5 Signs of the Chinese Economic Apocalypse Năm dấu hiệu đại họa kinh tế Trung Quốc

The lights are flickering in the world's economic powerhouse.	Ánh sáng lập loè trong nhà máy cung cấp năng lượng cho nền kinh tế thế giới.
5 Signs of the Chinese Economic Apocalypse	Năm dấu hiệu đại họa kinh tế Trung Quốc
BY TREFOR MOSS | JULY 2, 2012	TREFOR MOSS | JULY 2/7/2012
From hog ratios to growing coal stockpiles, the Chinese economy is blinking red.	Từ sự lỗ lã trong việc nuôi heo đến các khối lượng than đá tồn kho ngày một phình ra, kinh tế TQ đang báo động đỏ.
Although China's outlook may still be positive by, say, European standards, the numbers show that the country's storied growth engine has slipped out of gear. Businesses are taking fewer loans. Manufacturing output has tanked. Interest rates have unexpectedly been cut. Imports are flat. GDP growth projections are down, with some arguing that China might already be in recession. In March, Premier Wen Jiabao put the 2012 growth target at 7.5 percent; then seen as conservative, it's now viewed as prescient. If realized, it would be China's lowest annual growth rate since 1990, when the country faced international isolation after the 1989 Tiananmen Square massacre.	Mặc dù viễn tượng kinh tế TQ vẫn còn lạc quan theo tiêu chuẩn của châu Âu, nhưng những con số thống kê bắt đầu cho thấy cỗ máy tăng trưởng đầy huyền thoại của nước này đã khựng lại. Các doanh nghiệp càng ngày càng bớt vay vốn. Lãi suất thình lình bị cắt giảm. Nhập khẩu không tăng thêm chút nào. Những con số dự phóng mức tăng trưởng GDP trở nên thấp dần, trong khi một số người cho rằng có lẽ TQ đã lâm vào tình trạng suy thoái. Vào tháng Ba, Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã đặt chỉ tiêu tăng trưởng ở mức 7,5%, một con số vào thời điểm đó bị coi là bảo thủ, nhưng bây giờ bị coi là xa vời. Nếu được thể hiện, đây sẽ là tỉ lệ tăng trưởng hằng năm thấp nhất của TQ kể từ 1990, khi nước này đối diện sự cô lập quốc tế sau vụ thảm sát Thiên An Môn.
What are the concrete indications that China is experiencing something more than just a spreadsheet slowdown? Here are five real-world signs of China's economic malaise.	Những dấu hiệu cụ thể cho thấy TQ đang kinh qua một hiện tượng nghiêm trọng hơn biểu đồ cho thấy là gì? Sau đây là 5 dấu hiệu được biểu hiện trong thế giới thực của tệ trạng kinh tế TQ.
1. BYE-BYE BMW The $586 billion stimulus package that enabled China to sail through the 2009 global downturn only deferred the pain for local governments. Now they're being asked to repay their debts, and that means some serious belt-tightening at City Hall.	1. GIÃ TỪ BMW Gói kích thích kinh tế 586 tỉ đô la Mỹ, mặc dù giúp TQ lèo lái qua cuộc suy thoái toàn cầu 2009, cũng chỉ hoãn lại cơn đau cho các chính quyền địa phương mà thôi. Bây giờ họ đang bị yêu cầu trả lại nợ, và điều này có nghĩa là quan chức tại các sảnh đường thành phố phải biết cắt giảm ngân sách.
The fleets of flashy cars that local officials indulgently amassed during the boom years will be among the first things to go. The city of Wenzhou is planning to auction off 80 percent of its vehicles this year -- that's 1,300 cars -- with similar fire sales occurring nationwide. Even Ferrari is sounding nervous about the Chinese downturn, and not only because Bo Guagua is seemingly off its list of potential customers.	Những đoàn xe bóng lộn mà các quan chức địa phương đã mua chất đống cho bằng thích sẽ là những vật đầu tiên phải ra đi. Ủy ban hành chánh thành phố Wenzhou đang lên kế hoạch bán đấu giá 80% số xe của nó năm này – gồm 1800 chiếc – đồng bộ với cuộc bán đổ đang diễn ra khắp nước. Ngay cả hãng Ferrari cũng đang nơm nớp lo sợ về cơn suy thoái của TQ, không phải chỉ vì Bạc Qua Qua nằm ngoài danh sách của các khách hàng tiềm năng.
Part of the headache for municipal governments is that land sales have dried up thanks to a central government initiative to cool China's overheating property market, as well as a shortage of cash and confidence among potential buyers. In June, the average housing price for 100 major Chinese cities rose for the first time in nine months, but prices are still down 1.9 percent from last year. Some government premises could be next on the block, once those official cars have been driven away by their new, private owners. Then the extreme economizing begins: China's elaborate official banquets could become a lot more prosaic.	Phần nào sự nhức đầu của các chính quyền địa phương phát xuất từ sự kiện các thương vụ đất đai đã cạn kiệt vì một nỗ lực của chính quyền trung ương nhằm làm hạ nhiệt thị trường bất động sản TQ vốn trở nên quá nóng, cũng như sự thiếu tiền mặt và thiếu tin tưởng giữa các người có tiềm năng mua nhà đất. Vào tháng Sáu, giá nhà trung bình tại 100 thành phố chính của TQ bắt đầu tăng lên lần đầu tiên sau 9 tháng, nhưng giá nhà vẫn còn thấp hơn năm ngoái khoảng 1,9%. Một số cơ ngơi nhà nước có thể bị đưa lên thớt để cắt bỏ tiếp theo sau đó, một khi các chiếc xe công kia được các chủ mới là tư nhân lái về nhà. Lúc đó chính sách cực kỳ tiết kiệm sẽ bắt đầu: các buổi tiệc khoản đãi thịnh soạn dành cho quan chức có thể trở nên nhạt nhẽo hơn trước rất nhiều.
2. RIOT IN GUANGDONG Senior government officials have warned for decades that economic slowdown could spell social unrest, and with few exceptions, China's modern growth rate has been impressive enough to keep most people happy most of the time. But as GDP growth dips below 8 percent for the first time in years, China's social fabric could come under strain, especially as thousands, if not millions, of migrant workers find their jobs under threat. "It's clear the slowdown of export growth as a result of weakness in Europe and the U.S. continues to weigh on the Chinese economy," Lu Ting, an economist at Bank of America Corp. in Hong Kong recently told Bloomberg Businessweek. Exporters are going bust, and some factories that remain open have switched from three shifts to just one.	2. ĐỘNG LOẠN Ở QUẢNG ĐÔNG Các quan chức cao cấp trong chính quyền đã cảnh báo qua nhiều thập kỷ rằng suy thoái kinh tế có thể đưa đến động loạn xã hội, và với ít ngoại lệ, tỉ lệ tăng trưởng kinh tế hiện đại đủ gây ấn tượng khiến đa số dân chúng gần như luôn luôn bằng lòng với cuộc sống. Nhưng khi mức tăng trưởng chùng xuống dưới 8% lần đầu tiên, sau nhiều năm phát triển đi lên, giềng mối xã hội TQ bắt đầu chịu nhiều sức ép, nhất là khi hàng ngàn, nếu không phải hàng triệu, công nhân nhập cư (migrant workers) thấy công ăn việc làm của mình bị đe dọa. “Rõ ràng rằng, mức tăng trưởng xuất khẩu bị chậm lại do hậu quả kinh tế suy yếu tại châu Âu và Mỹ tiếp tục đè nặng lên nền kinh tế TQ”, Lu Ting, một chuyên gia kinh tế của Bank of America tại Hồng Kông đã phát biểu với tuần báo Bloomberg Buninessweek như vậy. Nhiều nhà xuất khẩu sẽ sạt nghiệp, và một số nhà máy nếu còn hoạt động sẽ chuyển từ 3 ca thành 1 ca mà thôi.
Migrant workers have always supplied the elbow grease that enables China's growth engine to purr. But it's critical to China's stability that those workers feel they are sharing in the rewards. Their disaffection has the potential to be China's undoing, as the southern manufacturing town of Shaxi in Guangdong came to realize last week when it became the scene of China's most recent large "mass incident." That incident appears to have been contained, but the authorities can only cope with so many Shaxis at once.	Công nhân nhập cư [từ các vùng nông thôn] từ trước đến nay vẫn luôn cung cấp nguồn lao động chân tay rất cần cù, giúp cho cỗ máy tăng trưởng kinh tế TQ chạy đều. Nhưng phải làm sao cho giới lao động đó cảm thấy họ cũng chia sẻ thành quả của sự tăng trưởng kinh tế, là một điều bức thiết cho sự ổn định của TQ. Sự bất mãn của họ có tiềm năng hủy hoại các thành tựu của TQ, như trấn Sa Khê ở phía Nam tỉnh Quảng Đông đã chứng kiến khi nó trở hành hiện trường của “sự cố quần chúng” to lớn gần đây nhất của TQ. Vụ bạo loạn này có vẻ đã bị chặn đứng, nhưng nhà cầm quyền TQ chỉ đủ sức đối phó với bấy nhiêu vụ trấn Sa Khê xảy ra cùng một lúc mà thôi.
3. VANISHING RICH PEOPLE When the going gets tough, the rich head to the airport. Luxury goods sales, which have been booming in China, began to slow earlier this year. But that doesn't mean that rich Chinese people have stopped spending. They've just stopped spending in China. Late last year, it became apparent that many wealthy Chinese were losing confidence in the domestic market, as they began investing in convertible assets, like foreign currency, rather than in fixed assets, such as real estate. Now they are increasingly looking overseas to invest in high-end property, partly because of domestic restrictions and bargains overseas, but also as a hedge against political and economic uncertainty at home. This dovetails with the revelation in late 2011 that over half of China's millionaires are thinking about skipping the country and setting up permanently abroad.	3. NGƯỜI GIÀU BỎ NƯỚC RA ĐI Khi tình hình trở nên khó khăn, dân giàu có cuốn gói ra phi trường. Lượng hàng xa xỉ bán ra, từ trước đến nay vốn rất phát đạt tại TQ, đã bắt đầu chậm lại vào đầu năm này. Nhưng điều này không có nghĩa là dân giàu có TQ ngừng tiêu tiền. Họ chỉ ngừng tiêu tiền tại TQ mà thôi. Vào cuối năm ngoái, điều trở nên hiển nhiên là nhiều nhà giàu TQ đang mất tin tưởng vào thị trường trong nước, khi họ bắt đầu đầu tư vào các tài sản có thể hoán chuyển (convertible assets), như ngoại tệ, hơn là đầu tư vào các tài sản cố định, như nhà đất. Hiện nay, ngày càng có nhiều người nhìn ra nước ngoài, tìm cách đầu tư vào các tài sản sang trọng, một phần vì các hạn chế trong nước và giá hời ở nước ngoài, nhưng còn là một cách đề phòng các bấp bênh chính trị và kinh tế trong nước. Sự kiện này phù hợp với thông tin được tiết lộ vào cuối năm 2011 rằng hơn một nửa triệu phú TQ đang toan tính bỏ nước ra đi và tạo cơ sở làm ăn vĩnh viễn ở nước ngoài.
Chinese prosecutors have said that close to 19,000 officials have been caught in the last 12 years while trying to flee overseas with money earned illegally; they use the term "naked official" for one who has squirreled away an illicit fortune in some overseas bolt-hole, has already safely installed his family there, and is now waiting for the opportune moment to jump China's listing ship. China's wealthy and politically powerful are often members of the same family, and if China really does go into recession, a lot of rich people may decide to cut and run.	Các công tố viên TQ cho biết rằng khoảng 19 ngàn quan chức đã bị bắt giữ trong vòng 12 năm qua, đang lúc họ tìm cách trốn ra nước ngoài với lượng tiền kiếm được bất hợp pháp từ trong nước; họ dùng từ “quan chức trần truồng” để diễn tả một người đã chuyển một gia tài bất hợp pháp ra thu giấu ở nước ngoài, đã đưa vợ con ra sinh sống an toàn ở đó, và đang chờ giờ phút thuận lợi để nhảy khỏi con tàu sắp lật của TQ. Những người giàu và có thế lực chính trị của TQ thường là thành viên của cùng một gia đình, và nếu TQ thật sự lâm vào nạn suy thoái kinh tế, nhiều nhà giàu có thể sẽ bỏ chạy ra nước ngoài.
4. A LONG, HOT SUMMER Electricity consumption usually spikes over the summer, as people turn on their air-conditioners to cope with the seasonal heat. But this year, many Chinese appear to be braving the high temperatures to economize. China's ports are piled high with coal that should be roaring in the country's power plants. Lower manufacturing output is also to blame. Only last year, Beijing talked about amassing an emergency coal stockpile to prevent the stuff from running out. Now it looks as if China has imported more fuel than it needs, as hard-pressed citizens, businesses, and factories cut their electricity consumption in order to reduce their bills.	4. MỘT MÙA HÈ DAI DẲNG VÀ OI BỨC Việc tiêu thụ điện thường đạt cao điểm vào mùa hè, khi nhiều người mở máy điều hòa không khí để chống chọi với cơn nóng theo mùa. Nhưng năm nay, nhiều người TQ có vẻ can trường chịu đựng nhiệt độ cao để tiết kiệm tiền. Các cảng của TQ đang tồn đọng những ụ than đá chất cao, mà đáng lẽ phải được đốt trong các nhà máy phát điện của nước này. Đầu ra yếu kém của ngành chế xuất cũng là lý do của tình trạng ứ đọng này. Chỉ một năm trước đây thôi, Bắc Kinh bàn đến việc tích lũy một trữ lượng than đá khẩn cấp để tránh tình trạng thiếu hụt. Nhưng hiện nay, dường như TQ đã nhập khẩu nhiên liệu nhiều hơn cần thiết, trong khi người dân gặp khó khăn, các doanh nghiệp, và nhà máy phải cắt giảm việc tiêu thụ điện để giảm hóa đơn.
The national price of coal has already dropped 10 percent since late last year. This drop could further dent the global economy, which would in turn cool demand for Chinese exports even more. That's globalization for you: A Chinese person turns off the air-conditioning, and the world economy catches a cold.	Giá than đá cả nước đã giảm 10% kể từ cuối năm ngoái. Việc sụt giá này có thể gây tổn thương thêm cho nền kinh tế toàn cầu, mà hệ quả là thế giới sẽ giảm bớt nhu cầu đối với hàng xuất khẩu TQ hơn nữa. Đấy là ảnh hưởng của việc toàn cầu hóa đối với mọi người: Nếu mỗi một người TQ tắt máy lạnh, thì cả nền kinh tế thế giới có thể bị cảm.
5. HOG RATIOS AND "ROCKET EGGS" As China consumes ever larger quantities of meat, the prices of pork and beef have risen, fueled by the relentless demand. This has made inflation a preoccupation of Chinese policymakers. By 2007, China was eating 1.7 million pigs every day; in 2011 the country's National Bureau of Statistics said pork prices had risen 57 percent year on year.	5. GIÁ THÀNH CỦA VIỆC NUÔI LỢN VÀ “NHỮNG QUẢ TRỨNG THĂNG THIÊN” Khi TQ tiêu thụ những lượng thịt lớn hơn bao giờ cả, giá thịt heo và thịt bò đã tăng cao, được thúc đẩy do một nhu cầu bất tận. Tình trạng này khiến nạn lạm phát trở thành một bận tâm của những nhà làm chính sách TQ. Vào khoảng năm 2007, dân TQ đã tiêu thụ tới 1,7 triệu con lợn mỗi ngày; vào năm 2011 Phòng Thống kê Quốc gia TQ cho biết giá thịt lợn đã tăng 57% trong năm ấy.
But over the last four months, demand for pork has dipped. The resultant oversupply has caused the all-important hog-to-corn price ratio to fall below the point where rearing pigs becomes profitable, and the Chinese government had to step in and buy up pork to stabilize prices.	Nhưng trong 6 tháng vừa qua, nhu cầu thịt lợn đã giảm nhanh. Do việc số cung vượt quá số cầu, giá thành được tính bằng tỉ số quan trọng, giữa giá con lợn và giá ngô dùng nuôi nó, rơi xuống một mức mà việc nuôi lợn không còn sinh lãi. Tình trạng này đã khiến chính phủ TQ phải can thiệp và mua hết số thịt lợn để bình ổn giá cả.
Even as the pork price has dropped, the price of eggs has shot up -- so quickly that shoppers have started to use the term "rocket eggs." Furthermore, Chinese consumers, their confidence shaken not only by the faltering economy but by a long string of food safety scandals, are increasingly opting to grow their own fruit and vegetables so that they a) won't be ripped off, and b) won't be eating cucumbers pumped full of things that no cucumber should ever be subjected to.	Ngay khi giá thịt lợn giảm xuống, giá trứng lại tăng nhảy vọt – một cách nhanh chóng đến nỗi những bà đi chợ đã bắt đầu dùng từ ngữ “những quả trứng thăng thiên”. Hơn thế nữa, người tiêu thụ TQ, không những mất niềm tin vào  một nền kinh tế đang chao đảo mà lại còn dao động vì những vụ tai tiếng về an toàn thực phẩm, đua nhau tự trồng lấy rau quả để (a) khỏi mua với giá cắt cổ, và (b) để khỏi ăn những trái dưa leo bị bơm đầy những hóa chất ngoài mức chịu được.
Vice President Xi Jinping is expected to assume China's presidency in a once-in-a-decade leadership transition this fall. As the cracks appear in his country's economic foundations, you have to wonder whether he still fancies the job.	Phó Chủ tịch Tập Cận Bình được dự kiến nắm chức chủ tịch nước TQ trong một cuộc chuyển giao quyền lãnh đạo cứ 10 năm diễn ra một lần vào mùa Thu này. Trong khi những vết nứt đang xuất hiện trong nền móng kinh tế của nước ông, người ta phải tự hỏi là liệu ông có còn mơ mộng gì về chức vụ đó không.
	Translated by Trần Ngọc Cư
http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/07/02/5_signs_of_the_chinese_economic_apocalypse?page=0,0