China’s second coming Làn sóng Trung Hoa xâm nhập lần thứ hai

Doing business in Khartoum: China is now Africa’s biggest trading partner	Làm ăn ở Khartoum: Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất châu Phi
China’s second coming	Làn sóng Trung Hoa xâm nhập lần thứ hai
Jasper Becker The spectator 2 February 2013	Jasper Becker The spectator 02 tháng 2 năm 2013
China’s Silent Army: The Pioneers, Traders, Fixers and Workers Who are Remaking the World in Beijing’s Image Juan Pablo Cardenal and Heriberto Araújo	Đội quân đội thầm lặng của Trung Quốc: Những người tiên phong, Thương nhân, Thợ sửa chửa và người lao động đang Tái tạo thế giới theo Hình ảnh Bắc Kinh Juan Pablo Cardenal và Heriberto Araújo
It’s a new version of the Yellow Peril. The Chinese are taking over the world, starting with the nasty bits, like Burma, Sudan and Iran, which we are boycotting for all kinds of high-minded reasons. Two Spanish journalists, Juan Pablo Cardenal and Heriberto Araújo, have returned from an exhausting trip round the globe to tell us how it’s being done. After carrying out 500 interviews, the authors seem outraged by the corruption and environmental devastation they witness, but also awed by the sheer guts and industry that individual Chinese show in doing business where so many others fail.	Đó là một phiên bản mới của Hiểm Họa Da Vàng. Người Trung Quốc đang thâu tóm thế giới, bắt đầu với các miếng khó gặm, như Miến Điện, Sudan và Iran, mà chúng ta đang tẩy chay vì tất cả các loại lý do cao thượng. Hai nhà báo Tây Ban Nha, Juan Pablo Cardenal và Heriberto Araújo, trở về từ một chuyến đi mệt mỏi vòng quanh thế giới để nói cho chúng ta biết điều đó đã được thực hiện như thế nào. Sau khi tiến hành 500 cuộc phỏng vấn, các tác giả dường như phẫn nộ bởi nạn tham nhũng và sự tàn phá môi trường mà họ chứng kiến, nhưng cũng kinh ngạc trước sự tận tâm và cần cù mà các cá nhân người Trung Quốc đã thể hiện ra trong việc kinh doanh ở những nơi mà nhiều người khác đã thất bại.
The authors believe that something is going on in the global economy that is altogether different, bigger and possibly uglier than anything seen before. The first waves of Chinese emigration took place in the autumn of the Qing dynasty when indentured labourers were shipped out to mine gold in California or Australia; they also built railways in the Wild West and in Malaya tapped rubber trees or mined tin. This influx alarmed some countries so much that they restricted further Chinese immigration for generations.	Các tác giả tin rằng một điều đang xảy ra trong nền kinh tế toàn cầu mà hoàn toàn khác biệt, lớn hơn và có thể xấu xa hơn bất cứ điều gì đã từng xảy ra trước đây. Làn sóng di cư đầu tiên của người Trung Quốc đã diễn ra vào thời suy tàn của triều đại nhà Thanh khi người lao động theo giao kèo được đưa đến để khai thác vàng ở California hay nước Úc; họ cũng xây dựng đường sắt ở miền Tây hoang dã và khai thác mủ cây cao su hoặc khai thác thiếc ở Malaya. Làn song nhập cư này cảnh báo một số nước nhiều tới mức mà người ta đã hạn chế nhập cư đối với người Trung Quốc trong nhiều thế hệ.
In Southeast Asia, the Chinese continued to arrive in the first half of the 20th century, often as penniless coolies, but they died as millionaires. They have taken control of the trade and commerce of Indonesia, Thailand, Malaysia, Singapore and the Philippines. There have been periodic attempts to expel them by the Burmese and Vietnamese, and Malaysia still discriminates against its ethnic Chinese citizens because they are too successful.	Tại khu vực Đông Nam Á, người Trung Quốc vẫn tiếp tục kéo đến trong nửa đầu của thế kỷ 20, thường là những cu li không một xu dính túi, nhưng khi qua đời, họ là những triệu phú. Họ đã kiểm soát mua bán, thương mại của In-đô-nê-xi-a, Thái Lan, Malaysia, Singapore và Philippines.  Có các nỗ lực thường xuyên nhằm xua đuổi họ ở Miến Điện và Việt Nam, và Malaysia vẫn còn phân biệt đối xử chống lại công dân gốc gác Trung Quốc, vì họ là quá thành công.
Could the same pattern repeat itself globally? These days the Chinese are turning up in places like Egypt, the Congo, Mozambique, Russia’s far east, the oil-rich steppes of Central Asia, the Middle East and Central America. Some are also starting out as penniless coolies, building roads, railways and pipelines, or felling forests. Others are like the 25,000 Chinese women in Cairo who go door-to-door selling clothes that they have sewn in tiny workshops.	Liệu khuôn mẫu đó có thể lặp lại trên toàn cầu hay không? Những ngày này người Trung Quốc đang chuyển đến ở tại nhiều nơi như Ai Cập, Congo, Mozambique, Viễn Đông của Nga, các thảo nguyên giàu dầu mỏ của Trung Á, Trung Đông và Trung Mỹ. Một số cũng bắt đầu là cu li không xu dính túi, đi xây đường giao thông, đường sắt và đường ống dẫn dầu, hoặc chặt hạ rừng. Những người khác cũng giống như số 25.000 phụ nữ Trung Quốc tại Cairo, đi bán dạo từ nhà này sang nhà khác các loại quần áo mà họ đã khâu trong các cửa hiệu nhỏ.
The authors have penned engaging and sympathetic portraits of some of the 750,000 Chinese who have set up retail businesses all over Africa selling the flood of consumer goods that pours out of China’s factories. They visit some of the new Chinatowns springing up like the Dragon Mart emporium in Dubai, which is the size of Wembley Stadium. And who knew that in Argentina the new Chinese immigrants now run 9,000 supermarkets and have ousted the shops set up by former Spanish and Italian immigrants?	Các tác giả đã đã vẽ nên bức chân dung hấp dẫn và cảm thông của khoảng 750.000 người Trung Quốc đã thiết lập các doanh nghiệp bán lẻ trên khắp châu Phi để tiêu thụ hàng núi hàng tiêu dùng mà các nhà máy Trung Quốc liên tục đổ ra. Tác giả đã tiếp cận một số các khu phố Tàu mới mọc lên như trung tâm thương mại Dragon Mart tại Dubai, có kích thước bằng sân vận động Wembley. Và đố ai biết rằng ở Argentina, những người nhập cư Trung Quốc mới điều hành 9.000 siêu thị và đã lật đổ các cửa hàng được thiết lập bởi người nhập cư trước đây từ Tây Ban Nha và Ý?
What the authors find more alarming is the huge and often malignant imprint of China’s party-state. China has overtaken the World Bank as the biggest lender on the planet, granting over $110 billion in credit in 2009-10 alone, to buy land, minerals, oil and gas fields, iron ore and copper mines, forests, and to build some 300 dams.	Điều đáng báo động hơn mà các tác giả phát hiện ra là dấu ấn rất lớn và thường là độc ác của đảng-nhà nước Trung Quốc. Trung Quốc đã vượt qua Ngân hàng Thế giới với tư cách là người cho vay lớn nhất hành tinh, cung cấp trên 110 tỷ USD tín dụng chỉ trong năm 2009-10, để mua đất đai, khoáng sản, và các mỏ dầu khí, quặng sắt và mỏ đồng, rừng, và để xây dựng khoảng 300 đập nước.
The authors see this as a ‘lethal financial weapon’, a ‘silent conquest of our planet’, and a neo-colonialist plot. They say these giant state-owned enterprises are marching across the globe remaking the world in Beijing’s image, which involves the secretive and pervasive bribery of political elites, rapacious environmental devastation, and harsh, slave-like working conditions for the disenfranchised masses.	Các tác giả nhận thấy đây là "vũ khí tài chính chết người',là cuộc chinh phục thầm lặng hành tinh của chúng ta ', và là âm mưu thực dân mới. Tác giả nói rằng các doanh nghiệp nhà nước khổng lồ đang hành quân khắp toàn cầu làm để định hình lại thế giới theo hình ảnh của Bắc Kinh, trong đó có việc hối lộ bí mật và phổ biến cho giới tinh hoa chính trị, phá huỷ môi trường một cách tham lam, và các điều kiện làm việc hà khắc như nô lệ dành cho quần chúng đã bị tước quyền công dân.
‘Look, darling – she’s holding something called a book.’	"Nhìn này, con yêu - cô ấy đang cầm cái gọi là sách đấy.
The Spanish journalists travel to Peru to listen to the bitter grievances of miners working for the Capital Iron and Steel Works (Shougang) which bought the iron ore concession at San Juan de Marcona from an American multinational. ‘We feel like we are living in a Chinese colony,’ complains one of the workers, who now wishes the gringos had not gone home. His Chinese employers show the same disdain for trade unions and democratic voices here as they do at home.	Các nhà báo Tây Ban Nha đã đến Peru để lắng nghe những lời than phiền cay đắng của các thợ mỏ làm việc cho Nhà máy sắt thép Shougang, mà đã mua nhượng quặng sắt ở San Juan de Marcona từ một công ty đa quốc gia của Hoa Kỳ. Một trong những người lao động than phiền: "Chúng tôi cảm thấy như chúng ta đang sống trong một thuộc địa của Trung Quốc, ước gì các ông chủ Gringo (Anh, Mỹ) đưng bỏ đi. Các ông chủ Trung Quốc biểu thị thái độ khinh thị đối với công đoàn và các tiếng nói dân chủ ở đây hệt như họ làm ở quê nhà vậy.
China’s vast economic displacement enables it to swamp the United Nations’ sanctions against rogue states like Iran. Annual bilateral trade is worth an estimated $50 billion — a critical lifeline for the ayatollahs. The scale of what China is doing in Iran, Sudan and so many other countries continues to overturn diplomatic assumptions which we have lived with for generations.	Sựu thế chỗ kinh tế rộng lớn của Trung Quốc cho phép nó bao trùm lên các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc chống lại các quốc gia hiếu chiến như Iran. Thương mại song phương hàng năm có giá trị ước tính khoảng 50 tỷ đồng - một phao cứu sinh quan trọng cho các thủ lĩnh Hồi giáo. Quy mô của những gì Trung Quốc đang tiến hành ở Iran, Sudan và rất nhiều các quốc gia khác tiếp tục lật nhào các giả định ngoại giao mà chúng ta đã sống cùng trong nhiều thế hệ.
China, not the West, is now Africa’s biggest trade partner, doing business trade worth $166 billion a year. The same is true of Latin America. In a dozen countries China has supplanted America as the most important economic partner. And the trend has not peaked. Beijing has loads of money, while we are all now hopelessly and comprehensively broke.	Trung Quốc, chứ không phải phương Tây, bây giờ là đối tác thương mại lớn nhất châu Phi, với kinh doanh thương mại trị giá 166 tỷ USD mỗi năm. Điều này cũng đúng với châu Mỹ Latinh. Trong một chục quốc gia, Trung Quốc đã thay thế Mỹ là đối tác kinh tế quan trọng nhất. Và xu hướng này đã đạt đỉnh. Bắc Kinh có rất nhiều tiền, trong khi chúng ta tất cả đều cháy túi vô vọng và toàn diện.
The end of the Cold War, which had allowed the Third World to play one side off against the other, brought hopes of a new era of wiser and cleaner development. Yet when countries like Angola find international conditions too onerous, China is quite happy to step in with loans and related assistance. In fact, the book suggests that the Chinese are making a mockery of our quixotic efforts to punish companies which resort to bribery to win contracts in Third-World kleptocracies.	Sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh, đã cho phép thế giới thứ ba chơi trò một bên chống lại bên kia, mang lại hy vọng về một kỷ nguyên mới phát triển khôn ngoan hơn và xanh sạch hơn. Tuy nhiên, khi các quốc gia như Angola nhìn thấy các điều kiện quốc tế quá nặng nề, thì Trung Quốc vui vẻ bước vào với các khoản vay và hỗ trợ liên quan. Quả thật, cuốn sách cho thấy rằng Trung Quốc đang thực hiện một sự nhạo báng của những nỗ lực viển vông của chúng ta nhằm trừng phạt các công ty của chúng ta dùng hối lộ để giành lấy các hợp đồng trong các thể chế ăn cắp của Thế giới thứ ba.
Underneath the fascinating and vivid reportage is the journalists’ conviction that China’s ‘total war’ strategy, the fusing of the party-state, military, banks, companies and population behind a single purpose, makes it destined to ‘conquer the world’. Certainly, China’s steely and cynical calculation of its interests makes an unnerving contrast with Britain’s woolly-minded foreign policy and its League of Nations-style delusional idealism.	Bên dưới phóng sự hấp dẫn và sinh động là xác tín của các nhà báo cho rằng chiến lược "chiến tranh tổng lực của Trung Quốc, hòa nhập đảng, nhà nước giới quân sự, ngân hàng, các công ty và dân chúng đằng sau một mục đích duy nhất mà nó hướng đến là  chinh phục thế giới'. Chắc chắn, các toan tính lạnh lùng và bất nhân của Trung Quốc về các lợi ích của nó tạo ra một sự tương phản đáng sợ với chính sách đối ngoại trí tuệ của Anh và phong cách của các Quốc liên minh – chúng chỉ còn là lý tưởng hão huyền.
But I wonder if the Spanish journalists are right. They reveal that in Angola and the Congo, China has failed to deliver on its promises. They visit white elephant developments like the giant airport built at the Merowe Dam in Sudan which stands empty, and they observe that in many countries the Chinese are becoming quite unpopular.	Nhưng tôi tự hỏi liệu các nhà báo Tây Ban Nha có đúng hay không. Họ đã tiết lộ rằng ở Angola và Congo, Trung Quốc đã thất bại trong việc thực hiện lời hứa của mình. Hai  nhà báo đã viếng thăm các dự án phát triển voi trắng như sân bay khổng lồ được xây dựng tại đập Merowe ở Sudan mà vẫn còn để trống, và họ nhận thấy rằng ở nhiều nước người Trung Quốc đang trở nên không còn được ưa chuộng.
And they fail to mention how often the Chinese have ended up nursing heavy losses and fleeing in panic when the rotten regimes fall. Who backed Saddam Hussein to the bitter end? Or Serbia’s Slobodan Milosevic? Or Gaddafi? And who is now the last best friend of Syria’s President Assad? Anyone might begin to wonder if the Chinese truly understand where their long-term interests lie.	Và tác giả đã không đề cập đến việc người Trung Quốc thường xuyên phải kết thúc với nuôi thua lỗ nặng nề và bỏ chạy trong hoảng loạn khi các chế độ mục ruỗng sụp đổ. Ai ủng hộ Saddam Hussein đến kết cuộc cay đắng? Hay Slobodan Milosevic của Serbia? Hoặc Gaddafi? Và bây giờ là người bạn tốt cuối cùng của Tổng thống Syria Assad? Bất cứ ai cũng có thể bắt đầu tự hỏi liệu người Trung Quốc có thực sự hiểu lợi ích lâu dài của họ nằm ở đâu không.
http://www.spectator.co.uk/books/8833581/chinas-second-coming/