by 2010, that number had risen to 6.6 million.
Moreover, many Chinese students now go abroad for education -- in the 2012–13
academic year, more than 230,000 studied in the United States alone -- and
many are returning home after graduation. The result is that China now
possesses a massive pool of talented individuals who can empower
organizations and businesses outside of the state’s control. Every day, these
entities grow in number and power, and in some instances, they have begun
performing duties that were traditionally handled by the state -- or not
handled at all. For example, the Institute of Public and Environmental
Affairs, a nongovernmental organization that collects and publicizes data on
factories’ waste-disposal practices, has managed to pressure some companies
that pollute into reforming their ways.
|
Về nguồn nhân lực, trong năm học 1977-1978, năm đầu tiên
sau Cách mạng Văn hóa, khoảng 400.000 học sinh trúng tuyển vào các trường đại
học Trung Quốc, đến năm 2010, con số đó đã tăng lên 6,6 triệu. Hơn nữa, hiện
nay nhiều sinh viên Trung Quốc đi học ở nước ngoài – trong năm học 2012-13,
chỉ riêng ở Hoa Kỳ có hơn 230.000 theo học – và nhiều người đang trở về sau khi
tốt nghiệp. Kết quả là Trung Quốc hiện nắm giữ một nguồn lớn các cá nhân tài
năng, những người có thể làm mạnh các tổ chức và các doanh nghiệp bên ngoài
sự kiểm soát của nhà nước. Mỗi ngày, các thực thể này lớn lên về số lượng và
sức mạnh, và trong một số trường hợp, họ đã bắt đầu thực hiện những nhiệm vụ
mà theo truyền thống do nhà nước giải quyết – hoặc hoàn toàn chưa được xử lý.
Ví dụ, Học viện Công Vụ và môi trường, một tổ chức phi chính phủ thu thập và
công bố dữ liệu về cách xử lý chất thải các nhà máy, đã cố tìm cách để gây áp
lực với một số công ty gây ô nhiễm đi vào chỉnh đổi cách thức của họ.
|
Ordinary Chinese are also gaining unprecedented access to
information. More than half a billion Chinese now use the Internet. In
addition to stanching the flow of information with the so-called Great
Firewall, the government now has to fight information with information. In
reaction to online rumors about the fallen CCP official Bo Xilai, for
example, the government released limited portions of court testimony to
Chinese social media. The central government has undertaken gargantuan
efforts to both harness the benefits of the Internet and insulate itself from
its most destabilizing effects.
|
Người dân Trung Quốc bình thường cũng được tiếp cận chưa
từng có với thông tin. Hơn nửa tỉ người Trung Quốc bây giờ sử dụng Internet.
Ngoài việc khống chế dòng thông tin với cái gọi là Tường lửa (Great
Firewall), chính phủ bây giờ phải đấu tranh với thông tin bằng thông tin.
Chẳng hạn, trong việc đáp ứng với tin đồn trên mạng về viên chức ĐCSTQ bị rơi
rụng Bạc Hi Lai, chính phủ chỉ công bố một phần hạn chế việc tranh tụng ở tòa
án cho mạng truyền thông xã hội Trung Quốc. Chính quyền trung ương đã thực
hiện những nỗ lực to lớn cho cả khai thác các lợi ích của Internet lẫn tự
cách ly khỏi các hiệu ứng gây mất ổn định nhất của nó.
|
At the same time, more and more Chinese citizens are
flocking to cities. Urbanization tends to be associated with higher
educational and income levels and elevated popular expectations. As one
senior Chinese economist put it to me in 2010, “In the city, people breathe
the fresh air of freedom.”
|
Đồng thời, ngày càng có nhiều công dân Trung Quốc đổ xô
đến thành phố. Đô thị hóa có xu hướng liên kết với trình độ giáo dục và mức
thu nhập cao hơn và ước vọng nâng cao của người dân. Như một nhà kinh tế cấp
cao Trung Quốc cho biết trong năm 2010: “Ở thành phố, người ta hít thở không khí
trong lành của tự do”.
|
The combination of more densely packed urban populations,
rapidly rising aspirations, the spread of knowledge, and the greater ease of
coordinating social action means that China’s leaders will find it
progressively more challenging to govern. They already are. In December 2011,
for example, The Guardian reported that Zheng Yanxiong, a local party
secretary in Guangdong Province who had been confronted by peasants angry
about the seizure of their land, said in exasperation, “There’s only one
group of people who really experience added hardships year after year. Who
are they? Cadres, that’s who. Me included.”
|
Sự kết hợp dân cư đô thị đông ken hơn với các khát vọng
nâng lên nhanh chóng, với việc phổ cập kiến thức cùng với việc thoải mái hơn
trong việc điều phối hoạt động xã hội có nghĩa là các nhà lãnh đạo Trung Quốc
sẽ thấy ngày càng thách thức hơn trong việc cai trị. Họ đã như vậy. Ví dụ,
tháng 12 năm 2011, tờ The Guardian cho biết Trịnh Yến Hùng (Zheng Yanxiong),
một bí thư cấp địa phương ở tỉnh Quảng Đông đã phải đương đầu với những nông
dân tức giận do bị thu giữ đất đai, nói trong sự bực tức: ” Chỉ có một nhóm
người thực sự nếm trãi khó nhọc chồng chất năm này sang năm khác. Họ là ai?
Các cán bộ, chính họ. Kể luôn tôi”.
|
CITIZENS OR SUBJECTS?
China’s reformist revolution has reached a point that Deng
and his compatriots could never have anticipated. China’s top leaders are
struggling to govern collectively, let alone manage an increasingly complex
bureaucracy and diffuse society. Their job is made all the more difficult by
the lack of institutions that would articulate various interests, impartially
adjudicate conflicts among them, and ensure the responsible and just
implementation of policy. In other words, although China may possess a
vigorous economy and a powerful military, its system of governance has turned
brittle.
|
CÔNG DÂN HAY THẦN DÂN?
Cuộc cách mạng cải cách của Trung Quốc đã đạt đến một điểm
mà Đặng Tiểu Bình và đồng bào của ông không bao giờ có thể dự đoán được. Các
nhà lãnh đạo chóp bu của Trung Quốc đang chật vật để cai trị tập thể, để
riêng ra việc cai quản một bộ máy quan liêu ngày càng phức tạp và xã hội lan
tỏa. Công việc của họ bị làm cho mọi thứ khó khăn hơn do thiếu vắng các định
chế quy định rõ các lợi ích khác nhau, phân xử một cách vô tư những xung đột
giữa các lợi ích này, và bảo đảm việc thực hiện có trách nhiệm và công chính
các chính sách. Nói cách khác, mặc dù Trung Quốc có thể có một nền kinh tế
đầy sức sống và một quân đội hùng mạnh, hệ thống quản trị đã trở nên dễ vỡ.
|
These pressures could lead China down one of several
possible paths. One option is that China’s leaders will try to reestablish a
more centralized and authoritarian system, but that would ultimately fail to
meet the needs of the country’s rapidly transforming society. A second
possibility is that in the face of disorder and decay, a charismatic, more
transformational leader will come to the fore and establish a new order --
perhaps more democratic but just as likely more authoritarian. A third
scenario is much more dangerous: China continues to pluralize but fails to
build the institutions and norms required for responsible and just governance
at home and constructive behavior abroad. That path could lead to chaos.
|
Những sức ép này có thể dẫn Trung Quốc xuống một trong
nhiều ngã đường có thể có. Một lựa chọn là các nhà lãnh đạo của Trung Quốc sẽ
cố gắng dựng lại một hệ thống tập trung và toàn trị hơn, nhưng điều này cuối
cùng sẽ không đáp ứng được các nhu cầu của xã hội đang biến đổi nhanh chóng
của đất nước này. Khả năng thứ hai là khi đối mặt với rối loạn và phân rã,
một nhà lãnh đạo có uy tín, chuộng đổi mới hơn sẽ xuất hiện và thiết lập một
trật tự mới – có thể dân chủ hơn nhưng cũng có khả năng độc tài hơn. Một kịch
bản thứ ba nguy hiểm hơn nhiều: Trung Quốc tiếp tục đa nguyên hoá nhưng không
xây dựng các định chế và các chuẩn mực cần thiết cho việc cai quản có trách
nhiệm và công chính trong nước và ứng xử có tính xây dựng ở nước ngoài. Con
đường đó có thể dẫn đến sự hỗn loạn.
|
But there is also a fourth scenario, in which China’s
leaders propel the country forward, establishing the rule of law and
regulatory structures that better reflect the country’s diverse interests.
Beijing would also have to expand its sources of legitimacy beyond growth,
materialism, and global status, by building institutions anchored in genuine
popular support. This would not necessarily mean transitioning to a full
democracy, but it would mean adopting its features: local political
participation, official transparency, more independent judicial and
anticorruption bodies, an engaged civil society, institutional checks on
executive power, and legislative and civil institutions to channel the
country’s diverse interests. Only after all these steps have been taken might
the Chinese government begin to experiment with giving the people a say in
selecting its top leaders.
|
Nhưng cũng có một kịch bản thứ tư, trong đó các nhà lãnh
đạo của Trung Quốc thúc đẩy đất nước tiến lên, thiết lập nền pháp trị và cơ
cấu quản lý phản ánh tốt hơn lợi ích đa dạng của đất nước. Bắc Kinh cũng sẽ
phải mở rộng nguồn về tính chính đáng vượt ra khỏi các nguồn về mức độ tăng
trưởng, cuộc sống vật chất, và vị thế toàn cầu, bằng cách xây dựng các định
chế dựa trên sự ủng hộ thật sự của người dân. Điều này sẽ không nhất thiết có
nghĩa là chuyển tới một nền dân chủ đầy đủ, nhưng sẽ có nghĩa là dung nạp các
đặc điểm của dân chủ: sự tham gia chính trị cấp địa phương, minh bạch hành
chính, các cơ quan tư pháp và chống tham nhũng độc lập hơn, một xã hội dân sự
năng động, kiểm soát hiến định đối với quyền hành pháp, và các định chế lập
pháp và dân sự chuyển tãi các lợi ích đa dạng của đất nước. Chỉ sau khi thực
hiện tất cả các bước này thì chính phủ Trung Quốc mới có thể bắt đầu thử
nghiệm với việc cho người dân có tiếng nói trong việc lựa chọn các nhà lãnh
đạo tối cao của mình.
|
The key questions today are whether Xi favors such a
course, even in the abstract, and whether he is up to the task of seeing it
through. Preliminary indications suggest that proponents of economic reform
have gained strength under his rule, and the important policies adopted by
the Third Plenum will intensify the pressure for political reform. But Xi’s
era has only just begun, and it is still too early to say whether his time in
the military and experience serving in China’s most modernized, cosmopolitan,
and globally interdependent areas -- Fujian, Zhejiang, and Shanghai -- have
endowed the leader with the necessary authority and vision to push the
country in the direction of history. Xi and the six other current members of
the Politburo Standing Committee, China’s most powerful decision-making body,
come from a wider range of educational backgrounds than have the members of
previous Standing Committees. This diversity could presage a period of
creativity, but it could also produce paralysis.
|
Các câu hỏi chính hiện nay là liệu Tập Cận Bình có nghiêng
về một tiến trình như vậy hay không, ngay cả trên lý thuyết, và liệu ông có
theo đuổi nhiệm vụ nhìn thấy nó thông qua hay không. Các chỉ số bước đầu cho
thấy rằng những người ủng hộ cải cách kinh tế đã thu đạt được sức mạnh dưới
quyền cai trị của ông, và các chính sách quan trọng được Hội nghị lần thứ ba
thông qua sẽ gia tăng sức ép đối với cải cách chính trị. Nhưng thời đại của
Tập Cận Bình mới chỉ bắt đầu, và vẫn còn quá sớm để nói liệu thời gian của
ông trong quân đội và kinh nghiệm công tác ở các khu vực hiện đại hóa, có
tính quốc tế, và phụ thuộc nhau toàn cầu nhất – Phúc Kiến, Chiết Giang và
Thượng Hải – đã phú cho nhà lãnh đạo này thẩm quyền và tầm nhìn cần thiết để
thúc đẩy đất nước theo hướng của lịch sử hay không. Tập Cận Bình và sáu uỷ
viên khác của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị, cơ quan quyết định quyền lực
nhất của Trung Quốc, xuất thân từ một phạm vi học vấn rộng hơn các uỷ viên của
Uỷ ban Thường vụ trước đó. Sự đa dạng này có thể báo trước một thời kỳ sáng
tạo, nhưng nó cũng có thể gây ra tê liệt.
|
There is also the danger that those who climb to the top
of a political system cannot see beyond it. But history offers hope: in
China, Deng saw beyond Mao and the system he had fashioned, and in Taiwan,
Chiang Ching-kuo ushered in liberalizing reforms in the 1980s that his
father, Chiang Kai-shek, had prevented.
|
Ngoài ra còn có các mối nguy hiểm mà những người leo lên
tột đỉnh của một hệ thống chính trị không thể nhìn thấy gì ngoài nó. Nhưng
lịch sử cho ra hy vọng: ở Trung Quốc, Đặng Tiểu Bình đã nhìn vượt khỏi Mao và
hệ thống mà ông đã rập khuôn, và ở Đài Loan, trong những năm 1980 Tưởng Kinh
Quốc đã mở đầu các cải tổ tự do hóa mà cha ông, Tưởng Giới Thạch, đã ngăn
chặn.
|
The dangers of standing still outweigh those of forging
ahead, and China can only hope that its leaders recognize this truth and push
forward, even without knowing where exactly they are headed. Should Xi and
his cohort fail to do so, the consequences will be severe: the government
will have forgone economic growth, squandered human potential, and perhaps
even undermined social stability. If, however, China’s new leaders manage to
chart a path to a more humane, participatory, and rules-based system of
governance -- while maintaining vigorous economic growth and stability --
then they will have revitalized the nation, the goal of patriots and
reformers for over a century and a half.
|
Các nguy hiểm của việc đứng yên tại chỗ vượt quá những
nguy hiểm của việc tiến tới, và Trung Quốc chỉ có thể hy vọng rằng các nhà
lãnh đạo của mình nhận ra sự thật này và tiến về phía trước, ngay cả khi chưa
biết chính xác họ đang hướng tới đâu. Nếu Tập Cận Bình và bộ sậu không làm
như vậy, hậu quả sẽ nghiêm trọng: chính phủ sẽ thấy tăng trưởng kinh tế bị bỏ
qua, tiềm năng con người bị lãng phí, và thậm chí có thể sự ổn định xã hội bị
suy yếu. Tuy nhiên, nếu các nhà lãnh đạo mới của Trung Quốc cố xoay xở để
vạch ra một đường dẫn đến một hệ thống nhân đạo, có tính tham gia, và cai
quản dựa trên luật lệ hơn – trong khi duy trì tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và
sự ổn định – thì họ sẽ hồi sinh quốc gia này, mục tiêu của những người yêu
nước và những nhà cải cách trong hơn một thế kỷ rưỡi qua.
|
This essay is adapted
from his book Following the Leader:
Ruling China, From Deng Xiaoping to Xi Jinping, published by the
University of California Press. © 2014 by the Regents of the University of
California.
|
Bài viết này được
chuyển thể từ cuốn sách của ông: Theo
bước nhà Lãnh đạo: cai trị Trung Quốc, Từ Đặng Tiểu Bình tới Tập Cận Bình
do University of California Press xuất bản. © 2014 bởi The Regents University
of California.
|
DAVID M. LAMPTON is
George and Sadie Hyman Professor of China Studies and Director of SAIS-China
at the Johns Hopkins School of Advanced International Studies.
|
DAVID M. Lampton Giáo
sư về nghiên cứu Trung Quốc và Giám đốc SAIS – Trung Quốc tại Trường Nghiên
cứu Quốc tế Cao cấp Johns Hopkins.
|
Translated by Huỳnh
Phan
|
|
MENU
BILINGUAL BLOG – BLOG SONG NGỮ ANH VIỆT – SHARE KNOWLEGE AND IMPROVE LANGUAGE
--------------------------- TÌM KIẾM TRÊN BLOG NÀY BẰNG GOOGLE SEARCH ----------------------------
TXT-TO-SPEECH – PHẦN MỀM ĐỌC VĂN BẢN
Click phải, chọn open link in New tab, chọn ngôn ngữ trên giao diện mới, dán văn bản vào và Click SAY – văn bản sẽ được đọc với các thứ tiếng theo hai giọng nam và nữ (chọn male/female)
CONN'S CURENT THERAPY 2016 - ANH-VIỆT
Sunday, December 22, 2013
How China Is Ruled Trung Quốc được cai trị thế nào
Labels:
CHINA2-TRUNG QUỐC
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment
your comment - ý kiến của bạn