Hu Jintao meets the free press Hồ Cẩm Đào gặp báo chí tự do

Something about human rights just doesn't translate for Chinese President Hu Jintao.	Câu hỏi liên quan nhân quyền không được dịch cho Hồ Cẩm Đào
Hu Jintao meets the free press	Hồ Cẩm Đào gặp báo chí tự do
By Dana Milbank	Dana Milbank
Wednesday, January 19, 2011
President Obama granted him the full state-dinner treatment that President George W. Bush denied him five years ago - but in return, Hu had to put up with a news conference, which he had refused to do when Obama visited China. For a repressive ruler, facing a free press is about as pleasant a prospect as attending the Nobel Peace Prize ceremony.	Tổng thống Obama đãi ông bữa tiệc với đầy đủ nghi thức quốc gia mà Tổng thống George W. Bush đã từ chối ông cách đây năm năm, nhưng để đổi lại, Hồ phải chuẩn bị đối mặt với một cuộc họp báo mà ông đã từ chối làm khi Obama thăm Trung Hoa. Đối với một nhà cầm quyền hà khắc, đối diện với một báo chí tự do cũng vui như tham dự lễ trao giải Nobel Hòa bình vậy.
After the leaders' standard opening statements full of the blah-blah about bilateral cooperation, the Associated Press's Ben Feller rose and asked a gutsy, forceful question.	Sau những diễn văn khai mạc theo thông lệ của các nhà lãnh đạo, đầy những lời lẽ huênh hoang về hợp tác song phương, Ben Feller của AP đứng lên và hỏi một câu mạnh mẽ, gan góc:
"Can you explain to the American people how the United States can be so allied with a country that is known for treating its people so poorly, for using censorship and force to repress its people?" he asked Obama. And to Hu: "I'd like to give you a chance to respond to this issue of human rights. How do you justify China's record, and do you think that's any of the business of the American people?"	“Ngài có thể giải thích cho nhân dân Mỹ làm thế nào Hoa Kỳ có thể liên minh với một nước được biết là đối xử với nhân dân của nó rất tệ, vì đã dùng kiểm duyệt và sức mạnh để đàn áp nhân dân của nó?” anh hỏi Obama. Và hỏi Hồ: “Tôi muốn cho ngài một cơ hội để trả lời về vấn đề nhân quyền này. Ngài biện minh thế nào về hồ sơ của Trung Hoa, và ngài có nghĩ đó có chút gì là công việc của người Mỹ không?”
Obama answered. The translator translated. All eyes turned to Hu - who said nothing.	Obama trả lời. Phiên dịch dịch. Tất cả mọi con mắt đổ dồn vào Hồ: ông không nói gì cả.
Instead, he looked to a woman from China Central Television - the state-run network that answers to the Communist Party's propaganda department - who tossed him a softball about "friendship and mutual understanding."	Thay vì nói, ông nhìn sang một phụ nữ của đài Truyền hình Trung ương Trung Hoa - mạng nhà nước, do ban tuyên truyền của Đảng Cộng sản quản lý - chị này tung cho ông quả bóng mềm về “tình hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau.”
But the next questioner, Bloomberg's Hans Nichols, gave Hu a lesson in press freedoms. "First off, my colleague asked you a question about human rights which you did not answer," the lanky newsman advised the Chinese strongman. "I was wondering if we could get an answer to that question."	Nhưng người hỏi tiếp theo, Hans Nichols của Bloomberg đã cho ông một bài học về tự do báo chí. “Ngay từ đầu, đồng nghiệp của tôi đã hỏi ngài một câu hỏi về nhân quyền mà ngài chưa trả lời.” Nhà báo cao lêu nghêu thông báo với người mạnh nhất Trung Hoa. “Tôi tự hỏi liệu chúng tôi có thể nhận được một câu trả lời cho câu hỏi đó không?”
In Beijing, that impertinence would get a reporter jailed. But Hu wasn't in Beijing. During the translation of Nichols's question, Hu held a palm up and smiled, as if he couldn't see what all the fuss was about. "Because of the technical translation and interpretation problem, I did not hear the question about the human rights," he explained - falsely, as it turns out. ad_icon	Ở Bắc Kinh, một sự xấc láo như thế có thể đưa một nhà báo vào tù. Nhưng Hồ không phải đang ở Bắc Kinh. Trong khi nghe dịch câu hỏi của Nicholls, Hồ ngửa một bàn tay lên và mỉm cười, như thể ông không hiểu có chuyện gì mà nhặng xị lên như thế. “Vì vấn đề kỹ thuật và phiên dịch, tôi không nghe thấy câu hỏi về nhân quyền,” ông giải thích, một cách giả tạo, và chuyện ấy cho qua.
It was a good moment for the American press. Feller and Nichols put the Chinese leader on the spot in a way that Obama, constrained by protocol, could not have done. The White House press corps has at times been too gentle on Obama (recall the adulatory pre-Christmas news conference), but on Wednesday afternoon, Obama and the press corps were justifiably on the same side, displaying the rights of free people.	Đây là một thời điểm tốt cho báo chí Hoa Kỳ. Feller và Nichols đặt lãnh tụ Trung Hoa vào thế bí mà Obama, vì hạn chế của nghi thức xã giao, đã không thể làm được. Đội quân báo chí của Nhà Trắng đã nhiều lúc quá nhẹ nhàng với Obama (hãy nhớ lại cuộc họp báo nịnh hót trước Giáng sinh), nhưng chiều thứ Tư vừa rồi, Obama và đội quân báo chí đã ở cùng phía một cách chính đáng, phô bày các quyền của một dân tộc tự do.
For reporters, it was a second time in a week they were unexpectedly allied with the White House against foreigners suspicious of American freedoms. In the White House briefing room last week, a reporter from Russia's state-run Itar-Tass news agency hectored press secretary Robert Gibbs about the Tucson shooting, asking if too much freedom was to blame. Reporters, though they spend their days quarreling with Gibbs, very much supported his sharp refutation of the Russian's challenge.	Đối với các nhà báo, đây là lần thứ hai trong vòng một tuần họ bất ngờ liên minh với Nhà Trắng chống lại những người nước ngoài nghi ngờ về các quyền tự do ở Hoa Kỳ. Tại phòng chỉ dẫn ở Nhà Trắng tuần trước, một phóng viên hãng tin của nhà nước Nga Itar-Tass đã bắt nạt thư ký báo chí Robert Gibbs [bằng câu hỏi] về vụ bắn giết hàng loạt ở Tucson, hỏi có phải lỗi tại quá nhiều tự do không. Các nhà báo, mặc dầu họ đã cãi nhau với Gibbs cả ngày, đã nhiệt liệt ủng hộ lời bác lại sắc sảo của ông với thách đố của Nga.
The Hu case was stranger still. Though such events are usually done with simultaneous translation (the leaders and reporters are given headsets), the Chinese delegation had requested that the Q&A portion of the news conference be translated consecutively, which takes twice as long.	Trường hợp của Hồ thì vẫn còn là lạ. Mặc dầu những sự kiện như thế thường được tiến hành dịch đồng thời (cả các lãnh đạo lẫn các nhà báo đều được cung cấp tai nghe) nhưng phái đoàn Trung Hoa vẫn yêu cầu rằng phần Hỏi và Trả lời của cuộc họp báo phải được dịch liên tiếp, như vậy mất gấp đôi thời gian.
Exactly why the Chinese made this request was not apparent - but a clue emerged when Hu started getting grilled about human rights. After Feller asked his question about human rights and Obama answered, Hu looked around, pointing at his ear; an aide came up and whispered something to him. According to a person in the know, Feller's question - including the bit about human rights directed at Hu - was fully translated into Chinese.	Chính xác tại sao Trung Hoa đòi hỏi như thế vẫn chưa rõ ràng - nhưng nổi lên một đầu mối khi Hồ bắt đầu bị chất vấn về nhân quyền. Sau khi Feller hỏi câu hỏi của anh về nhân quyền và Obama trả lời, Hồ nhìn quanh, chỉ vào tai mình; một phụ tá chạy đến và thì thầm cái gì đó vào tai ông. Theo một người biết chuyện, thì câu hỏi của Feller bao gồm một mẩu về nhân quyền và hướng vào Hồ, đã được dịch đầy đủ sang tiếng Hoa.
Hu, however, ignored that question in favor of the gentler one from his employee at Chinese television. As luck would have it, Hu was perfectly prepared for the question, and, in his reply, looked down to read statistics from his notes.	Tuy nhiên Hồ tảng lờ câu hỏi đó để ưu tiên trả lời cho một câu hỏi dễ thương hơn từ một nhân viên của ông ở truyền hình Trung Hoa. May mắn vớ được câu hỏi ấy, Hồ đã chuẩn bị tuyệt hảo cho câu hỏi, và trong lúc trả lời, ông cúi nhìn xuống đọc những con số thống kê từ những ghi chép của ông.
Reporters glanced at each other, puzzled over Hu's ignoring of Feller's question. During the interminable translation into Mandarin of Hu's answer to the Chinese reporter's question, Obama flashed a grin at Gibbs.	Các phóng viên nhìn nhau, khó hiểu về việc Hồ bỏ qua câu hỏi của Feller. Trong lúc dịch tràng giang đại hải sang tiếng Quan thoại câu trả lời của Hồ cho câu hỏi của nhà báo Trung quốc, Obama lóe lên một cái cười toét với Gibbs.
Hu, his forehead shining, had another plant waiting in the crowd, a reporter from the state-run Xinhua news agency. But before Hu could get that lifeline tossed his way, the microphone went to the American side, where Nichols demanded an answer to the human-rights question. This time, Hu couldn't claim it was lost in translation.	Hồ, trán sáng bóng, có một người khác gài sẵn trong đám đông, một nhà báo từ Tân Hoa Xã, hãng tin do nhà nước quản lý. Nhưng trước khi Hồ vớ được cái phao ấy, thi micro đã chuyển sang phía Mỹ, tại đó Nichols yêu cầu trả lời cho câu hỏi về nhân quyền. Lần này, Hồ không thể đổ tại phiên dịch nữa.
"China is a developing country with a huge population and also a developing country in a crucial stage of reform," he explained. "In this context, China still faces many challenges in economic and social development, and a lot still needs to be done in China in terms of human rights."	“Trung Hoa là một nước đang phát triển với một dân số khổng lồ và và cũng là một nước đang phát triển trong một thời kỳ quyết định của cải cách,” ông giải thích. “Trong bối cảnh đó, Trung Hoa còn phải đối mặt với nhiều thách thức trong phát triển kinh tế và xã hội, và ở Trung Hoa vẫn còn rất nhiều việc phải làm về phương diện nhân quyền.”
No wonder Hu doesn't like questions: He might have to give an honest answer.	Đừng ngạc nhiên tại sao Hồ không thích những câu hỏi: Ông có thể phải đưa một câu trả lời chân thật.
danamilbank@washpost.com	Translated by Hiếu Tân