DIATRIBE ON FORMOSA PLASTICS Diễn Văn Lên án Formosa Plastics

DIATRIBE ON FORMOSA PLASTICS	Diễn Văn Lên án Formosa Plastics
Diane Wilson	Diane Wilson, Quỹ Ethecon
Ethecon Foundation	Người dịch: Nguyễn Ngọc Hoa
Systemically and Viciously	Sai phạm có hệ thống và ác ý
Greetings to Ethecon Foundation members, awardees, and honored guests. My name is Diane Wilson and in 2006 I was awarded Ethecon’s first Blue Planet Award. I was extremely honored and pleased at that time to have received the Blue Planet Award that highlighted my environmental work in Texas on behalf of the bays and estuaries along the Gulf of Mexico and the fishing communities who live there and also my work as an antiwar activist.	Xin kính chào các hội viên sáng lập Cơ quan Ethecon, các vị nhận giải thưởng, và quý khách danh dự.  Tôi là Diane Wilson, người được trao tặng Giải thưởng Hành tinh Xanh đầu tiên của Cơ quan Ethecon vào năm 2006.  Tôi đã vô cùng vinh dự và sung sướng khi nhận Giải thưởng Hành tinh Xanh lúc đó, giải thưởng đã nêu lên các hoạt động môi sinh của tôi ở Texas với tư cách đại diện cho các vịnh và cửa sông dọc theo Vịnh Mê-hi-cô và các cộng đồng ngư dân sinh sống ở đó, cũng như hoạt động của tôi trong vai trò tích cực chống chiến tranh.
Today, I am as delighted and probably more so because the Wang family, Lee Chih-tsuen, and the responsible management of the international polluter, Formosa Plastics Corporation, has been awarded Ethecon Foundations ’baddest award’: the Black Planet Award for destructive environmental and economic practices causing wreckage, havoc, and death upon our home, the blue planet Earth.	Hôm nay, tôi cũng vui mừng như thế và chắc hẳn vui hơn vì gia đình họ Vương, Lý Chí-Thuyên, và ban quản trị hữu trách của công ty gây ô nhiễm quốc tế là Công ty Formosa Plastics đã được phát giải “đại tệ lậu” của Cơ quan Ethecon là Giải Hành tinh Đen vì công ty đã dùng phương sách môi sinh và kinh tế gây nên khánh kiệt, tàn phá dữ dội, và chết chóc cho ngôi nhà của chúng ta là Hành tinh xanh này.
I am a fourth generation fisherwoman from the Texas Gulf Coast who has been on a boat since I was eight years old, inheriting my love of the sea from my father and grandfather, who was a Native American Indian. In 1995 I attempted to sink my own forty-two foot shrimp boat upon the illegal discharge of Formosa plastics in the waters of the Gulf of Mexico. The reason was simple enough. The PVC giant, Formosa Plastics, was systemically and viciously destroying the bays where my family had been fishing for generations.	Tôi thuộc thế hệ thứ tư trong một gia đình chài lưới ở miền Duyên hải vùng Vịnh Texas và đã đi biển từ năm lên tám, thừa hưởng lòng yêu thương biển cả từ cha và ông tôi là Thổ dân Da đỏ.  Năm 1995, tôi đã toan nhận chìm chiếc tàu đánh tôm dài bốn mươi hai bộ của tôi xuống nơi Formosa Plastics xả rác thải bất hợp pháp trong vùng biển Vịnh Mễ Tây Cơ.  Lý do thật là giản dị.  Hãng chế tạo nhựa plastic PVC (tức là Polyvinyl Chloride, một loại nhựa không mùi và rắn được chế tạo từ chất vinyl chloride) khổng lồ Formosa Plastics đã cố tình và ác ý hủy diệt các vịnh biển mà gia đình tôi đánh cá trong bao thế hệ.
PVC is a controversial industrial product, for which production and disposal have been cited by the US EPA, the German EPA, and various international agencies for damage to human health and the environment. The manufacture of PVC utilizes highly toxic materials, including ethylene dichloride (EDC), vinyl chloride (VCM), chloroform, tetrachlorethane, carbon tetrachloride, and trichlorethane. Ethylene dichloride is carcinogenic, mutagenic, embryo toxic, and teratogenic. It damages the liver, kidneys and other organs, and can cause internal hemorrhaging and blood clots. Ethylene dichloride is also high flammable: the vapor can ex-plode, generating hydrogen chloride and phosgene. A Louisiana official noted that it ‘will melt your plastic hard hat.’	Nhựa PVC là một sản phẩm kỹ nghệ đáng tranh cãi mà sự sản xuất và trừ bỏ đã bị EPA (Nha Bảo vệ Môi sinh) Hoa Kỳ, EPA Đức quốc, và nhiều cơ quan quốc tế khác đòi ra tòa vì gây hại cho sức khỏe con người và môi sinh.  Để chế tạo PVC, người ta dùng các vật liệu rất độc, gồm các chất  ethylene dichloride [EDC], vinyl chloride [VCM], chất gây mê, tetrachlorethane, carbon tetrachloride, và trichlorethane.  Ethylene dichloride có thể gây ung thư, tạo thay đổi tế bào trong cơ thể, độc hại cho phôi thai, và gây ra ngẫu tật khi trẻ em phát triển.  Nó làm hư gan, thận, và các bộ phận khác trong cơ thể, và có thể gây ra xuất huyết nội và cục máu nghẽn.  Ethylene dichloride còn rất dễ bắt cháy:  hơi bốc lên có thể nổ, tạo ra hydrogen chloride và phosgene (hai loại hơi cực độc).  Một viên chức của tiểu bang Louisiana đã ghi nhận nó “sẽ làm chảy cái mũ cứng bằng plastic.”
Yet in spite of all the toxicity and with total disregard for US federal environmental law, Formosa Plastics, a Taiwan based family owned dynasty that was built by a man, YC Wang, who once bragged that he didn’t know what the P in PVC stood for, was discharging millions of gallons highly toxic wastewater into a fragile bay without a wastewater permit.	Bất kể mọi tính chất độc hại và hoàn toàn bất chấp luật lệ liên bang về môi trường của Hoa Kỳ, Plastics Formosa; một đại công ty đặt trụ sở tại Đài Loan do một người tên là Vương Vĩnh Khánh dựng nên, gia đình ông ta làm chủ, và ông ta có lần khoe khoang là không biết chữ P trong PVC là viết tắt của chữ gì; đã xả ra hàng triệu gallon nước thải rất độc hại vào vịnh biển mỏng mảnh mà không hề có giấy phép xả nước thải.
That illegal discharge into a Texas bay in 1995 is infinitesimal compared to the harm that the Wang’s PVC family dynasty and its corporate management, whose motivation is clearly profit and more profit and power, has dispensed upon the international community. From their own home based island of Taiwan where in 1990 over 20,000 people demonstrated against Formosa’s proposed $8 billion chemical complex to the more recent linking of169 illegal dumpsites with Formosa Plastics the likely source of much of the 8,000 tons of mercury, the corporate management and the Wang Family dynasty has authored global catastrophe. In Cambodia outright criminal bribes paid for the admittance of illegal wastes; in Delaware USA violations were so egregious that all of the facility’ permits were revoked and the plant was shut down for six weeks. Very recently, an explosion that could have been prevented killed six workers. In Louisiana, USA, Formosa’s contamination of groundwater with EDC has threatened the city of Baton Rouge’s water supply. In Texas, Formosa’s waste water dis-charge has been so excessive and with so many violations that, according to the Texas Water Commission, Formosa had “totally changed the ecosystem.	Vụ xả nước thải bất hợp pháp vào vịnh biển Texas năm 1995 đó chỉ là một chuyện vô cùng nhỏ so với sự thiệt hại mà đại công ty chế tạo nhựa PVC của gia đình họ Vương và ban quản trị trung ương của công ty, đã áp đặt lên cộng đồng quốc tế với động cơ rõ ràng là lợi nhuận và nhiều lợi nhuận và quyền lực hơn.  Từ trụ sở nhà của họ ở đảo Đài Loan; nơi mà vào năm 1990 hơn 20,000 người biểu tình phản đối chống lại dự án đề nghị xây cất khu nhà máy hóa chất trị giá 8 tỉ Mỹ kim của Formosa, và gần đây hơn 169 bãi rác bất hợp pháp được cho là liên hệ với Formosa Plastics, chắc hẳn là nguồn sản xuất của phần lớn trong số 8,000 tấn thủy ngân (tìm thấy ở các bãi rác ấy); ban quản trị trung ương của công ty và đại Gia đình họ Vương đã chủ xướng mối thảm họa toàn cầu.  Ở Cambodia, họ đã phạm pháp bằng cách hối lộ công khai để rác độc bất hợp pháp được chấp nhận; ở tiểu bang Delaware, Hoa Kỳ, họ đã vi phạm luật lệ quá quắt đến đỗi chính phủ phải thu hồi mọi giấy phép và đóng cửa nhà máy sáu tuần.  Rất gần đây, một vụ nổ, đáng lẽ có thể ngăn ngừa được, đã khiến cho sáu công nhân tử nạn.  Ở tiểu bang Louisiana, Hoa kỳ, Formosa đã làm mạch nước ngầm nhiễm độc với chất ethylene dichloride khiến hệ thống cung cấp nước của thành phố Baton Rouge bị đe dọa.  Ở tiểu bang Texas, họ đã xả nước thải quá độ và đã vi phạm luật lệ nhiều lần đến đỗi, theo ủy ban Texas Thủy Cục, “Formosa đã hoàn toàn thay đổi hệ thống môi sinh.”
Recently, the US EPA hit Formosa Plastics with a $13 million penalty. Their investigation at the Texas facility showed extensive Clear Air Act leak detection and repair violations, including failure to properly monitor leaking components (500 in one unit), failure to include chemical manufacturing equipment in its leak detection and repair program, and failure to timely repair leaking equipment. The inspectors also found “extensive” leak detection and repair violations, as well as other hazardous waste violations at the site and wastewater discharge violations.	Gần đây, EPA Hoa Kỳ đã ra tay phạt Formosa Plastics món tiền phạt 13 triệu Mỹ kim.  Cuộc điều tra của EPA tại nhà máy Texas cho thấy công ty đã vi phạm rất lớn các điều khoản về phát hiện rò rỉ và sửa chữa trong Đạo luật Không khí Sạch, gồm có thiếu sót trong việc theo dõi thích hợp các chất rò rỉ ra (500 trong một đơn vị), thiếu sót trong việc liệt kê thiết bị chế tạo hóa học vào trong chương trình dò tìm và sửa chữa, và thiếu sót trong việc sửa chữa kịp thời thiết bị rò rỉ.  Các thanh tra còn tìm thấy các vi phạm “phổ biến” về rò rỉ và sửa chữa, cũng như các vi phạm khác về chất thải nguy hiểm tại nhà máy và các vi phạm về việc xả nước thải.
This is not news to me. I have been talking with the workers inside the Formosa facility for twenty years and they’ve talked about unreported toxic releases, workers falling and dying from unsafe towers and ladders, rustfilled breathing air valves or no breathing air at all, breached toxic basins that ran across the fields, killing everything in its path, and uncontained vinyl chloride leaks so plentiful that the alarms were shut off in the control room so the workers could get some peace. These workers sent complaints to Formosa’s management, but the complaints weren’t welcomed. Complaints would get you fired.	Đối với tôi, điều này không phải là tin mới.  Hai mươi năm qua, tôi đã từng nói chuyện với công nhân trong nhà máy Formosa, và họ đã nói về những vụ thải chất độc không được báo cáo, những công nhân chết vì ngã từ trên cột tháp và thang không an toàn, những van dẫn không khí thở bị rỉ sét hoặc là hoàn toàn không có không khí thở, những bồn chứa chất độc bị thủng ra và chảy ra các cánh đồng, hủy diệt mọi thứ trên đường đi của nó, và những vụ rỉ vinyl chloride không ngăn chận được nhiều đến đỗi công nhân trong phòng điều khiển nhà máy phải tắt hệ thống báo động để yên ổn làm việc.  Những công nhân này phàn nàn với ban quản trị Formosa, nhưng những lời than phiền không được tiếp nhận một cách cởi mở. Than phiền có thể bị đuổi.
In January 2009, the science journal Ecotoxicity, published a report by scientists at Texas A&M. The report revealed changes in chromosome structure and other genetic damage in cattle as far as six miles downwind of Formosa. The changes in chromosome structure and other genetic damage can increase the animal’s risk of cancer and reproduce damage. Wesley Bissett, lead study author and veterinarian at Texas A&M College of Veterinarian Medicine, said the cattle with the DNA damage were “orientated around the Formosa facility, with the highest damage occurring with those nearby and those downwind.” Bissett reported damage to cattle both within close proximity of the Formosa facility and in areas where the prevailing winds would blow the toxic gases.	Tháng Giêng năm 2009, tạp chí khoa họ Độc tố Môi sinh ấn hành một phúc trình do các nhà khoa học ở Đại học Texas A&M.  Phúc trình này tiết lộ sự thay đổi về cơ cấu nhiễm sắc thể và thiệt hại về mặt di truyền trong cơ thể trâu bò sống trong vòng sáu dặm Anh dưới hướng gió thổi.  Sự thay đổi về cơ cấu nhiễm sắc thể và thiệt hại về mặt di truyền có thể gia tăng xác suất bị ung thư và thiệt hại về khả năng sinh sản của con vật.  Wesley Bissett, tác giả chính của bản phúc trình và là giáo sư thú y tại Trường Thú Y của Đại học A&M, nói rằng trâu bò mang DNA bị tồn thương đều “ở vị trí quanh nhà máy Formosa, với thiệt hại cao nhất xảy ra ở những khu vực gần kề và những khu vực dưới hướng gió.”  Ông Bissett tường trình thiệt hại xảy ra cho cả trâu bò ở gần kề nhà máy Formosa lẫn trâu bò trong các khu vực mà gió thường thổi tới và tạt các hơi độc vào.
In October, 2009, the EPA held a meeting in our community and discussed Formosa’s extensive ethylene dichloride contamination that had been caused in part by their chemical process exceedances, overflows, spills, and general sloppy housekeeping that forced closure of a nearby state rest area, buy-out of nearby property, burying of “questionable area’ under five foot of soil, and contamination of the groundwater and nearby Cox Creek in the millions part per billion. The safety of the local water wells is unsure at this time.	Tháng Mười năm 2009, EPA mở một cuộc họp trong cộng đồng chúng tôi và thảo luận việc Formosa gây nhiễm độc rộng rãi với chất ethylene dichloride một phần do sự quá tải của các quy trình hóa học, tràn bờ, đổ vãi, và luộm thuộm trong việc thu dọn thông thường, khiến cho một khu vực nghỉ xe dọc đường của tiểu bang phải đóng cửa, phải mua lại điền sản gần đó vì không còn ở được an toàn, phải chôn sâu năm bộ dưới mặt đất “khu vực đáng nghi ngờ”, và mạch nước ngầm và con Rạch Cox kế cận bị nhiễm độc ở mức hàng triệu phần tỷ.  Hiện nay, không rõ các giếng nước địa phương có an toàn hay không.
I believe that Formosa’s sloppy environmental record can only mean that their occupational record is equally suspect. In fact, serious public health concerns have persisted for the nearly thirty years regarding the toxic air and water pollution being released from the Formosa Plastics, Point Comfort, Texas complex. I worry about the workers who are on the front lines. Many of them have documented thrombocytosis, neurological damage, cognitive impairment, severe peripheral neuropathy can only be treated with a surgically implanted pump that delivers morphine, the painkiller, to the spinal nerves 24/7. One worker worries because a friend in his PVC unit died from brain cancer. Another female worker worked around the leaking flanges and valves and died of angiosarcomaliver cancer. A number of workers have developed knots on their heads and have been told by their friends to get a biopsy, but they don’t because they are afraid they will find brain cancer.	Formosa đã luộm thuộm trong việc lưu trữ sổ sách về môi sinh, tôi tin rằng điều này chỉ có nghĩa là thành tích nghề nghiệp của họ cũng đáng nghi ngờ không kém.  Thực vậy, mối quan ngại nghiêm túc về sức khỏe của công chúng đã kéo dài dăng dẳng trong gần ba mươi năm nay vì không khí độc và nước ô nhiễm đang được phóng thích từ khu nhà máy của Formosa Plastics ở Point Comfort thuộc tiểu bang Texas.  Tôi lo lắng cho những công nhân ở tuyến đầu.  Nhiều người đã được chứng minh là mắc chứng tăng tiểu cầu, tổn thương thần kinh, rối loạn nhận thức, và bệnh thần kinh ngoại biên trầm trọng mà cách điều trị duy nhất là giải phẫu để đặt bơm đưa morphine là thuốc giảm đau vào các dây thần kinh tủy sống 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày một tuần.  Một công nhân lo lắng vì bạn đồng nghiệp trong khu PVC đã chết vì ung thư não.  Một nữ công nhân làm việc quanh đai ống và van bị rỉ đã chết vì bệnh ung thư mạch máu gan.  Một số công nhân đã bị nốt u trên đầu và bạn bè khuyên đi làm sinh thiết, nhưng họ không đi vì sợ sẽ tìm thấy bệnh ung thư não.
The concern about brain cancer among the workers has been so severe that Formosa got wind of it and sent out a memo to all the vinyl employees that they were bringing in a doctor who would talk about brain cancer. Basically, the doctor told the concerned workers that there was no link to vinyl chloride exposure and brain cancer. Who knows what caused it. Probably the barbeque they ate.	Sự lo lắng của công nhân về bệnh ung thư não nghiêm trọng đến đỗi Formosa biết được và đã gửi thư nội bộ cho tất cả công nhân làm ở phân xưởng vinyl chloride, nói rằng họ sẽ mời bác sĩ đến nói chuyện về bệnh ung thư não.  Đại khái, viên bác sĩ nói với các công nhân đang lo lắng là không hề có sự liên hệ nào giữa vinyl chloride và ung thư não.  Ai mà biết cái gì gây ra bệnh ấy.  Chắc hẳn là vì họ ăn món thịt nướng ngoài trời.
One of Formosa’s workers did the daily logging of vinyl chloride leaks in the PVC unit. The federal safety limit for vinyl chloride for workers is one part per million for eight hours. The vinyl leaks in the PVC unit ranged from l.2 to 7 to 13 to 35 to 177 to 987 to 2,000 parts per million and this for every hour of every day of every year. And the worker had been there for 25 years.	Một công nhân của Formosa ghi lại các lượng vinyl chloride rò rỉ trong phân xưởng PVC hàng ngày.  Giới hạn vinyl chloride an toàn cho công nhân theo luật liên bang là một phần triệu trong vòng tám tiếng đồng hồ.  Lượng vinyl chloride rò rỉ trong phân xưởng PVC dao động từ 1.2 đến 7 đến 13 đến 35 đến 177 đến 987 đến 2,000 phần triệu, và điều này xảy ra hàng giờ, hàng ngày, và hàng năm.  Và công nhân này đã làm việc ở đó 25 năm.
What is singularly outrageous about the corporate management of Formosa Plastics, is that in spite of these chronic and dangerous releases of vinyl chloride, the vice president of Formosa Plastics, Point Comfort, Texas said that there has not been any environmental or health impacts. Yes, this lie, in spite of the fact that workers have waded in EDC for days with nothing but rubber gloves and boots to protect them. That process lines have been tied into drinking water lines and workers drank toxic and septic water for days. Or finally, that one worker’s last act at Formosa was after a corporate official told him to falsify a 6-8 ton vinyl chloride release so that the company could later report less than 3 pounds to the US EPA.	Điều vô nhân đạo phi thường về ban quản trị trung ương của Formosa Plastics là, mặc dù sự thải vinyl chloride lâu dài và nguy hiểm như thế, viên phó tổng giám đốc của Formosa Plastics ở Point Comfort, Texas nói rằng không hề có ảnh hưởng về môi sinh hay sức khỏe.  Phải, họ nói dối, mặc dù công nhân phải lội trong ethylene dichloride nhiều ngày mà không có gì bảo vệ, ngoại trừ bao tay và giày ống cao su.  Mặc dù các dây chuyền chế tạo đã được nối với đường nước uống, và công nhân đã uống nước độc hại và nhiễm bẩn trong nhiều ngày.  Và, cuối cùng, mặc dù hành động cuối cùng tại Formosa của một công nhân là sau khi một viên chức ở bản doanh trung ương ra lệnh cho anh ta khai gian lượng vinyl chloride phóng thích 6-8 tấn (mỗi tấn có 2,000 pounds) để sau đó công ty có thể báo cáo với EPA Hoa Kỳ là dưới ba pounds.
The people who run and direct Formosa Plastics environmental policies just do not seem to get the message. Formosa Plastics environmental track record is the bottom of the barrel and the company seems to go out of its way to keep breaking the law. This is intolerable. Formosa Plastics management, corporate officers, and Wang founders needs to pay the price. This insanity and crime against our global community must stop. That is why I am so deeply pleased to be giving this presentation at Ethecon Foundation’s annual Blue and Black Planet Award ceremony. The Foundation has had the fortitude and dogged persistence to track down the individuals and corporate officers that are responsible for the irreprehensible behavior of Formosa Plastics Corporation upon our global home. Most importantly, they have shown the courage this evening to show the real faces of Formosa Plastics Corporation’s egregious and destructive behavior, the Wang Family dynasty, Lee Chih-tsuen, and the corporate management, upon the world stage. Bravo bravo.	Những kẻ điều hành và chỉ huy chính sách môi sinh của Formosa Plastics hình như không hiểu thong điệp này.  Thành tích về môi sinh trong quá khứ của Formosa Platics đứng chót bẹt, và công ty hình như cố gắng hết mình để tiếp tục phạm pháp.  Điều này không thể dung thứ.  Ban quản trị, các viên chức quản trị đầu não, và các kẻ sáng lập họ Vương của Formosa Plastics cần phải đền tội.  Sự điên rồ và tội ác đối với cộng đồng toàn cầu phải chấm dứt.  Đó là lý do tại sao tôi vui mừng sâu xa khi được trình bày bản thuyết trình này trong buổi lễ trao giải Giải Hành tinh Xanh và Giải Hành tinh Đen hàng năm của Cơ quan Ethecon.  Cơ quan đã có đầy nghị lực và lòng kiên trì để lùng kiếm ra những cá nhân và viên chức quản trị đầu não có trách nhiệm về hành vi đáng trách của Công ty Formosa Plastics đối với ngôi nhà toàn cầu của chúng ta.  Quan trọng nhất, tối nay Cơ quan đã biểu lộ can đảm mà vạch ra bộ mặt thật của hành vi cực kỳ ngu xuẩn và phá hoại của Công ty Formosa Plastics, đại Gia đình họ Vương, Lý Chí-Thuyên, và ban quản trị trung ương, đối với toàn thế giới.  Hoan hô! Hoan hô!
https://www.ethecon.org/en/938